¤збекистон республикаси олий ва ¤рта

5.1.7. Bahyani oxirgi halqasini hosil qilish va 

uni ignani harakat chizigiga keltirish jarayoni 

 

Bahya  hosil  qilishning  bu  jarayonida  igna  halqasini  matoda  mahkamlash 

uchun  oxirgi  halqani  ignani  harakat  chizigiga  keltiriladi.  Igna  chizigiga 

halqailuvchi bilan keltiriladigan oxirgi halqa quyidagicha hosil qilinishi mumkin: 

 

a) igna halqasini ilib olish va uni ignani harakat chizigiga keltirish bilan (bir 

ipli ochiq va yopiq tipdagi bahyalar); 

 

b)  igna  halqasiga  halqailuvchini  halqasini  kiritish  va  uni  halqailuvchi  yoki 

ilmoq  bilan  ignani  xarakat  chizig`iga  keltirish  bilan  (ikki  ipli  yopiq  tipdagi 

bahyalar va uch ipli yopiq bahyalar) (Rasm 5.1.7.). 

 

 

Rasm. 5.1.7. Bahyani oxirgi halqasini hosil qilish va uni ignani harakat chizigiga 

keltirish jarayoni 

 

 

Oxirgi  halqa  halqailuvchi  bilan  ignani  xarakat  chizig`iga,  mato  bahya 

qadamiga siljigandan keyin keltiriladi. Bu halqa ignani xarakat chizig`iga shunday 

keltirilishi  mumkinki,  bunda  igna  matoni  teshib  o’tgandan  keyin  unga  kiradi.  Bu 

holda  ochiq  tipdagi  bahya  hosil  bo’ladi,  halqa  tikilayotgan  matoni  ostida  yotadi. 

---

 

52 

Ochiq  tipdagi  bahya  hosil  qilish  uchun  oxirgi  halqa  ignani  xarakat  chizig`iga 

keltiriladiki, bunda igna matoni teshishdan oldin unga kirib o’tishi kerak. Bu oxirgi 

halqa  chok  qirg`og`iga  aylanib  o’tib  matoni  ustiga,  ip  tortib  oluvchi  bilan 

halqailuvchiga ip shunday miqdorda beriladiki, bunda to’g`ridan to’g`ri g`altakdan 

olish  evaziga  emas,  balki  hosil  bo’lgan  ip  zaxirasi  evaziga  halqailuvchini  talab 

qilinadigan  harakati  ta’minlanishi  kerak.  Halqailuvchi  ipni  g`altakdan  tortib 

olmasdan balki, to’xtatuvchi va ip yo’naltiruvchilardan o’tmaydi va taranglik kuchi 

ostiga  tushadi.  Mashinani  bunday  konstruktiv  tuzilishi,  xalqailuvchilarga  igna  

iplaridan kam pishiqlikka ega bo’lgan iplar qo’llashga imkon beradi.