‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

2. Ishni bajarish tartibi 
 
1. 1.1 – rasmdagi sxema yig‘iladi va termoparaning 1 uchi qizdirilayotgan 
gazli yoki suyuq muhitni aks ettiruvchi qarshilik elektr pechi ichiga kiritiladi va 22
`
uchi millivoltmetrga ulanadi va haroratning turli nuqtalari uchun o‘lchov amallari 
bajariladi va 1.1 – jadvalga yozib boriladi, so‘ngra termopara rusumi uchun mos 
keladigan graduirovka shkalasi bilan solishtirilib haroratning haqiqiy qiymati va 
xatoliklari aniqlanadi. 
2. 1.3 – rasmdagi sxema yig‘iladi va termoqarshilikni qizdirilayotgan gazli 
yoki suyuq muhitni aks ettiruvchi qarshilik elektr pechi ichiga kiritiladi va 
haroratning turli nuqtalari uchun o‘lchov amallari bajariladi va 1.2 – jadvalga 
yozib boriladi, so‘ngra termoqarshilik rusumi uchun mos keladigan graduirovka 
shkalasi bilan solishtirilib haroratning haqiqiy qiymati va xatoliklari aniqlanadi. 
U 
r
r 
r
л1 
r
л2 
r
1 
r
2 
r
3 
G 

---

11 
1.1 – jadval
Pechning 
o‘rnatilgan 
harorati, 
0
C 
Millivoltmetr 
ko‘rsatishi, 
mV 
Termopara 
graduirovkasi 
bo‘yicha, 
0
C 
Absolyut 
xatolik, 
0
C 
Nisbiy xatolik, 
1.2 – jadval
Pechning 
o‘rnatilgan 
harorati, 
0
C 
Termoqarshilik 
qiymati, Om 
Termoqarshilik 
graduirovkasi 
bo‘yicha, 
0
C 
Absolyut 
xatolik, 
0
C 
Nisbiy 
xatolik, 
 
Nazorat uchun savollar 
 
1. Termoqarshiliklar qanday prinsipda ishlaydi? 
2. Termoparalar qanday prinsipda ishlaydi? 
3. Termoqarshiliklar bilan qanday o‘lchov qurilmalari birga ishlaydi? 
4. Termopara bilan qanday o‘lchov qurilmalari birga ishlaydi? 
5. Avtomatik ko‘priklar qanday prinsipda ishlaydi? 
6. Avtomatik potensiometrlar qanday prinsipda ishlaydi?