Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish
Download 0.58 Mb. Pdf ko'rish
|
3-mustaqil ish (2) (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Simmetrik shifrlashda
- Foydalanilgan adabiyotlar
- Internet saytlari ❖ cms.tuit.uz – TATU ta’lim portal ❖ www.ziyonet.uz – ta’lim portal ❖ library.tuit.uz – TATU Axborot-resurs markazi
|
Xulosa.
Axborot tushunchasi tushunilgan miqdorni anglatib, u turli ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin. Axborotni ishonchli himoyasini tashkil etishda kriptografiya muhim ahamiyat kasb etadi. Kriptografik himoyani joriy qilish uchun axborot xavfsizligi bilan bog‘liq umumiy masalalarni tushunish kerak. Axborot xavfsizligi vaziyat va talabga muvofiq ravishda turlicha namoyon bo‘ladi. Foydalanuvchining kimligidan va qanday darajada ishtirok etganidan qat’iy nazar tomonlar axborot xavfsizligi bilan bog‘liq ba’zi maqsadlarga erishadi. Kriptografiya axborot xavfsizligining maqsadlari: konfidensiallik, ma’lumot yaxlitligi, subyekt autentifikatsiyasi va xabar 7 autentifikatsiyasi, bilan bog‘liq matematik usullarni o‘rganadi. Simmetrik shifrlashda, kodlash va kodni ochish uchun birgina kalitning oʻzidan foydalaniladi. Simmetrik shifrlash algoritmlari antik davrga borib taqaladi: miloddan avvalgi 1-asrda Rim imperatori Gay Yuliy Tsezar tomonidan ma’lumotlarni yashirishning bu usuli ishlatilgan. e., va u ixtiro qilgan algoritm “Tsezar kriptotizimi” sifatida tanilgan. Hozirgi vaqtda simmetrik shifrlashning eng mashhur algoritmi 1977 yilda ishlab chiqilgan DES (Data Encryption Standard) algoritmidir. Yaqin vaqtlargacha bu “AQSh standarti” bo’lib kelgan, chunki bu mamlakat hukumati undan turli ma’lumotlarni shifrlash tizimlarini joriy qilish uchun foydalanishni tavsiya qilgan. OFDM modulyatsiyalashni OFDMA- Orthogonal Frequency Devision Multiple Access ulanish tamoyili – kanallar ortogonal chastota bo‘yicha ajratiladigan ko‘p tomonlama ulanish aniqlaydi. Uning ma’nosi shundan iboratki, operatorning ishlashi uchun ajratilgan butun chastota-vaqt maydoni ham chastota bo‘yicha (15 kGs), ham vaqt bo‘yicha (0,5 ms) uncha katta bo‘lmagan bloklarga bo‘linadi. Foydalanilgan adabiyotlar D.A.Davronbekov, Sh.U.Pulatov, U.T.Aliyev, M.O.Sultonova. «Simsiz keng polosali texnologiyalar». Darslik. T: ”Aloqacni”, 2017-329 b. Ibraimov R.R., Davronbekov D.A., Sultonova, M.O., Tashmanov E.B., Aliev U.T. Darslik/ Simsiz aloqa tizimlari va dasturlari. T: ”Aloqacni”, 2017-284 b D.A.Davronbekov, U.T.Aliev. Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qilish qurilmalari: darslik. T.: “Aloqachi”, 2019 y. Internet saytlari ❖ cms.tuit.uz – TATU ta’lim portal ❖ www.ziyonet.uz – ta’lim portal ❖ library.tuit.uz – TATU Axborot-resurs markazi Download 0.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|