Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari

Tibbiyotda metrologiya (o‘lchashlar)


Kalibr plitkasi.
O‘lchov qismlari quyidagilardan iborat: alohida kvadratli to‘g‘ri burchakli yoki turli o‘lchamlardagi aylanaviy metall bloklar. Ularning sirti 1- 5 mikro dyumda oralig‘ida yassi va parallel joylashgan. Datchik bloklari turli o‘lchamlar to‘plamida qo‘llaniladi. Bloklar turli xil ko‘p kombinatsiyalarda yig‘iladi va istalgan o‘lchamlarni olish mumkin. Datchik blokini yig‘ish aniq uzunikdagi ma’lumot sifatida, qism uzunliklarini o‘lchash uchun foydalaniladi. Mikrometr. Mikrometr odatda qismlarning enini ham tashqi yoki ichki o‘lchamlarini o‘chashda ishlatiladi. Mikrometr chuqurliklarni o‘lchashda ham foydalaniladi. Mikrometrlar hisoblash xatoliklarini kamaytirish maqsadida raqamli hisoblash bilan ta’minlanishi mumkin.
Proektor profilya namunalar aniqligining ikkilik konturi va boshqa bajarilgan ishlarni o‘lchashda foydalaniladi. o‘lchangan qism optik tizimda kattalashtiriladi va ekranda namoyish etiladi. Ekranda o‘qish qismlarni o‘lchash imkonini beradi. Quyidagilar Proektor profilyaning surati. Darajalash xarakteristikasi (DX) deb eksperiment yo‘li bilan o‘lchash vositasi chiqish va kirish signali orasidagi bog‘lanishga aytiladi. Bu xarakteristika – analitik, grafik va jadval ko‘rinishida berilishi mumkin. DX ichki va tashqi sabablar ta’sirida o‘zgarishi mumkin. Masalan: tokning tez o‘zgarishida o‘lchash vositasi qo‘zg‘almas qismi inertsiyasiga ko‘ra tok o‘zgarishini kuzata olmaydi. O‘lchash vositasi xatoligi – uning asosiy metrologik xarakteristikasidir. Asosiy xatolik – bu o‘lchash vositasining normal ekspluatatsiya sharoitidagi xatoligidir.




Xulosa

Men ushbu mustaqil ish davomida o’z bilim ko’nikmalariga ega bo’ldim. Telekommunikatsiya sohasida o'lchash vositalarining metrologik ta'minoti, ularga mos keluvchi sertifikat va litsenziyalar berishi kerak. Bunday sertifikatlar litsenziyalar, o'lchash vositalarining to'g'ri va aniqlik darajasini ta'minlash uchun zarur. Chunki ularning yolg'on natijalari yoki noaniq qiymatlari, ishonchsizlik sababli xatolarni keltirib chiqaradi. Telekommunikatsiya sohasida o'lchash vositalarining metrologik ta'minoti kuchli va yuqori bo’lish kerak.

Adabiyotlar

1.https://static.tuit.uz/uploads/1/bGTyD8Ncci3CxjHH19uRJ6rckdpQuX4K.pdf

2 Toru Yoshizava, Handbook of optical metrology,2008.
3. A.E.Fridman ,Quality of Measurements.A Metrological Reference, 2012.
3. Дворин В.М., Абдуазизов А.А. Метрология стандартизация и управление качеством. Учебное пособие, Ташкент, 2005.
4. Клевлеев В.М. Метрология, стандартизация и сертификация. Учебник. Москва, ИМПРАМ., 2004, 422 стр.
5. Сергеев А.Г. Основы метрологии, стандартизации и сертификации. Учебник, Москва, ЛОГОС, 2001,398 стр.
6. Исаев Р.И., Каримова У.Н. Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш. Дарслик, Т: Фан ва технология, 2011, 496б.
7. Isaev R.I., Karimova U.N. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish. Darslik -T: «Aloqachi», 2017, 612 bet.
8. www.lex.uz -O‘zRAdliyavazirligisayti.
9.Боббер Р. Гидроакустические измерения.-М.: Энергоатомиздат, 2000.
10. Metrology in Industry: The Key for Qualityby French College of Metrology, Feb. 4, 2008