Ўзбекистон республикаси санитария қоидалари, меъёрлари ва гигиена нормативлари
Жарроҳлик ихтисосидаги муассасаларда шифохона ичи инфекцияларини (ШИИ) ҳисобга олиш ва қайд этиш
Download 493.95 Kb.
|
0342-17
Жарроҳлик ихтисосидаги муассасаларда шифохона ичи инфекцияларини (ШИИ) ҳисобга олиш ва қайд этиш
Жарроҳлик стационарларидаги (бўлимлари) замонавий шифохона ичи инфекцияларини турли микроорганизмлар чақириши мумкин ва бунинг клиник белгилари асосан йиринглаш ва септик зарарланишлар асоратлари сифатида намоён бўлади. Қўзғатувчининг жойлашувига кўра, унинг бемор ёки ташувчининг организмидан ажралиб чиқиши турли аъзолар ва тўқималар (нафас йўллари, ошқозон-ичак тракти, сийдик-жинсий йўллар ва ҳ.к.) орқали содир бўлади. Жарроҳликаралашувидаинфекцияларнингқуйидагитурлариқайдэтилади: а) Кесилганюза инфекцияси операциядансўнг 30 кунгачавақтдапайдобўладивафақаткесилганжойдагитериватериоститўқималариниқамраболади; бемордақуйидагиларданбирикузатилади: кесилганжойюзасиданйирингажралиши; йиринглияллиғланишнингмикроскопикбелгиларимавжудбўлганда чуқур кесиш жойидан асептик пункция йўлибиланолингансуюқликёкитўқимадан, ёки яраданмикроорганизмларажралиши; қуйидагиасоратларданкамидаиккитасибўлади: оғриқ, чегараланган шиш, қизариш,маҳалийҳароратнингошиши. Ташҳисжарроҳёкибошқадаволовчи врач томониданқўйилади (операцияданкейингияранингйиринглашивабошқалар); б) жарроҳликаралашувижойидачуқур инфекция имплантантбўлмаган ҳолатдаоперациядан кейин 30 кунгача вақтдаёкиимплантантбўлгандаоперация ўрнида бир йил давомида пайдо бўлади ва кесилган жойдаги чуқур юмшоқ тўқималарни (масалан, фасциал ва мушак қатламини) қамраб олади; беморда қуйида санаб ўтилганлардан бири кузатилади: 32 мазкур хирургик аралашуви ўрнида кесилган жой ичидан йиринг ажралиши; йиринглияллиғланишнингмикроскопикбелгиларимавжудбўлганда чуқур кесиш жойидан асептик пункция йўлибиланолингансуюқликёкитўқимадан шунингдек, ёки яра ичкарисидан олинган суртмадан микроорганизмлар ажралиши; яра четларининг ўз-ўзидан очилиб кетиши ёки беморда қуйидаги белгилар ва асоратлар: иситмалаш (>37,5°С), маҳаллий оғриқ ёки оғриқнинг кучайиши кузатилганда жарроҳнинг ярани атайин очиши; қайта операция вақтида, бевосита текширишда, гистологик ёки рентгенологик текширувда чуқур кесилган жойда абсцесс ёки инфекциянинг бошқа белгилари аниқланиши. Ташҳис жарроҳ ёки бошқа даволовчи врач томонидан қўйилади (абсцесс, флегмона ва бошқалар); в) бўшлиқ/аъзо инфекциясиоперация ўрнида имплантант бўлмаган ҳолатда операциядан кейин 30 кунгача вақтда ёки имплантант бўлганда бир йил давомида пайдо бўлади,операция жараёнида кесилган ёки муолажа ўтказилган жойдан ташқари, организмнинг ҳар қандай қисмини (масалан, аъзо ёки бўшлиқни) қамраб олади; беморда қуйида санаб ўтилганлардан бири кузатилади: махсус кесиш орқали аъзога/бўшлиққа ўрнатилган дренаждан йиринг ажралиши; аъзодан/бўшлиқдан асептик ҳолда олинган суюқлик ёки тўқимадан микроорганизмлар ажралиши; иситмалаш ҳолати; қайта операция вақтида, бевосита текширишда, гистологик ёки рентгенологик текширувда аъзо/бўшлиқда абсцесс ёки инфекциянинг бошқа белгилари аниқланиши. Ташҳис (перитонит, остеомиелит, пневмония, пиелонефрит, медиастенит, эндометрит ва тегишли аъзода операциядан кейин пайдо бўлган бошқалар) жарроҳ ёки даволовчи врач томонидан қўйилади. Операциядан кейинги шифохона ичи инфекцияларига операцион аралашувдан сўнг 30 кун давомида, операция ўрнида имплантант бўлганда эса, бир йилгача муддат ичида юзага келган касалликлар киради. ШИИ нафақат бемор стационарда бўлган пайтида, балки чиқариб юборилганидан кейин ёки бошқа стационарга ўтказилганидан кейин ҳам ривожланиши ва аниқланиши ҳамда турлича клиник намоён бўлиши мумкин. Шу сабабдан мавжуд ахборотларни тўплашни ташкил этиш нафақат стационарда, балки бошқа ДПМда ҳам амалга оширилади. Даволаш муассасаси врач эпидемиологи ДПМ бўлим мудирлари билан ҳамкорликда проспектив кузатув, тезкор ва ретроспектив таҳлил йўли билан ШИИни фаол аниқлаш ишларини олиб боради. Эпидемиолог назоратнинг микробиологик жиҳатдан таъминланишига қўйиладиган умумий талаблар қуйидагилардир: микробиологик текширувлар натижалари самарали эпидемиологик назоратни амалга ошириш учун зарур. 33 - клиник ва санитария-бактериологик текширувларни олиб боришда клиник кўрсатмалар бўйича текширувлар устувор бўлиши керак, бунда улар ДПМ микробиологик лабораториялари томонидан ШИИ этиологиясини аниқлаш ва даволаш тактикасини белгилашга йўналтирилиши керак. Санитария-бактериологиктекширувларҳажмиэпидемиологикзаруратбиланбелгиланади. Беморваходимларда ШИИ пайдобўлишиёкиунгагумонбўлишимикробиологиктекширувларолибборилишиучункўрсатмаҳисобланади. Бевоситапатологикманбаданматериалолиш ишлари, антибактериалдавомуолажаларибошланишиданаввал, шунингдекйиринглижараёнларбўйичаоперациявақтидаолибборишкерак. Микробиологиктекширувларучун клиник материалларниолишваташишбиоматериалнийиғишвамикробиологиклабораторияларгаташиштехникасигамувофиқамалгаоширилади. Сусткечувчийирингли-яллиғланишлияраларда, оқма яра ҳолатларидавабошқакўринишлардабеморларниактиномицетлар, ачитқивамоғорзамбуруғларигатекширишмақсадгамувофиқдир. Клиник намунагақуйидагимаълумотлар: материал хусусияти, беморнингфамилияси, исми, отасинингисмиваёши, бўлимноми, касалликтарихирақами, касалликташҳиси, материал олинган сана вавақт, илгариолибборилганбактериягақарши терапия ҳақидамаълумотлар, материалнитаҳлилгаюбораётганшифокорнингимзосиданиборатахборотгаэгайўлланмаиловақилинишикерак. Микробиологик лаборатория келгуситаҳлилучундаволовчи врач ваэпидемиологгақуйидагимаълумотнитақдимэтади: ҳарбирбўлимдантаҳлилучунюборилган клиник намуналар сони; ажратилганвааниқланганмикроорганизмлар, шу жумладан, замбуруғлар сони (ҳарбир тур бўйичаалоҳида); ажратилган микроб уюшмалари сони; ҳарбириантибиотикларучунтаъсирчанлигисиновданўтказилганмикроорганизмлар сони; ажратилганмикроорганизмларнингантибиотикларвабошқамикробларгақаршивоситаларгатаъсирчанлиги. Муайянмақсадгайўналтирилгандаволаш, профилактик ваэпидемиягақаршитадбирларниолибборишучунметициллинга (оксациллин) резистентстафилококклар, ванкомицингарезистентэнтерококклар, кўпчиликдориларгачидамлиликкаэгамикроорганизмларгаалоҳидаэътиборқаратишзарур. Инфекция манбаларинитўғрианиқлашучунавжолишлар (эпидемиологикчақнаш), юқишйўллариваомиллариниўрганишдабеморлар, тиббиётходимлари, атроф-муҳитобъектлариданажратиболинганмикроорганизмларни ички тури бўйичатипларгаажратишўтказилади. 34 ДПМдаатроф-муҳитобъектларини лаборатория текширувиасбоб-анжомлар, инъекционэритмалар, боғловватикувматериалларистериллигиназоратигаалоҳидаэътиборберилганҳолда, ишлабчиқаришнингрежасибўйича санитария-гигиена, профилактика ваэпидемиягақаршитадбирларгариояэтилишиустиданишлабчиқаришназоратиниташкилэтишваўтказишбўйича санитария қоидаларигамувофиқамалгаоширилади. Тезкорваретроспективтаҳлилпатологикжараёнжойлашиши (локализацияси), этиологиясиваривожланишмуддатларибўйича ШИИ биланкасалланишўрганилишининазардатутади. ШИИ биланкасалланишнингтезкор (жорий) таҳлилибирламчиташҳисларбўйичакунликҳисобгаолишмаълумотлариасосидаолибборилади. Касалланишнингтезкортаҳлилидавомидажорийэпидемиологиквазиятбаҳоланадиваэпидемиологикжиҳатдансоғломлаштиришёкиасоратланиш, олибборилаётганчораларнингмувофиқлигиёкиуларнитузатишзарурлигиҳақидамасалаҳалэтилади. ШИИ биланкасаллаништаҳлилиқуйидагиларниҳисобгаолганҳолдаолибборилади: операцияданкейин касалликнинг пайдо бўлиши муддати; операция ўтказилган жой (операция хонаси рақами); операция давомийлиги; келиб тушиш пайтидан операциягача ўтган вақт; стационарда бўлган вақт давомийлиги; антибиотикларнинг профилактик қўлланилиши; операция тозалиги типи (яра тоифаси); бемор аҳволи оғирлигини баҳолаш. ШИИ билан касалланишнинг ретроспектив таҳлили қуйидагиларни назарда тутади: ўсиш ёки пасайиш(ўсиш, пасайиш ва барқарорлашишни) суръатларини аниқлаган ҳолда касалланишнинг кўп йиллик ўзгариш динамикаси таҳлили; касалланишнинг йиллик, ойлик даражалари таҳлили; бўлимлар бўйича касалланишнинг солиштирма тавсифи; патологик жараён локализацияси ва этиологияси бўйича касалланиш тузилишини ўрганиш; операцион аралашувлар таҳлили; клиник намоёнбўлишлармуддатибўйичакасалланишнингтақсимланиши (стационардабўлишвачиқибкетганданкейингивақтда); госпиталштаммларишаклланишиҳақидамаълумотлартаҳлили; ШИИ умумийтузилишидаавжолувчикасалланишнингсолиштирмаоғирлигинианиқлаш; ўлимдаражаситаҳлили (патологикжараёнлокализациясиваэтиологиясибўйича), ўлимдаражасимиқдориваШИИданўлганларнингсолиштирмамиқдори. Беморларда ШИИ биланкасалланишнингретроспективтаҳлиликасалланишнингдаражаси, асосий инфекция манбалари, юқишомилларинианиқлайдиваушбустационардаги (бўлимдаги) тегишлимуайянҳолатучунмоскелувчи профилактик ваэпидемиягақаршитадбирларниишлабчиқишучунасосбўлибхизматқилади. 35 Операцияданкейингиинфекционкасалликларнингқайталанишкўрсаткичларинитўғритаққослашучунуларнингҳисобиасосийхавфлиомилларни: операция тури, давомийлиги, бемораҳволинингоғирлигиниинобатгаолганҳолдаолибборилади. Бунда ШИИнингмутлоқ сони, шунингдек, хавфлиомиллариниҳисобгаолмасдан 100 та операция ҳисобидаги интенсив кўрсаткичларнитаққослаштавсияэтилмайди. Тиббиётходимларикасалланишинингретроспективтаҳлили инфекция манбаларидоирасинибелгилашвауларнингдаволашмуассасасигаолибкирилишиҳамда ШИИ тарқалишидагиаҳамиятиничеклашгайўналтирилгантадбирларниолибборишгаимконберади. Операция пайтидаяранинг контаминацияланиши даражасига қараб ажратилиши: тозаяралар (яллиғланишбелгиларисиз инфекция юқмаган операция яралари); шартлитозаяралар (ноодатийюқишбўлмаганданафасйўллари, овқатҳазмқилиштракти, жинсийёкисийдикчиқишйўлларигакирувчи операция яралари); ифлосланган (контаминицияланган) яралар (стерилликтехникасисезиларлибузилганёкиошқозон-ичактрактидантаркибисезиларлидаражадаоқибкетганҳолатдагиоперация яралари); ифлос (инфекцияланган) яралар (операцияданкейингиинфекцияникелтирибчиқарганмикроорганизмлароперацияданаввалоперационмуҳитдамавжудбўлганоперационяралар). Тозаяраларучун ШИИ ривожланишхавфи 1-5%, шартлитозаяраларучун – 3-11%, ифлосланганлариучун – 10-17% ваифлослариучун – 25-27%дан ортиқниташкилэтади. Касалланишнинг интенсив кўрсаткичлариданташқари, бирқаторхавфомилларитаъсиринианиқлашгаимконберувчикўрсаткичлар (стратифицирланганкўрсаткичлар), инфекцияларқайталанишиҳисобланади: ўпканингсунъийвентиляциясиўтказилган 1000бемор-кунигақуйинафасйўлларикасалликларивауларнингтузилишибўйичакўрсаткичлар (ўпканингсунъийвентиляцияси (ЎСВ) ўтказилганбеморларда); 1000 бемор-куниганисбатантомиркатетеризациясиқоноқимикасалликларивауларнингтузилишибўйичакўрсаткичлар (томирларига катетер ўрнатилганбеморларда); 1000 бемор-кунигауринаркатетеризацияларганисбатансийдикйўлларидагикасалликларивауларнингтузилишибўйичакўрсаткичлар (сийдикйўлларига катетер ўрнатилганбеморларда). ШИИ авжолишиюзагакелишигайўлқўймасликмақсадларидауларнианиқлашваҳисобгаолишгамуҳимаҳамиятқаратилади. Касалликларваасоратларҳисобгаолинишивақайдэтилишикасалликлар, жароҳатланишларвасаломатликкатаъсирэтувчиҳолатларнихалқаро статистик классификациясининг 10-қайта кўрилишига (кейингиўринлардаХКК-10) мувофиқолибборилади. 36
Download 493.95 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling