Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент давлат иккинчи тиббиёт институти

Тактика.
Агар бемор мурожаат қилган вақтда буйрак сачиғи хуружи кузатилаётган бўлса, уни бартараф этиш зарур. Буйрак санчиғи хуружи бартараф этилгандан сўнг сийдик йўлларида обструкция сақланиб қолган ёки СТКнинг бошқа асоратлари мавжуд бўлган ҳолларда беморни урологга жўнатиш ёки мутахассисни консультацияга чақириш керак.
Сийдик тош касаллиги бўлган беморларни реабилитация қилиш ва диспансерлаш.
Агар сийдик тош касаллиги бўлган беморга мутахассиснинг тавсиясига биноан консерватив (дорилар билан) даволаш буюрилган бўлса, даволашни давом эттириш керак.
Агар беморга сийдик тош касаллиги сабабли маълум бир операция (пиелолитотомия, уретеролитотомия, цистолитотомия, перкутан операциялар ва бошқалар) ўтказилган бўлса, мутахассиснинг тавсиясига биноан, сийдик йўлларида инфекция мавжуд бўлган ҳолларда, сийдикни бактериологик текширувига асосланган ҳолда микробларнинг сезувчанлигига мувофиқ равишда антибактериал дориларни қабул қилишни давом эттириш керак.
Антибиотик ва антисептиклар билан профилактик даволаш тўлиқ санацияга қадар давом эттирилиши лозим.
Даволаш самарасиз бўлган, лейкоцитурия ва бактериуриянинг йўқолмаган ёки аксинча кўпайиб бораётган ҳолларида маслахат олиш учун беморни мутахассис-урологга юбориш зарур.
Беморда дренаж трубкалари (нефростомик, цистостомик ва бошқалар) мавжуд бўлган ҳолларда дренажларни парвариш қилиш керак.
Сийдик тош касаллиги бўлган беморларда тошнинг мустақил чиқиб кетиши ёки уни консерватив ёки жаррохлик йўли билан бартараф этилиши беморни касалликдан ҳалос этмайди. Кейинги вазифа рецидив тошлар ҳосил бўлишининг олдини олишга қаратилган даволаш тадбирларини ўтказидан иборат.
Беморларни кузатиш ва профилактик даволаш диспансер кузатиш тизимида олиб борилиши лозим. Такрорий текширувларнинг даврийлиги ва ҳажми касаллик характери ва оғирлигига, тош ҳосил бўлиш турига боғлиқ. Беморлар рецидив ҳосил бўлиши хавфи метофилактик чора тадбирларнинг бажарилиши даражаси бир – бирига тўғри боғлиқлигидан хабардор бўлишлари зарур. Беморларга метафилактик тадбирларни тўлиқ ҳажмда ва муайян вақтда амал қилишликни қатъий тавсия қилмоқ керак.
Бирламчи уролитиаз билан оғриган беморларни диспансеризация қилишда метафилактик тадбирларни ўтказиш даврида агар бемор метафилактика тадбирларига тўлиқ амал қилаётган бўлса, назорат текширувларини ўтказиш учун оптимал муддат 2 ой ҳисобланади; рецидивли уролитиаз билан оғриган беморлар метафилактика тадбирларига тўлиқ амал қилаётган бўлса, бу муддат 4 ой ҳисобланади; бемор метафилактика тадбирларига қисман амал қилаётган бўлса – 36 ой; метафилактика тадбирларига амал қилмаётган бўлса – 48 ой ҳисобланади.
Тош олиб ташлангандан сўнг дастлабки 24 ой ичида беморларни диспансеризацияга алоҳида эътибор бериш зарур, чунки айнан шу давр тошнинг қайта ҳосил бўлиш ҳавфи билан боғлиқ.
Диспансер кузатуви жараёнида рецидив тош ёки сийдик тош касаллиги қайталанишининг ишончли белгилари аниқланган ҳолларда мақсадга қаратилган даволаш тадбирларини амалга ошириш лозим.