Ўзбекистон республикаси ҳУҚУҚни муҳофаза қилиш академияси 2-курс талабалари учун

 
 

---

2. Zamonaviy texnika vositalarini qo‘llashning huquqiy asoslari?
Metallodetektorlarga nisbatan qo‘yiladigan asosiy talablar. Binolar va 
inshootlarni qo‘riqlashni tashkillashtirish, odamlarning harakatlanishini nazorat 
qilish va tartibga solish hamda obyektlarga olib kirilayotgan taqiqlangan 
buyumlarni aniqlashda metallodetektorlarning o‘rni juda muhim.
Statsionar metallodetektorlarning xususiyatlari: atrof-muhitga funksional 
moslashish, halaqitlardan himoyalanish va olib o‘tiladigan qurolga nisbatan 
ishonchli ta’sir ko‘rsatish. Metallodetektorlar qora va rangli metallar, ularning 
qorishmalari va turlarini ajratadi.
Portativ raqamli rentgen majmuasi Igla-150 (Rossiya) qurol-yarog, 
giyohvand moddalar, portlovchi moslamalar, kontrabanda tovarlarini aniqlash, 
yuklarni va transport vositalarini tekshirish, binolardan ma’lumot qidirish 
moslamalarini qidirish.
Bo‘shliqlarni tekshirish uchun rentgen apparati “Feniks” (Rossiya) qurol-
yarog’, giyohvand moddalar, portlovchi moslamalar, kontrabanda tovarlarini 
aniqlash, yuklarni va transport vositalarini tekshirish, binolardan ma’lumot qidirish 
moslamalarini qidirish.
Radio boshqariladigan portlovchi blokerator “GRIFON-32R” qurilmalari 
(Rossiya) UMTS 2100 uyali telefonlariga asoslangan radio boshqariladigan 
portlovchi qurilmalarni, Blyutuz va Wi-Fi texnologiyasiga asoslangan uskunalarni, 
2,4 va 5,8 gigagersli diapazonlarda simsiz telefonlarni va video yuboruvchilarni 
blokirovka qilish (bostirish).
Himoya kostyumi “YEOD-7V” (Kanada) portlovchi moslamalarni 
zararsizlantirishda operatorning yuqori qismi va old qismining bo‘laklaridan 
himoya qilishni ta’minlash.
Manipulyator-Robot 
“TЕODOR” 
rentgen 
tasvirlarini 
masofadan 
boshqarishni, videoni ijro yetishni, yelektr asboblarini ishlashini, portlovchi 
moslamalarni suv to‘pi va karabin yordamida yo‘q qilishni, portlovchi 
moslamalarni, portlovchi moslamalarni

---

Kazus 
Yuqoridagi muammoli vaziyatda Milliy gvardiya askari P.Vaisov yangi 
qonun qabul qilinishidan norozi boʼlgan va jamoat tartibini buzgan olomoni 
qurshovga olish uchun maxsus boʼyash granatasidan foydalanganligi aytilgan. 
Demak ushbu vaziyatga huquqiy yechim berisgdab avval maxsus bo‘yash granatasi 
nima ekanligini tushunishimiz zarur. Maxsus bo‘yash granatasi bu guruh bo‘lgan 
olamon o‘rtasiga tashlanadi. Buning asosiy sababi huquqbuzarlik, qonunbuzarlik 
qilgan shaxslarni aniqlashda yordam beradi. Ularni aniqlash shaxslarni bittalab 
tekshirib (KPP tizmi orqali), rangli granata otilganidan so‘ng shaxslarning ustida 
qolgan ranglar orqali aniqlanadi. Ushbu holat asosan ikki holatda amalga 
oshiriladi: 
jinoyatlar yoki ma'muriy huquqbuzarliklar sodir etayotgan yoxud sodir etgan 
shaxslarni aniqlashda; 
Ushbu holat Ichki ishlar organlari to‘g’risidagi qonunda ham o‘z aksini 
topgan:maxsus bo‘yovchi va markirovka qiluvchi vositalar —ushbu modda 
birinchi qismining o‘ninchi, o‘n birinchi va o‘n ikkinchi xatboshilarida nazarda 
tutilgan hollarda; 
jinoyatlar yoki ma’muriy huquqbuzarliklar sodiretayotgan yoxud sodir etgan 
shaxslarni aniqlashda;muhofaza qilinadigan obyektlarni himoya qilishda, 
g‘ayriqonuniy xatti-harakatlarni sodir etayotgan fuqarolar guruhlarining 
harakatlanishini to‘sib qo‘yishda.
Ushbu holat asosan ikki holatda amalga 
oshiriladi: 
jinoyatlar yoki ma'muriy huquqbuzarliklar sodir etayotgan yoxud sodir etgan 
shaxslarni aniqlashda; 
muhofaza qilinadigan ob'ektlarni himoya qilishda, g'ayriqonuniy xatti-
harakatlarni sodir etayotgan fuqarolar guruhlarining harakatlanishini to'sib 
qo'yishda va qorshovga olishda.
Ushbu holat Ichki ishlar organlari to‘g’risidagi qonunda ham o‘z aksini 
topgan: 
maxsus bo‘yovchi va markirovka qiluvchi vositalar — ushbu modda birinchi 
qismining o‘ninchi, o‘n birinchi va o‘n ikkinchi xatboshilarida nazarda tutilgan 
hollarda; jinoyatlar yoki ma’muriy huquqbuzarliklar sodir etayotgan yoxud sodir 
etgan shaxslarni aniqlashda; 

---

muhofaza qilinadigan obyektlarni himoya qilishda, g‘ayriqonuniy xatti-
harakatlarni sodir etayotgan fuqarolar guruhlarining harakatlanishini to‘sib 
qo‘yishda.