Ўзбекскистон алоқа ва ахборотлаштириш агентстлиги

---

Laboratoriyaishi № 1. 
Mavzu:Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiqi 
Laboratoriya ishining maqsadi.Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiqiorqali 
talabalarda fan yuzasidan dastlabki bilim va ko’nikmalarni shakllantirish. 
Nazariy ma’lumotlar 
Mikroprotsessortizimi (MPS) ning asosiy qurilmasi bo’lgan mikroprotsessor (MP) 
ikkilik sanoq tizimida ishlagani uchun komandalar va berilgan lar shu sanoq tizimida 
yoziladi. Mashinadasignallar “0”va “1”, 
ya’nimosravishdapastvayuqoridarajalisignallarnomibilanyuritiladi. 
Signallarningbundayko’rinishihechbirqiyinchiliksizmantiqiyo’zgaruvchilaryordamida
ifodalanadi. 
MP sxemalari ikkilik sanoq tizimidamantiqiyvaarifmetikamallarnibajaradi. 
“VA”, “YoKI” va “INKOR” sxemalari asosida MP ning ixtiyoriy qurilmasini to’liq 
qurish mumkin. Mpdamantiqiyamallarcheklangan, 
lekinularniharbiriistalganmarotababajarilishimumkin. 
Ikkiliksanoqtizimidamantiqiyamallarnibajaraoladigankombinatsionsxemalarb
ilantanishibchiqamiz. Kombinatsion sxemalar raqamli sxemalar bo’lib, ularning 
chiqishi ixtiyoriy vaqt davomida faqat kirishiga berilayotgansignallarbilananiqlanadi. 
«VA» sxemasi (mantiqiy ko’paytirish sxemasi) ikki va undan ortiq mantiqiy 
qiymatlarni ko’paytirishni (konhyunktsiyani) bajaradi. Rasmda “VA” sxemasining 
shartli belgisi ko’rsatilgan (a-maxsusbelgi, b-to’g’ri to’rtburchakko’rinishidagibelgi). 
SxemaningYchiqishibilanAvaBkirishlariorasidagi bog’lanishlarni 
Y=A

B=A*Bmunosabatbilanifodalanadi. SxemaningAva B
kirishlarida1bo’lgandaginaYchiqishda1signalihosilbo’ladi. 
QolganhollardasxemaningY chiqishidahardoim“0”hosilbo’ladi. 
“VA”sxemasining belgilanishi 
“VA”sxemasiningishjadvali