Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi berdaq atíndaǵÍ qaraqalpaq mámleketlik universiteti qol jazba huqıqında udk : 94. Orazímbetova roza murzambetovna sh. SeyitovtíŃ «xalqabad»

b) sinekdoxalar

Sóz mánisiniń awısıwınıń sinekdoxa usılı da jazıwshınıń “Xalqabad” romanında sheber qollanılǵan. Mısallar:

- Men bunnan kóp jıl ilgeri, áwelha quda, qala berdi ózim sebepshi bolıp, bir párshe júregimniń jartısınan júda bolǵan edim, aǵa, - dep gúrsindi (II, 12).
Ol óziniń qolın tanımasa da, mórin tanıǵan edi (II, 18).
Sonıń ushın mına otırǵan qara kózler házir jaqın jerdegileri túweli menen úylerine qaytıp, bir saattan qaldırmay, eski kitaplardı ákelip, usı jerge tapsıradı (II, 24).
- Bir aydan qırta-qırt paxta baslanadı, sonnan burın oqıp qalıń, onnan soń qolıńız tiymey qaladı, - dep qıstastıradı Mádiyar bileklerin (II, 25).
- Oybay-aw, úsh pravlenie múshesi usındamız ǵoy! (II, 29).
Sonıń ushın menshik kerek bolsa, gegirdek kerek bolsa, aydıń jarıǵı bar (II, 92).
Shuńa oy juwırtıp barıń, oylaytuǵın kálla kerek bolıp atır (II, 121).
Seńseńli, qılqalı, shapanlı jawırınlar iyin tiresip, jaltır bas, shaybas, melle bas, aq baslar zamannıń áhmiyetli bir máselesin másláhátlesip alıwǵa bas qasısıp atırǵan bir payıt edi (I, 14).
- Olardıń qulaǵı kóp… Seniń qulaǵıńa ne-e bir, qorǵasın quyıldı ma! Sen de kóbeyt qulaǵıńdı! (I, 10).
Joqarıdaǵı keltirilgen mısallardaǵı «júregimniń jartısı», «qol», «qara kózler», «bilek», «múshe», «gegirdek», «kálla», «bas», “Seńseńli”, “qılqalı”, “shapanlı”, “jawırınlar”, «qulaq» sózleri arqalı ulıwma adam mánisin bildiriwshi túsinik ańlatılıp, sinekdoxa xızmetinde qollanılǵan.
«Meniń mınaw turısımda altın uslaǵanıma jurt isene me, birew bolmasa birew gúmanlanıp júrer, sonı bir iretlestiriń, inim, ózińiz bolmasańız, mınaw xızmetkerińizdi jumsań», - dep áshirepi etip, oramalǵa orap muqıyatlap júrgen árebeginiń oramın jazdırıp, aldına qoyǵanı… (II, 11). Usı jurt Awǵanıstanǵa awdı ǵoy ilgeride! (II, 363).
Poezd júrip ketkennen soń «el joq shıǵar» dep qarasa, anadayda bir tas jay qańqayıp tur (II, 4).
Bul mısallardaǵı «jurt», «el» sózleri arqalı barlıq xalıq emes, eldegi tanıytuǵın adamlar mánisinde jumsalıp qollanılǵan.