Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasatı Joba

Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasatı
Joba :
Kirisiw
1. Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasatı.
2. Ózbekstan Respublikasında sırtqı ekonomikalıq siyasat.
3. Sırtqı siyasattiń tiykarǵı principlerı.
4. Sırtqı siyasat konsepsiya hám principleri.
Juwmaqlaw
Paydalanilg’an a’debiyatlar

Kirisiw
Sırtqı siyasat bul mámlekettiń xalıq aralıq munasábetlaridagi ulıwma baǵdarın óz ishine aladı.
Sırtqı siyasat mámlekettiń basqa mámleketlikler xalıqlar hám xalıq aralıq shólkemler menen óz-ara munasábetler tarawindegi iskerliginiń maqsetleri hám quralları majmunini óz ishine aladı.
Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasatın tiykarǵı principlerı Konstituciyasiniń 17- statyasında nızamlı jixatdan bekkemlab qoyılǵan.
“Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasatı hám xalıq aralıq iskerligi Ózbekstan Respublikası Konstitusiyası “Ozbekiston Respublikası shártnamalar tuwrısındaǵı nızam” Ózbekstan Respublikası “mudofa tuwrısındaǵı” Ózbekstan Respublikası áskeriy doktirininatasi tuwrısındaǵı” nızamları hám basqa nızamshılıq hújjetlaridagi principler hám normalarǵa Birlesken milletler shólkemi hám evropa qawipsizlik hám xamkorlik shólkeminiń princip hám maqsetlerine sonıń menen birge, Ózbekstan Respublikası joqarı jıynalısı ratifikatsiya etken Ózbekstan Respublikası xalıq aralıq shártnamaları hám pitimlerinen kelip shıǵıs minnetlemelerine tiykarlanadı” delingen, 1996 -jıldaǵı Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasiy iskerliginiń tiykarǵı principlerı tuwrısındaǵı nızam 1-element.
1. Ózbekstan sırtqı siyasatınıń tiykarǵı maqset hám wazıypaları
Ózbekstan prezidenti Islam Karimovning programmalıq shıǵıw hám lekciyalarında anıq hám ayqın kórsetilgen, mámlekettiń Konstitusiyası, tiyisli nızam hám normativlik-huqıqıy hújjetler, sonıń menen birge Ózbekstan Respublikası imzolagan xalıq aralıq konvensiyalar hám shártnamalar tiykarında anıqlanǵan.
Sırtqı siyasiy kurstıń tiykarǵı maqseti mámleket ǵárezsizligi suverenitetti bekkemlew, milliy manfatlarni ximoya qılıw, regionda qawipsizlik hám turaqlılıqtı bekkemlew Ózbekstannıń barqror rawajlanıwı ushın qolay sırtqı siyasiy sharayatlardı jaratıw onıń xalıq aralıq orının asırıwdan ibarat esaplanadi.
Prezident Islam Karimov óziniń Ózbekstan Respublikası joqarı jıynalısı nızamshılıq palatası hám senatining 2010 -jıl 27-yanvardıń qospa májilisinde sóylegen sóylewinde sırtqı siyasattiń tiykarǵı wazıypalarına toqtalıp tómendegilerdi takidlab ótken: “regionmızda hám dúnyada júzege kiyatırǵan quramalı geosiyosiy sharayatta biziń moynımızda mámleketimiz qawipsizligi hám regionmız turaqlılıǵındı taminlash sol múqaddes jayimizde húkim surayotgan tınısh arqayın turmıstı saqlaw sıyaqlı bir birinen masuliyatli hám keń kólemli bir qatar wazıypalar bar jurtımızdań joondan áziz perzentlerimizdiń búgingi hám ertangi kúni áne sol máselelerdi qanshellilik jetiskenlik menen sheshiwimizge baylanıslı”.
Joqarıda belgilengenlerden kelip shıqqan halda, Ózbekstan Respublikası sırtqı siyasiy stuldıń tiykarǵı wazıypaların tómendegishe qısqa ańlatıw múmkin:
Birinshiden: jaqın hám uzaq mámleketlikler menen óz-ara manfatli hám teń xuquqli xamkorlik munasábetlerin xar tárepleme rawajlandırıw hám bekkemlew. Ózbekstannıń jaxon xamjamiyatiga áste aqırın hám xar tárepleme integrallasıwında siyasiy ekonomikalıq materiallıq marifiy ilimiy texnikalıq hám basqa tarawlarda ashıq hám konstruktiv xalıq aralıq xamkorlikni ámelge asırıwda óz-ara hám kóp tárepleme diplomatiya mexanizmlerinen nátiyjeli paydalanıw.

Ekinshiden: Ózbekstan basshısıyatining regionlıq hám xalıq aralıq siyasattiń aktualyo'nalishlari jónindegi, atap aytqanda, “ Afganistan daǵı jaǵdaynı tınısh jol menen sheshiw boyınsha “6+3” baylanıs gruppaın dúziw, O'rto Aziya Parsı qo'ltig'i transport transzit jolin dúziw regiondaǵı trans shegaralıq dáryalardıń suw resurslarınan aqılǵa say paydalanıw hám basqa xalıq aralıq ǵayratlardı alǵa jıljıtıw.

Úshinshiden: Orta Aziyada tınıshlıq hám turaqlılıqtı saqlaw regiondı turaqlı qawipsizlik tapǵa aylandırıw menen baylanıslı siyasiy diplomatic hám xalıq aralıq xuquqiy máselelerdi xal etins. Uzaq hám jaqın mámleket menen munasábetlerde siyasiy social ekonomikalıq milletleraro hám basqa unamsız xolatlarning kúsheyiwine jol qoymaw ushın diplomatic sharalardı kóriw.
Tórtinshiden: Respublikada ámelge asırılıp atırǵan tereń demokratiyalıq isloxotlarni jámiyeti hám ekonomikanı modernizaciyalawdıń dinamikalıq processlerdi nátiyjeli ámelge asırıw ushın qolay sırtqı siyasiy sharayatlardı jaratıw. Jaxondagi mámleketler menen sawda ekonomikalıq munasábetlerdi úzliksiz rawajlandırıw milliy ekonomikanıń ústivor baǵdarlarına tuwrıdan-tuwrı sırt el qarjıların hám aldıńǵı texnologiyalardı tartıw menen baylanıslı siyasiy diplomatik hám xalıq aralıq xuquqiy máselelerdi ámelge asırıw.
Besinshiden: jaxon da jámiyetke Ózbekstan sırtqı hám ishki siyasatınıń tiykarǵı jixatlarini sáwlelendiretuǵın, onıń xalıq aralıq ǵayratlarınıń mazmun hám moxiyatini ańlatiwshı obiektiv hám isenimli malumotlarni jetkiziw.
O'bekiston ǵárezsizlikke eriskennen keyingi dáslepki kúnlerinenoq óziniń milliy máplerine sáykes keletuǵın puqta sırtqı siyasat jolin belgilew jáhán jámiyetshiligine qosıw, shet el mámleketler menen siyasiy-ekonomikalıq, ilimiy texnikalıq hám basqa tarawlarda baylanıslar ornatıwǵa kirdiler. Sebebi, jas mámleketimizdiń ǵárezsizligin bekkemlew hám mámleketimizdiń qawipsizligi turaqlılıǵın hám taraqiyoti kóp tárepten joqarıdaǵı baylanıslargauzviy baylanıslı. Buǵan ańsatǵana erisip bolmaydı, sebebi burınǵı birlespe quramında bolǵan Ózbekstan sırtqı dúnyadan ajıratıp qoyılǵan hám hámme sırtqı baylanıslar máseleler oraylıq húkimet tárepinen alıp barıladı.
Sol sebepli mámleketimiz sırtqı siyasat júrgiziw tájiriybesine de jáhán diplomatsiyasi hám sırtqı ekonomikalıq iskerlikti biletuǵın kadrlarǵa da iye emes edi. Bul kemshiliklerdi saplastırıw ushın húkimetimiz bul tarawdaǵı kóp qırlı islerdi basınan baslawǵa tuwrı keldi. XXI ásir bosaǵasında óziniń mámleket ǵárezsizligin qolǵa kirgizgen Ózbekstan milliy qawipsizlikti bekkemlew demokratiyalıq huqıqıy mámleket hám puqaralıq jámiyeti qurıw, ruwxıy milliy qádiriyatlardı qayta tiklew hám rawajlandırıw, bazar ekonomikasın qáliplestiriw, adamlar ushın párawan turmıs sharayatların jaratıw sıyaqlı ayriqsha joldı tańladı.
Biz ushın ǵárezsizlik - óz erkinlagimizni ańǵarıwǵana emes bálki, áwele óz turmısımızdı óz ańlatpamizni menen hám milliy máplerimizni gózlegen halda shólkemlestiriw, óz keleshegimizni shólkemlestiriw, óz qolımız menen qurıw huqıqı bolıp tabıladı.