Zoroastrizmdi tap-taza jalg`iz, qosimtasiz din dew qiyin
Download 6.86 Kb.
|
Zoroastrizmdi-8
Zoroastrizmdi tap-taza jalg`iz, qosimtasiz din dew qiyin. 1. Avestanin` a`yyemgi bo`legi Yashtilar, olarda klassliq ja`miyetke deyingi isenimler sa`wlelengen. Olardin` payda boliwi b.e.sh. 1-2 min` jilliqlarg`a tiyisli. Olardin` mazmuninda politeizm bar. 2. Ekinshi etap - Gatlar, Bularda jalg`iz quday-Axura Mazda tuwrali ta`liymat ashiladi. Olardin` avtori b. e. sh. VI a`sirde jasag`an Spitama Zaratustra dew bar. 3. Ko`p qudayliq Yasht ha`m bir qudayliq Gat (b.e.sh. V a`sir) gu`res barisinda kompromisslik xarakterge iye din-mazdayasna payda boladi. Bul Avesta ta`liymatindag`i u`shinshi ha`m tiykarg`i etap. Zoroastrizmdi tutiniwshilardin` du`n`ya, ta`biyat, olardin` qubilislari tuwrali miflik ko`z-qaraslari a`yyemgi xaliqlardan o`zlestirilgen. Ja`miyet tariyxi tuwrali zoroastriylik oy-pikirler bibliyaliq ha`m quranliq mifologiyalar menen sa`ykes keledi. Avesta boyinsha birinshi adam - Iima, onnan ha`mme adamlar payda bolg`an. Iymanin` hu`kim su`rgen waqti altin a`sir esaplanadi, adamlar o`lmeydi (bessmertni). Quday Axura Mazda ma`n`gi ba`ha`rdi jasag`an, adamlar jetiskenlikte, abadanshiliqta jasag`an. Baxitli bolg`an. Biraq bir ku`ni olar gu`nag`a batadi: qadag`an etilgen shaqi bar malda (rogatiy skot) jep qoyadi. Jaman ruwx Anxra Main`yu olarg`a suwiq ha`m qar jiberedi. Iima, adamlardi suwiqtan qutqariw ushin jay quradi, tiri maqluqlarda olarg`a juptan jayg`astiradi. Bul an`iz vavilon-bibliya-quranliq, Jer ju`zlik topan suw tasqini - suw tasqini ha`m Noe payg`ambar (Gilgameshtegi Utnapitim, Qurandag`i Nux payg`ambar) tuwrali an`iz benen u`nles. Usilay etip tariyxtin` birinshi da`wiri - altin a`sir tamamlanip, ekinshi da`wir - jaqsiliq penen jamanliqtin` da`wiri baslanadi. U`shinshi da`wir - adamzattin` keleshegi. Avestada a`yyemgi adamlardin` baxti tuwrali a`rmani so`z etiledi. Jaqsiliq penen jamanliqtin` quday Axura Mazda jen`iske erisedi, so`ytip jaqsiliq hu`kim Download 6.86 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling