Zoroastrizmdi tap-taza jalg`iz, qosimtasiz din dew qiyin


Download 6.86 Kb.
Sana25.04.2023
Hajmi6.86 Kb.
#1397384
Bog'liq
Zoroastrizmdi-8


Zoroastrizmdi tap-taza jalg`iz, qosimtasiz din dew qiyin. 
1. Avestanin` a`yyemgi bo`legi Yashtilar, olarda klassliq ja`miyetke deyingi isenimler sa`wlelengen. Olardin` payda boliwi b.e.sh. 1-2 min` jilliqlarg`a tiyisli. 
Olardin` mazmuninda politeizm bar.
2. Ekinshi etap - Gatlar, Bularda jalg`iz quday-Axura Mazda tuwrali 
ta`liymat ashiladi. Olardin` avtori b. e. sh. VI a`sirde jasag`an Spitama Zaratustra dew bar.
3. Ko`p qudayliq Yasht ha`m bir qudayliq Gat (b.e.sh. V a`sir) gu`res barisinda kompromisslik xarakterge iye din-mazdayasna payda boladi. 
Bul Avesta ta`liymatindag`i u`shinshi ha`m tiykarg`i etap.
Zoroastrizmdi tutiniwshilardin` du`n`ya, ta`biyat, olardin` qubilislari tuwrali miflik ko`z-qaraslari a`yyemgi xaliqlardan o`zlestirilgen.
Ja`miyet tariyxi tuwrali zoroastriylik oy-pikirler bibliyaliq ha`m quranliq
mifologiyalar menen sa`ykes keledi. Avesta boyinsha birinshi adam - Iima, onnan ha`mme adamlar payda bolg`an. Iymanin` hu`kim su`rgen waqti altin a`sir esaplanadi, adamlar o`lmeydi (bessmertni). Quday Axura Mazda 
ma`n`gi ba`ha`rdi jasag`an, adamlar jetiskenlikte, abadanshiliqta jasag`an. Baxitli bolg`an. Biraq bir ku`ni olar gu`nag`a batadi: qadag`an etilgen shaqi bar malda (rogatiy skot) jep qoyadi. Jaman ruwx Anxra Main`yu olarg`a suwiq ha`m qar jiberedi. Iima, adamlardi suwiqtan qutqariw ushin jay quradi, tiri maqluqlarda olarg`a juptan jayg`astiradi. Bul an`iz vavilon-bibliya-quranliq, Jer ju`zlik
topan suw tasqini - suw tasqini ha`m Noe payg`ambar (Gilgameshtegi 
Utnapitim, Qurandag`i Nux payg`ambar) tuwrali an`iz benen u`nles.
Usilay etip tariyxtin` birinshi da`wiri - altin a`sir tamamlanip, ekinshi da`wir 
- jaqsiliq penen jamanliqtin` da`wiri baslanadi. U`shinshi da`wir - adamzattin` keleshegi. Avestada a`yyemgi adamlardin` baxti tuwrali a`rmani 
so`z etiledi. Jaqsiliq penen jamanliqtin` quday Axura Mazda jen`iske erisedi, so`ytip jaqsiliq hu`kim 

Download 6.86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling