# h=90 tenglik nimani bildiradi? + Quyoshning ufqdan balandligi

# h=90 tenglik nimani bildiradi?
+ Quyoshning ufqdan balandligi
- Quyoshning troposferadan balandligi;
- Quyoshning yer yuzidan balandligi;
- Quyoshning atmosferadan balandligi

# Atmosferadan Yerni issiqlik taratishiga qarshi yo’naltirilgan issiqlik nima deb ataladi?

+ Qarshi nurlanish;
- Effektiv nurlanish;
- Radiatsiya balansi;
- Issiqlik effekti

# Yer yuzasiga kelayotgan va qaytayotgan radiatsiya o’rtasidagi farq geografik qobiqning ... deb ataladi.

+ radiatsion muvozanati;
- Radiatsiya balansi;
- Issiqxona samarasi;
- Quyosh doimiyligi

# Atmosferani Quyoshdan kelayotgan qisqa to’lqinli radiatsiyani o’zidan o’tkazib yuborishi va Yerdan kelayotgan uzun to’lqinli radiatsiyani ushlab qolishi nima deb ataladi.

+ issiqxona samarasi;
- Issiqlik effekti;
- Yer al’bedosi
- Radiatsiya balansi.

# Yerga tushadigan quyosh energiyasini miqdorini nima aniqlab beradi?

+ Quyosh va yer o‘rtasidagi masofa;
- Quyoshning kattaligi;
- Yerning sharsimonligi;
- Yer va oy o‘rtasidagi masofa.

# Yer yuzasidagi qalqish hodisalarini sababi nima?

+ Yerni Oy va Quyosh tortishi natijasida;
- Yerni Quyosh tortishi natijasida;
- Yerni yulduzlar tortishi natijasida;
- Butun olam tortishish kuchi ta’sirida.

# Yer tezligi 29,8km/sek bo‘lsa, 2 soatda qancha masofani bosib o‘tdi?

+ 214560;
- 314000;
- 414560;
- 514000.

# Quyida berilganlardan materiklarning suv osti chekka qismlarida tarqalgan relyef turlarini belgilang?

+ Materik sayyozligi, materik yonbag‘ri, materik etagi;
- Shelf, abissial tekislik materik etagi
- Materik yonbag‘ri, shelf, materik etagi;
- Suv osti tizmalari, materik yon-bag‘ri, botiqlar.

# Chuqur okean cho‘kmalari okeanlarning qaysi qismlarida uchraydi?

+ Chekka;
- Shimoliy;
- Markaziy;
- O’rta.

# Gidrosferadagi suvlar qanday paydo bo‘lgan ?

+ Moddalarning gravitasion tabaqalanishi natijasida mantiyadan ajralgan;
- Muzlarning erishidan;
- Qorlarning erishidan;
- Yomg’irdan.

# Sayyoramizning Yer po’sti bilan atmosfera orasida joylashgan suv qobig’ini belgilang.

+ Gidrosfera;
- Kondensatsiya;
- Litosfera;
- Biosfera.

# Kondensatsiya so’zining lug’oviy ma’nosini belgilang.

+ Quyuqlashish;
- Suyuqlashish;
- Bug’lanish;
- Qattiq holatga o’tish.

# Gidrosferaning tarkibiy qismlarini belgilang

+ Okean va quruqlik suvlar;
- Okean, dengiz va atmosferadagi suvlar;
- Botqoq, tuproqdagi va atmosferadagi suvlar;
- Okean, dengiz, daryo, ko’l

- Quyida berilganlardan suv eng zich bo’lgan haroratni belgilang.

+ +40C;
- 00C;
- -20C;
- 1000C.

# Quyida berilgan ta’rif qaysi okeanga ta’luqli: Eng sho’r, eng issiq ko’rfazi bor, cho’kindi jislari eng qalin (5,5 km), neft va gaz zahirasi va qazib olinishi, tashiladigan neft hajmi 1-o’rinda turadi.

+ Hind;
- Atlantika;
- Tinch;
- Shimoliy Muz okeani.

# Quyida berilganlardan oraliq dengizlarni belgilang.

+ O’rta dengiz, Karib dengizi, Qizil dengiz;
- O’rta dengiz, Bereng dengizi, Timor dengizi;
- Karib dengizi, Norvegiya dengizi, Adriatika dengizi ;
- O’rta dengiz. Qizil dengiz, Egey dengiz.

# Suvning tiniqligi nima bilan aniqlanadi.

+ Diametri 30 sm li oq disk;
- Diametri 80 sm li oq disk;
- Diametri 30 sm li qora disk;
- Diametri 30 sm li yashil disk.

# Quyida berilgan ta’rif qaysi okeanga ta’luqli: shimoldan janubga 12 000 km va g’arbdan sharqqa qarab 17,2 ming km masofaga cho’zilgan, eng ko’p biomassaga ega, baliq ovlashda, dengiz, orollar soni, kuchli shamol, baland to’lqin, suv tubi vulkanlari bo’yicha 1-o’rinda turadi.

+ Tinch;
- Atlantika;
- Hind;
- Shimoliy Muz okeani.

# Quyida berilganlardan ichki dengizlarni belgilang.

+ Qora, Balear, Azov, Egey, Marmar;
- Azov, Egey, Ioniya, Marmar, Qizil;
- Qora, Liguriy, Adriatika, O’rta dengiz;
- O’rta dengiz, Karib dengizi, Qizil dengiz.

# To’yinmagan havoning to’yingan havo holatiga o’tish haroratiga nima deyiladi.

+ shudring nuqtasi;
- kondesatsiya;
- Sublimatsiya;
- To’yinish nuqtasi.

# Okean suvi tarkibidagi azot qanday yo’l bilan vujudga keladi?

+ Atmosferadan o’tadi;
- Jonivorlar tufayli;
- Suvning o’zida fotosintez yo’li bilan;
- vulkanlarning otilishidan.

# Quyida berilganlardan Sargasso dengizining tiniqligini belgilang.

+ 66,5m;
- 60m;
- 69,5m;
- 70 m.

# Quyida berilgan ta’rif qaysi okeanga ta’luqli: Barcha yarim sharda joylashgan, buyuk geografik kashfiyotlar shu okeandan boshlangan, yirik port shaharlari bor, ichki dengizlari eng ko’p, eng sersuv va eng uzun daryolar shu okeanga quyiladi, dengiz transportida dunyo bo’yicha 1-o’rinda turadi, materiklar dreyfi gipotezasiga asos bo’lgan.

+ Atlantika;
- Hind;
- Shimoliy muz;
- Tinch.

# Promille – . . .

+ Biron narsaning mingdan bir bo’lagi, yoki 1 kg suvda necha gramm tuz borligi
- 1 litr suvda erigan moddalar miqdori;
- Biron narsaning yuzdan bir bo’lagi;
- 1 kg suvda necha kilogramm tuz borligi

# Daryo tizimining zichligi deb nimaga etiladi?

+ Daryo irmoqlar uzunligi yig’indisini Havza maydoniga nisbati;
- Havzadagi ko’llar va daryolarni;
- Havzadagi ko’llar soni;
- Havzadagi daryolar soni

# Chuchuk suvlarning sho‘rligi o‘rtacha qancha?

+ 0,146 promille;
- 1,46 promille
- 14.6 promille
- 146 promille

# Quyidagi berilganlardan okean suvlarining sho’rligi yuqori bo’lgan kengliklarni belgilang?

+ Tropikda;
- Mo’tadilda
- Subekvotorda
- Ekvatorda

# Okeanlarning issiqlik sig‘imi nima uchun katta?

+ Sekin isiydi va soviydi;
- Sekin soviydi;
- Tez isiydi;
- Tez soviydi.

# Quruqlik suvlari qanday qismlarga bo‘linadi?

+ Yer osti suvlari, yer usti suvlari;
- Botqoqlar, yer osti suvlari;
- Muzlar, daryolar, ko‘llar;
- Daryolar, qo‘llar, buloqlar

# Quyida berilganlardan uzilmalarda joylashga ko’llarni belgilang.

+ Baykal, Tanganika, Nyasa;
- Baykal Titikaka, Tanganika;
- Buyuk ko’llar; Balxash, Baykal;
- Tanganika, Nyasa, Titikaka.

# Quyida berilganlardan ekzosferaning quyi chegarasini belgilang.

+ 900 – 1000 km. dan balandlikda;
- 900 – 3000 km. dan balandlikda;
- 3000 km. dan balandlikda;
- 100 – 1000 km. dan balandlikda.

# Quyidagi dengizlardan qaysi biri eng tiniq?

- Oq
- Qora
- Qizil
+ Sargasso

# Quyida berilganlardan Yer yuzasida 1 m3 havoning og’irligini belgilang.

+ 1 kg 330 g;
- 10 tonna;
- 15 tonna;
- 76 sm.

# Normal havo bosimi deb … qabul qilingan.

+ 450 kenglikdagi dengiz sathida harorat 00 ga teng bo’lgandagi bosim;
- 450 kenglikdagi dengiz sathida harorat 450 ga teng bo’lgandagi bosim;
- 10,5 metr ko’tarilganda 1 mm ga pasayishi;
- Yer yuzasida 760 mm.

# Barometrik bosqich deb nimaga aytiladi?

+ Atmosfera bosimining 1 mm yoki 1 mb ga kamayishi uchun zarur bo’lgan balandlik;
- Bosimning yer yuzasida geografik tarqalishi;
- Atmosferaning yer yuzasiga bo’lgan bosimi va uning taqsimlanishiga;
- Bir xil balandlikda barik bosqichning katta-kichikligi.

# Yer yuzasida atmosfera bosimining bir xil bo’lmasligi natijasidagi havo harakatiga nima deb aytiladi?

+ Shamol;
- Siklon va antitsiklon;
- Havo massalari;
- Atmosfera bosimi.

# Quyida berilganlardan 1. Musson, 2. Briz, 3 fyon, 4. Tog’-vodiy shamollari ga xos xususiyatlarni belgilang.

a. shamollari ob-havo o’zgarmaganda, kunning birinchi yarmida vodiyning yuqori qismidan quyi qismiga , ikkinchi yarmida esa, teskari yo’nalishda esadi, shuningdek, tunda esa tog’dan vodiyga esadi.
b. tog’ tizmalarining har ikkala tomonida bosimning bir xil bo’lmasligidan vujudga keladi.
c. bir yilda o’z yo’nalishini 2 marta o’zgartiradigan shamollar ;
d. bir kecha-kunduzda o’z yo’nali-shini 2 marta o’zgartirib turadigan shamol.
+ 1-c, 2- d, 3-b, 4-a;
- 1-a, 2-d, 3-b, 4-c;
- 1-c, 2-a, 3-b, 4-d;
- 1c, 2-b, 3-d, 4-a.

# Quyida berilganlardan siklonga xos xususiyatlarni ajrating:

1. Yer yuzasining bosimi past bo’lgan joylarida vujudga keladi.2. markazda bosim yuqori bo’ladi; 3. kartada doira shaklidagi berk izobaralar bilan ko’rsatiladi. 4. havo bosimi markazga qarab pasayib boradi. 5. eng past bosim uning markaziy qismida bo’ladi. 6. Yerning aylanishi ta’sirida shimoliy yarim sharda o’ngga, ya’ni, soat strelkasiga qarshi, janubiy yarim sharda chapga, ya’ni soat strelkasiga mos aylanma harakatni vujudga keltiradi. 7. shamollar Yerning aylanishi ta’sirida shimoliy yarim sharda saot strelkasi yo’nalishida, janubiy yarim sharda esa soat strelkasi yo’nalishiga teskari yo’nalishda esadi.8. u hukumronlik qilgan hududda bosim pasayib, shamol yo’nalishi keskin o’zgaradi va odatda yog’ingarchilik bo’ladi. 9. u hukmronlik qilgan hududlarda havo bosimi yuqori bo’lib, havo ochiq, va quruq bo’ladi.- 10. qishda osmon ochiq, havo tiniq bo’lib, qattiq sovuq turadi.
+ 1, 3, 4, 5, 6, 8.
- 1, 2, 3, 4, 5, 6
- 1, 3, 5, 7, 9;
- 2, 4, 6, 8, 10.

# Quyida berilganlardan antitsiklonga xos xususiyatlarni ajrating.

1. Yer yuzasining bosimi past bo’lgan joylarida vujudga keladi.
2. markazda bosim yuqori bo’ladi. 3. havo massalari spiral bo’ylab markazdan chetga qarab harakat qiladi. 4. kartada doira shaklidagi berk izobaralar bilan ko’rsatiladi. 5. shamollar Yerning aylanishi ta’sirida shimoliy yarim sharda saot strelkasi yo’nalishida, janubiy yarim sharda esa soat strelkasi yo’nalishiga teskari yo’nalishda esadi. 6. u hukmronlik qilgan hududlarda havo bosimi yuqori bo’lib, havo ochiq, va quruq bo’ladi.8. u hukumronlik qilgan hududda bosim pasayib, shamol yo’nalishi keskin o’zgaradi va odatda yog’ingarchilik bo’ladi. 9. qishda osmon ochiq, havo tiniq bo’lib, qattiq sovuq turadi.
+ 2, 3, 5, 6, 9;
- 5, 6,7, 8, 9;
- 1, 2, 3, 4, 5;
- 1, 4, 7, 8, 9.

# Yuqori bosimli subtropik mintaqadan past bosimli ekvatorga qarab sharqdan esadigan doimiy shamollar qanday shamollar deyiladi?

+ Passatlar ;
- G’arbiy shamollar;
- Mussonlar;
- Briz.

# 1 m3 havo tarkibida bo’lgan suv bug’larining miqdoridiriga nima deb ataladi?

+ Absalyut namlik;
- Nisbiy namlik;
- Namlik;
- Shudring nuqtasi.

# 1 m3 havodagi mavjud suv bug’i miqdorining shu haroratda eng ko’p bo’lishi mumkin bo’lgan suv bug’iga nisbatan miqdoriga nima deb ataladi?

+ Nisbiy namlik;
- Namlik;
- Absalyut namlik;
- Shudring nuqtasi.

# Havoning Yer yuzasidan qaytgan issiqlik hisobiga isishi natijasida vujudga keladigan ko’tarilma va pastlama havo oqimlari ... deyiladi.

+ Konvektiv oqim;
- Radiatsion oqim;
- Solyar iqlim;
- Qayta nurlanish.

# Dunyo okeani yer yuzasini qancha qismini tashkil etadi?

- 71 %;
-71,8%;
+ 70,8%;
- 76,8%;

# Gidrosfera suvlari qancha qismini quruqlik suvlar tashkil qiladi?

- 3,5%
- 2,5%.
+ 1.5%
- 4,5%.

# Chuchuk suvlarning umumiy hajmi qancha?

- 1,53%.
+ 2,53%.
- 3,53%.
- 4,53%.

# Quruqlikga okeandan nam qanday shaklda keladi?

+ Qor-Yomg’ir
- Muz;
- Yer osti suvlari;
- Yer usti suvlari;

# Okeanga quruqlikdan nam qanday shaklda keladi?

+ Yog’in;
- Qor;
- Daryo oqimi, muz
- Bug’

# Golland olimi Varenus dunyo okeanini qanday qismlarga bo’lgan?

- Buyuk, Atlantika, Hind, Shimoliy va Janubiy.
- Tinch, Atlantika, Hind, Janubiy
+ Buyuk, Atlantika, Hind, Shimoliy
- Tinch, Atlantika, Hind, Shimoliy va Janubiy

# Materik yonbag’ri qaerdan boshlanadi?

- Suv osti tog’ tizmalaridan,
+ Materik sayyozligidan,
- Materik etagidan,
- Abissial tekislikdan,