0 ‘zbekisto n respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus t a ’lim vazirlig I toshkent u niversiteti kelishildi
Download 223.69 Kb. Pdf ko'rish
|
2. ФАН ДАСТУРИ (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- II. 0 ‘quv fanining m aqsadi va vazifasi
- 1- M avzu: Psixodiagnostika va ek sp erim ental psixologiya fan sifatida
- 2- M avzu: P sixod iagn ostika va eksperim ental psixologiya fan in in g tarixi
- 3- M avzu: Psixodiagnostik m etodlar klassifikatsiyasi va ularga yondashuvlar
- 5- M avzu: P sixod iagn ostik m etodikalarning psixom etrik asoslari
- 6- M avzu: Eksperiment natijalari tahlili
- 7- M avzu: Intellektual testlar
- 8- M avzu: Shaxs so ‘rovnom alari
- 9- M avzu: Proyektiv metodikalar
- 2-m odul. E ksperim ental psixologiya 11-M avzu: Eksperim entlarni o ‘tkazish shart-sharoitlari va bosqichlari
- 12- M avzu: Eksperim entlarni loyihalashtirish
- IV. Am aliy va Iaboratoriya m ashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
- V.M ustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
- VLAsosiy va qo‘shimcha o ‘quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari Asosiy adabiyotlar
- Q o‘shimcha adabiyotlar
0 ‘ZBEKISTO N RESPUBLIKASI OLIY VA 0 ‘RTA MAXSUS T A ’LIM VAZIRLIG I TOSHKENT U NIVERSITETI KELISHILDI" vazirligi R o‘yhatga olindi: BD -5110900-3.04 2 0 1 / - yil “/ / ” Q 8 PSIXO DIAGNOSTIKA VA EKSPERIM ENTAL PSIXOLOGIYA FAN DASTURI Bilim sohasi: 100000 - Gumanitar T a' lim sohasi: 110000 - Pedagogika T a'lim y o ‘nalishi: 5110900 - Pedagogika va psixologiya Toshkent - 2 0 1 / Fan dasturi Oliy va o ‘rta maxsus, kasb-hunar ta ’limi yo'nalishlari bo ‘yicha 0 ‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini M uvofiqlashtiruvchi Kengashning 201 /- y il “ / / ”
dagi У
-sonli bayonnom asi bilan m a’qullangan. 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o ‘rta m axsus ta ’lim vazirligining 201^-yil ui S ” O S dagi 4i/(f -sonli buyrug‘i bilan m a’qullangan fan dasturlarini tayanch oliy ta ’lim muassasasi tomonidan tasdiqlashga rozilik berilgan. Fan dasturi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetida ishlab chiqildi. Tuzuvchilar: Z.T.Nishanova - Nizom iy nomidagi TDPU Psixologiya kafedrasi professori, psixologiya fanlari doktori N.B.Atabaeva- Taqrizchilar: M .Xolnazarova - Sh.Vadenova N izom iy nomidagi TDPU Psixologiya kafedrasi o ‘qituvchisi Guliston davlat universiteti “Pedagogika va
psixologiya” kafedrasi mudiri, psixol.f.n.dotsent Toshkent pedagogika kolleji “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi o ‘qituvchisi Fan dasturi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti K engashida ko‘rib chiqilgan va tavsiya qilingan (2 0 1 О С
dagi N -sonli bayonnoma). I.O ‘quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta ’Iimdagi o ‘rni Ushbu dastur psixodiagnostika va eksperimental psixologiya kursi bo‘yicha m a'ruza, seminar va amaliy m ashg'ulotlar m avzularini o ‘z ichiga olgan bo ‘lib, ularda psixodiagnostik metodikaalar, ularga qo ‘yiladigan talablar, turli mezonlar, eksperiment kategoriyasining psixologik mazmuni, eksperimental psixologiyaning muammolari, eksperimental psixologik muammolarini hal qilishning ilmiy usul va vositalari, eksperiment natijalarini bir necha qayta ishlash metodlari, eksperiment natijalarini jadval va grafik k o ‘rinishda berish usullari, eksperimental psixologik tadqiqotni tayyorlash, uni o ‘tkazish, eksperiment natijalarini analiz qilish, ulami qo'llashga doir amaliy tavsiyalar berish bilan bayon qilingan. Bugungi kunda amaliy psixologik xizmat tizim ining toboro keng rivoj topishi, psixodiagnostika va eksperimental psixologiya sohasida o ‘tkazilayotgan tadqiqotlar k o ‘lamining kengayishi, bu y o ‘nalishda katta hajmdagi ilmiy bilimning to ‘planib borayotganiga sabab b o ‘lmoqda. Bunday sharoitda talabalar mustaqil ta'lim ini oqilona tashkil etishni muntazam nazorat qilishning ahamiyati kattadir.
Fanni o ‘qitishdan maqsad- talabalam i psixologning psixodiagnostik faoliyati va eksperiment tashkil etishning psixologik xususiyatlari haqidagi nazariy va amaliy bilimlar bilan qurollantirish. Fanning o ’qitishning vazifasi- talabalarga psixodiagnostika va ekspremental psixologiyaning nazariy ham da amaliy asoslari bilan tanishtirish ham da ularda diagnostik tekshiruv, eksperimenta tadqiqot o ‘tkazish ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat. “Psixodiagnostika va eksperimental psixologiya” o ‘quv fanini o ‘zlashtirish jarayonida am alga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: - Psixodiagnostik tadqiqot o ‘tkazish va psixodiagnostika qo‘llaniladigan' sohalar, eksperiment o ‘tkazish shart-sharoitlari va bosqichlari, psixodiagnostik tekshiruv bosqichlari, psixodiagnostika va eksperiment o ‘tkazishning metodologik asoslari, bilish jarayonlari, intellekt, qobiliyat, shaxs, shaxslararo m unosabatlam ing nazariy asoslari, psixodiagnostik metod va metodikalar to 'g 'risid a bilimga; - psixodiagnostika va eksperimental psixologiya fanining predmeti, maqsad, vazifalari, psixodiagnostika va eksperimental psixologiya fanining rivojlanish tarixi, psixodiagnostik m etodikalar va
psixodiagnostik tekshiruvlarga qo‘yiladigan talablar, y a'n i validlik, ishonchlilik, to ‘plam reprezentativligi, bilish jarayonlari, intellekt, qobiliyatlar, shaxs, shaxslararo m unosabatlar psixodiagnostikasiga oid
metodikalar, shaxslararo m unosabatlar psixodiagnostikasida qo‘llaniladigan proyektiv metodikalar, ilmiy tadqiqotning umumiy sxemasi, ilmiy tadqiqotni loyihalashtirish, ilmiy tadqiqotdagi o ‘zgaruvchilar va ularni tanlash, noa'nanaviy tadqiqotlar va ulami o ‘ziga xos tomonlari, eksperiment natijalarini tahlil qilishni doir qonunuiyatlarni ко ’nikma; psixologik tadqiqot o ‘tkazish, psixodiagnostik m etodikalar va eksperimentning validligi ham da ishonchliligini tekshirish, psixodiagnostik metodikalam i tanlash, bilish jarayonlari, intellekt, qobiliyat, shaxs, shaxslararo munosabatlar psixodiagnostikasi va proyektiv metodikalam i qo‘llash, ilmiy tadqiqotni rejalashtirish, rasmiy va norasmiy m anbalar bilan ishlash, guruhlararo va guruh ichida o'tkaziladigan eksperimentni loyihalashtirish, eksperiment natijalarini statistik tahlillarini am alga oshirish, korrelyatsion bog‘lanishlami aniqlash ham da shu asosida diagramma tuzish, eksperiment natijalarini tahlil
qilish va ularni taqdim otini tashkillashtirish qilish yuzasidan malakasiga ega b o ‘lishi kerak; III.Asosiy nazariy qism (m a’ruza m ashg‘ulotlari) 1-M odul. P sixodiagnostika va eksperim ental psixologiya faninig asosiy yo'n lish lari 1- M avzu: Psixodiagnostika va ek sp erim ental psixologiya fan sifatida Psixodiagnostika tushunchasi. Psixodiagnostika fanining predmeti tuzilishi va vazifalari. Psixodiagnostika q o ‘llaniladigan sohalar: ta ’lim tibbiyot, kasbiy faoliyat. Ilmiy psixodiagnostikaga q o ‘yiladigan m etodologik talablar. Eksperimental psixologiya fanining m aqsadi va vazifalari. 2- M avzu: P sixod iagn ostika va eksperim ental psixologiya fan in in g tarixi Psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaning psixologik tadqiqotlar sohasi sifatida shakllanguncha bo‘lgan davrda psixodiagnostikaga oid bilimlar taraqqiyotidan lavhalar (Qadimgi Xitoy, Yunoniston, Bobil va boshqa davlatlarda kundalik hayot ehtiyojlari ta'sirid a ilk psixodiagnostik va ekspremental tekshiruvlarning o ‘tkazilishi, o ‘rta asr faylasuf va yozuvchilari asarlarida psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaga doir qarashlam ing ifodalanishi), psixodiagnostikaning psixologik tadqiqotlar mustaqil sohasi sifatida rivojlanish davri (XIX asrning oxiri va XX asrning boshlarida Galton F., Kettell Dj., Bine A., Ebbingauz G., G oddard G., G udinaf F., Gezell A., Vudvorts R., Olport G., Rorshax G.
va boshqalam ing qarashlari. XX
asrning 20-30- yillarida testologiyadagi inqiroz. X X asrning 30 yillaridan hozirga qadar psixodiagnostik bilimlarni rivojlanishi: Raven Dj., Veksler D., Rozensveyg S., Ayzenk G ., Lyusher М., Kettell R., Kelli Dj., Rotter Dj.). Dastlabki eksperimental laboratoriyalam ing ochilishi. Sobiq ittifoqda psixodiagnostika va ekspremental psixologaya fanining taqdiri, O ‘zbekistonda eksperimental laboratoriyalam ing ochilishi. 3- M avzu: Psixodiagnostik m etodlar klassifikatsiyasi va ularga yondashuvlar Y.Shvansar b o ‘yicha psixodiagnostik m etodlar klassifikatsiyasi. V.K.Gayde va V .P.Zaxarov bo‘yicha psixodiagnostik m etodlar klassifikatsiyasi. A.A.Bodalev, V.V.Stolin bo ‘yicha psixodiagnostik m etodlar klassifikatsiyasi. Psixodiagnostikaga nominativ va ideografik yondashuvlar. Diagnostikaga obyektiv, subyektiv va proyektiv yondashuvlar. 4- Mavzu: Psixologik testlarga standart talablar Psixologik test tushunchasi. 0 ‘lchov predmeti, test topshiriqlarining tavsifiga, berilgan topshiriq shakliga, sinaluvchilar soni, topshiriqlam ing bajarilish tezligiga ko ‘ra test turlari. Psixologik testlarga qo‘yiladigan standart talablar: boshqarishga, stimul material, kalit va shablonlarga qo‘yiladigan talablar.
5- M avzu: P sixod iagn ostik m etodikalarning psixom etrik asoslari Topshiriq miqdorining xususiyatlari. Topshiriqlarni ishlab chiqish. Pilotaj tadqiqotlar. Topshiriqlar tahlili. Validlik - psixodiagnostik m etodikalarning asosiy xususiyatlaridan biri sifatida validlikning asosiy turlari va ulam i aniqlash usullari. Ishonchlilik - psixodiagnostik metodikalarning muhim psixiom etrik k o ‘rsatkichi sifatida. Psixodiagnostik metodikani va tekshim v natijalarini standartlashtirish muammosi. Faktorli tahlil. 6- M avzu: Eksperiment natijalari tahlili Chastotalar taqsimlanishi, taqsim ot tavsifi statistikasi, o ‘zgaruvchilar o ‘rtasidagi o'zaro aloqalam i grafik taqdimoti, diagramma, korrelyatsiya koeffitsenti, asosiy effektlar, o ‘zaro ta 'sir, statistik xulosalam i chiqarish metodlari, param etrik va noparam atrik mezonlar, ahamiyatlilik darajasi haqida ta saw u rlam i hosil qilish. Natijalam i interpretatsiya qilishda kompyuterlardan foydalanish 7- M avzu: Intellektual testlar Intellekt tushunchasi va intellektual testlar. Intellektula testlam i qo‘llash sohasi. Intellektual testlar xarakteristikasi. Intellektual testlar klassifikatsiyasi: monometrik testlar v a testlar batareiyasi. Intellekt psixodiagnostikasi tarixi. F. G alton testi. A. B ine shkalasi. G.I.Rossolimoning psixik jarayonlam i miqdoriy tadqiq qilish metodlari. A.A.Lyublinskayaning m aktabgacha tarbiya yoshidagi bolalam i aqliy taraqqiyotini oMchash shkalasi. Zamonaviy intellektual testlar: D .Veksler metodikasi, MATT,
R.Kettelning madaniy-mustaqil testi,
G. Ayzenkning intellektual testi, R. Amtxauerning intellekt strukturasi testi. 8- M avzu: Shaxs so ‘rovnom alari Shaxs va shaxs so‘rovnomalari tushunchasi. Shaxs so‘rovnomalari turlari, savol shakllari va natijalam i taqdim qilish. Shaxs so‘rovnom alam ing ishonchlilik darajasi. Shaxs so‘rovnomalarini tahlil qilishga yondashuvlar: relevant tanlov, empirik m ezonlarga bog'liqlik, faktorli tahlil va shaxs nazariyalari. Shaxs so‘rovnomalari qo ‘llaniladigan sohalar. R.Kettelning k o ‘pfaktorli shaxs so‘rovnomasi (bolalar va kattalar varianti). G. Shm ishekning so'rovnom asi. Shaxsni tadqiq qilishning standartlashtirilgan ko‘pfaktorli metodi. (SMIL). 9- M avzu: Proyektiv metodikalar Proyektiv metodikalar tarixi. Proyeksiya psixologik fenomen sifatida. Shaxs diagnostikasiga proyektiv yondashuvning nazariy asoslari. Proyektiv metodika tushunchasi. Proyektiv metodikalar klassifikatsiyasi: assotsiativ metodlar (G.Rorshaxning «Siyoh dog'lari»), konstruktiv metodlar («Tem atik appersepsiya testi»), tugullanmagan gaplar metodikasi («Rozensveygning rasmli assosatsiyalar testi» va «Tugallanmagan gaplar testi»), ekspessiv m etodlar (m etodikalari «Odam daraxt uy»,«M ening oilam») va tanlov metodlari (M. Lyusher testi).
Shaxslararo munosabatlar haqida, shaxslararo m unosabatlam ing turlari va ulam ing o ‘zaro
ta'sirig a xos
xususiyatlar, shaxslararo munosabatlar psixodiagnostikasida sotsiometriya, referentometriya, “Oila rasm i”, “Jil film testi” proektiv metodikalaridan foydalanish.
2-m odul. E ksperim ental psixologiya 11-M avzu: Eksperim entlarni o ‘tkazish shart-sharoitlari va bosqichlari M ustaqil, tobe, idora
qilsa bo ‘ladigan, tasodifiy o ‘zgaruvchilar, randomizatsiya, aralashuvchi omillar, ichki validlikka x av f soluvchi omillar: fon, etilish, saralash,o‘lim, testlash, statistik regressiya tushunchalari. Eksprementda o ‘tkaziladigan mustaqil va tobe o ‘zgaruvchilami tanlash, mustaqil o ‘zgaruvchini aniqlash, mustaqil o ‘zgaruvchi razmaxini tanlash, tobe o ‘zgaruvchini tanlash: operatsional tushuncha, validlik, ishonchlilik, bevosita kuzatsa bodadigan tobe o ‘zgaruvchilar, bilvosita ta ’sir o'tkazadigan tobe o ‘zgaruvchilar ham da salbiy va ijobiy k o ‘rsatkichlar
B itta o'zgaruvchili eksperimentlar, faktorli loyihalar, birlashib ketuvchi eksperimentlar. Guruhlararo eksperimentlar: yutuqlari va kamchiliklari, guruh ichida odkaziladigan eksperimentlar: am aliy ustunligi, statistik ustunligi, kamchiliklari. Kvazieksperimentlar, bir ishtirokchidan iborat eksperimentlar
Amaliy
m ashg‘ulotlarida talabarlarda psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaga doir bilim, k o ‘nikm a va m alakalar hosil qilinadi. 1. P sixodiagnostika va eksperim ental psixologiya fan sifatida 2. P sixodiagnostika v a eksperim ental psixologiya fanining tarixi 3. Psixodiagnostik metodlar klassifikatsiyasi va ularga yondashuvlar 4. Psixodiagnostik metodlar: kuzatish va anketani qodlash 5. Psixologik testlarga standart talablar 6. P sixodiagnostik m etodikalarning psixom etrik asoslari 7. Eksperim ent natijalari tahlili 8. Intellektual testlar 9. Shaxs so ‘rovnom alari 10.Proyektiv metodikalar ll.S h ax sla ra ro m unosabatlar psixodiagnostikasi 12.Eksperim entlarni odkazish shart-sharoitlari va bosqichlari 13.Eksperim entlarni loyihalashtirish Laboratoriya m ashg‘ulotlarida talabarlarda psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaga doir bilim, ko‘nikm a va m alakalar hosil qilinadi. 1. Bilish jarayonlari psixodiagnostikasi 2. Intellekt psixodiagnostikasi 3. Shaxs psixodiagnostikasi 4. Shaxs psixodiagnostikasida proektiv metodikalardan foydalanish 5. Shaxsiararo munosabatlar psixodiagnostikasi 6. Eksperim ental tadqiqot modelini ishlab chiqish
Laboratoriya m ashg'ulotlarida talabalar psixodiagnostik metodikalarni qo‘llash va ulam ing empirik tahlilini amalga oshirish haqida ko ‘nikm a va malakalar hosil qilishadi.
Mustaqil ta ’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular: Talaba mustaqil ta ’limni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi: -darslik va o ‘quv qo'llanmalar boyiha fan boblari va m avzularini o ’rganish; -tarqatm a m ateriallar bo'yicha m a’ruzalar qismini o'zlashtirish; -m axsus adabiyotlar b o ‘yiha fan bo'limlari yoki mavzulari ustida ishlash; m asofaviy ta ’lim. Talabaga mustaqil ta ’limning mavzulari beriladi, bu mavzular b o ‘yiha egallanishi kerak bo'lgan bilim, ko'nikm a va m alakalar, m uddati va topshirish shakli aytiladi. Ko'rsatilgan m uddatda nazariy material konspekti, referati ko'riladi, test yoki savol-javob o ‘tkaziladi. Tavsiya etilayotgan mustaqil taTimni mavzulari: 1. Leongardning xarakterologik so’rovnomasi 2. Streleyauning temperam entni o ’rganish so’rovnomasi 3. Aybdorlik hissini aniqlash metodikalari 4. M iokenetik psixodiagnostika metodikalari 5. Stolin- Pantelevning o ’z-o’ziga munosabat metodikasi 6. Depressiv holatlarning differensial diagnostikasi 7. Tem atik appersepsion testi. 8. O ’z-o’zini aktualizatsiya qilish testi 9. K oping testi 10.Teyloming xavotirlanish darajasini o ’rganish metodikasi 11 .Xayot uslubi indeksi metodikasi 12.Gilfordning ijtimoiy intellekt testi 13.PARI metodikasi 14.11’in, K ovalevning shaxs agressivligi va nizolashuvchanligi metodikasi 15.Eydemiller-Yustiskiyning olaviy o ’zaro munosabatlar taxlili 16.0ta-onalar xulq-atvori va ularga o ’sm irlam ing munosabati 17.Varga-Stolinning ota-ona munosabatlari so’rovnomasi 18.M ednikning verbal kreativlikni aniqlash metodikasi 19. Vishnyakovaning kreativlik taesti 20.Faollashtiruvchi kasbga yollovchi metodikasi 2 1.Kasb tanlash matrisasi metodikasi 22.Kasbdan qoniqish omillarini o ’rganish metodikasi 23.Q o’llab-quw atlash motivasiyasini baholash shkalasi 24.Shm elev-Babinning hazil iboralar testi 25.Bassning shaxs yo ’nalganlilgini aniqlash metodikasi 26.Xavotirlanish va depressiyani aniqlash metodikasi 27.Em otsional holatlarda oz-o’zin baholash metodikasi 28.PEN so’rovomasi 29.Mini m ul’t so’rovnomasi 30.S ub’ektiv nazorat darajasini tadqiq qilish so’rovnomasi 31 .Intilish darajasini aniqlash metodikasi 32.Shaxsiy differensial 33.Rorshaxning siyox dog’lari 34.Dunyo obrazi testi 35.Bolalar dunyosi hikoyalar seriyasi 36.Havas va hasadni o ’rganuvchi metodikalar 37.Y olg’onchilikni aniqlash metodikalari 38.Aloqiy hislam i aniqlash metodikalari 39.M anm anlikni o ’rganuvchi m etodikalar 40.Takabburlikni o ’rganuvchi metodikalar 41 .M illiy g ’urum i o ’rganuvchi m etodikalar 42.Alturizmni o ’rganuvchi m etodikalar 43.Em patiyani o ’rganuvchi m etodikalar 44.Affiliyatsiyani o ’rganuvchi metodikalar 4 5 .0 ’qish motivlarini o ’rganuvchi m etodikalar 46.Irodani o ’rganuvchi metodikalar 47.Xayolni o ’rganuvchi metodikalar 48.A m txaur intellect testi 49.Exel d asturidabir faktorli taxlil 50.Styudent mezonini Exsel dasturida hisoblash
1. Z.T. N ishonova, Z.Qurbonova, SH .To‘lyaganova, S.
Abdiev Psixodiagnostika - Т.: Fan va texnologiyalar 2008 2. Z.T. N ishonova, Z.Qurbonova, D .S.Qarshiyeva, N .B.Atabayeva Psixodiagnostika va eksperimental psixologiya - Т.: Fan va texnologiyalar 2014 3. В.Н .Дружинин Экспериментальная психология - М.: СпБ 2001 4. П.Пресс Экспериментальная психология - М.: СпБ 2003 Q o‘shimcha adabiyotlar 5.М ирзиёев Ш.М. Танкдций тахлил катыий тартиб интизом ва шахсий жавобгарлик хар бир рахбар фаолиятини кундалик коидаси булиши керак Узбекистон Республикаси Вазирлар махкамасининг 2016 йил якунлари ва 2017 йил
истикболларига багишланган мажлисидаги Узбекистон Республикаси Президентининг нутки //Хдлк сузи газетаси 2017 йил 16 январ
6.М ирзиёв Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Узбекистон давлатини биргапикда барпо этамиз. “Узбекистон” 2016. 7.М ирзиёв Ш .М. Буюк келажагимизни мард ва олийжаноб халкимиз билан бирга курамиз. “Узбекистон” 2017 8. Psychology as the Behaviorist Views it John B. Watson (1913) First published in Psychological Review, 20, 158-177. 9. А.А.Ивин Логика М.: 2002 (учебное пособие) 10. Р.С.Немов Практическая психология М.: 1998 (учебное пособие)
Internet saytlari 11 ,www. tdpu. uz 12.www. pedagog. uz 13.www. ziyonet. uz 14.W W W . edu. Uz Download 223.69 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling