1 Erkin so'nuvchi mexanik tebranishlar fizika va mexanika sohasida yuqori darajada muhim bo'lgan konseptlardan biridir


Download 22.69 Kb.
Sana19.06.2023
Hajmi22.69 Kb.
#1604423

Nazariy savollar;
1) Erkin so'nuvchi mexanik tebranishlar fizika va mexanika sohasida yuqori darajada muhim bo'lgan konseptlardan biridir. Ushbu tebranishlar yorug'likning muhim bir qismi sifatida harakat qilishni va davranni tushunishni o'rganish uchun muhimdir. Erkin so'nuvchi mexanik tebranishlar asosan ikki asosiy parametr orqali tavsiflanadi: massa va kuch.

  1. Massa: Erkin so'nuvchi mexanik tebranishlarda massa, obyektning o'lchami va shakli bilan bog'liq bo'lgan fiziksel xususiyatidir. Massa obyektdagi materiya miqdorini ifodalaydi va kg (kilogram) yoki g (gram) kabi o'lchov birliklarida ifodalaydi. Massa tebranishlar davomida biron bir obyektning inertsiyasini ifodalaydi, ya'ni obyektni xarakterlashga va tebranishlarga qarshi kuchlarni bajarishga o'zgartirishsiz qolishga olib keladi.

  2. Kuch: Kuch, bir obyektning erkin so'nuvchi mexanik tebranishlar davomida biron bir obyektni g'ashtlantirish, tirish, boshqarish yoki tushuntirish uchun sarflangan energiya miqdorini ifodalaydi. Kuch newton (N) kabi o'lchov birliklarida ifodalaydi. Kuchning xususiyati tebranish kuchining qattiqlik darajasini ifodalaydi. Kuchning o'lchami va yo'nalishi obyektning harakat yo'nalishi bilan bog'liq bo'lib, boshqa obyektlarga kuch o'tkazish yoki ularga kuch bermoq mumkin.

Bunday asosiy parametrlar orqali erkin so'nuvchi mexanik tebranishlarni hisoblash, obyektlar orasidagi boshqarish tizimlarini tushunish va qonuniyliklarni aniqlashga imkon beradi. Bu konseptlar mekanika, mashina injeneriyasi, avtomatika, havofizika, astronomiya va boshqa sohalarda keng qo'llaniladi.

2)

Fresnel difraksiyasi, bir engel (misol uchun bir engel to'plami yoki bir aperture) orqali kiruvchi bir dalga tomosi bilan bog'liq bo'lgan optik fenomenlardan biridir. Bu difraksiya turi, Huygens-Fresnel prinsipi asosida tavsiflanadi. Bu prinsipga asoslangan holda, har bir to'la qirqchilik darchasida to'g'ri harakat qilayotgan daldagi nuqta, chekka tomonidan engelning barcha nuqtalari bilan qo'shilib yuborilgan sochiq darchasida egallanadi.


Fresnel difraksiyasi boshqa difraksiya turlaridan farklanadi, chunki uning hisoblashda difraksiya taraflari (uzoqligi) va aperturani egallagan daldagi boshlang'ich fazaning o'lchami katta bo'lgan usul ishlatiladi. Bunday holatlar qo'llanishida Fresnel integrallari va integral yuqorilari kabi integral turlari amalga oshiriladi.
Fresnel difraksiyasi quyidagi xususiyatlarga ega:

  1. Engeldan kiruvchi dalga tomosi uchun tomosha nuqtalari nuqta fokuslanishiga olib keladi. Engelning qarshisida nisbatan yuqori bir intensivlik va shtora namoyon bo'ladigan talayotgan almashinuvchi tomosha obrazlari yaratilishi mumkin.

  2. Fresnel difraksiyasi qabul qiluvchi ekran (bunday holatda engel orqali o'tkazilgan dalga tomosi) orqali engelning tomonlarida joylashgan chekish chiziqchalar bilan bog'liq bo'ladi.

  3. Fresnel difraksiyasi keng qo'llanishga ega bo'lgan bir nechta fizikaviy va injinering xarakterliklarga ega bo'lgan sohalarda, misol uchun radio teleskoplar, ultrasonik tomografiya, optik mikroskoplar, yaqinlik sensorlari va boshqalar.

Fresnel difraksiyasi fenomeni asosida engel orqali o'tkazilgan dalga tomosining nuqta fokuslanishini, intensivlik va fazaning alohida jihatlarini tushunish, elektronika, optika va boshqa sohalarda texnik xilma-xilliklarni rivojlantirishda ham ahamiyatga ega bo'ladi.

Test javobi;



  1. B

bunda Io-analizatorga tushuvchi yassi-qutblangan yorug‘lik nurining intensivligi.

2)

  1. Fk = -r = -r , (8.12)

  2. r – qarshilik koeffitsenti.

  3. So’nuvchi tebranishlarning differensial tenglamasi ko’rinishi quyidagicha bo’ladi:

  4. (8.13)

  5. Bunda, o - muhitning qarshiligi bo’lmagan holdagi tebranuvchi sistemaning xususiy tebranish chastotasi; - so’nish koeffitsenti;

3C
Quyida keltirilgan hodisalardan B) Interferensiya, yorug'lik keskin bir jinsli bo'lmagan muhitda tarqalayotganda kuzatiladi va geometrik optika qonunlaridan chetga chiqish bilan bog'liq.
Interferensiya, yorug'lik dalalarining bir-biriga moslashishidan oqibatlanuvchi fenomen bo'lib, tomoshalar tomonidan yaratilgan biror optik muhitda kuzatiladi. Bu muhitda yorug'lik dalalarining moslashish natijasida yorug'lik intensivligi o'zgaradi va kuzatuvchanlar orasida chekishlar va intizomlar yaratiladi.
Interferensiya misollariga kirishda odatda ikki tomosha (yorug'lik dalasi) bir-biriga tegishli ravishda tarqalayotgan holatni ko'ramiz. Misol uchun, bitta oq yorug'lik dalasi ikki chetdagi daraxtlar orqali tarqalayotganida, ikki dalaning ko'rish punktlari orasida o'zaro intizomlar yuzaga keladi va chekishlar ko'rinadi. Bu interferensiya yorug'lik dalalarining moslashishining bir namoyonidir

4.D

5. C. Kovalent bog'lanish
Elektron juftlikning umumlashtirish hisobiga paydo bo'ladigan kimyoviy bog'lanish kovalent bog'lanish deb ataladi. Kovalent bog'lanish, atomlar o'rtasidagi elektronlar almashinuvi bilan hosil bo'ladigan kimyoviy bog'lanish turi hisoblanadi. Ushbu bog'lanishda atomlar o'rtasida elektronlar o'zaro ham yoki bir-biriga yaqinlashadi va ularning orbitallari o'rtasida almashinuvi bo'ladi.

Download 22.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling