1. Ferromagnit Domenlar gisterezis sirtmog‘i

Fizika fakulteti fizika yo'nalishi 1906-guruh
talabasi Mannonova Feruzabonuning
qattiq jism fizikasi fanidan qilgan taqdimoti
Mavzu: Ferromagnetiklarning domenli tuzilishi

REJA:

1. Ferromagnit
2. Domenlar
3. gisterezis sirtmog‘i

Ferromagnit

Ferromagnetik moddalar tashqi magnit maydonisiz ham kuchli ichki magnit momentiga, binobarin, ichki magnit maydoniga ega bo‘ladi. Ferromagnit moddalarning magnit xossalarining namoyon bo‘lish hodisasiga ferromagnetizm deyiladi. Ferromagnetizm so‘zi lotincha Ferrum - temir so‘zidan olingan. Bunga sabab magnit xossalarning kuchli namoyon bo‘lishi dastlab temir va temir rudalarida kuzatilgan.
Magnit qabulchanligi diamgnetiklarga va paramagnetiklarga qaraganda nihoyatda katta qiymatga ega bo‘ladi
Ma’lum bir Kyuri temperaturasi deb ataluvchi temperaturadan yuqori temperaturada ferromagnetiklar oddiy paramagnetiklarga aylanadi.
Faqat quyidagi to‘qqizta ximiyaviy elementlarning kristallari ferromagnetiklar hisoblanadi: Temir (Fe), kobalt (Co), nikel (Ni), gadoliniy (Gd), disproziy (Dy), terbiy (Tb), golmiy (Ho), erbiy (Er), tuliy (Tm). Oxirgi beshta noyob yer elementlarining ferromagnit xossalari juda past temperaturalarda sezilarli bo‘ladi.

domenlar

Ferromagnetik namuna magnitlanganligi to‘yinishga yetgan, lekin natijaviy spinlarining yo‘nalishlari bilan farq qiluvchi ko‘plab alohida sohalardan tashkil topgan bo‘ladi. Bu sohalar domenlar deyiladi. Ikki qo‘shni domenlardagi spinlarning yo‘nalishlari bir xil bo‘lsa, ularning bir xil (musbat yoki manfiy) qutblari o‘zaro itarilishib, ularning vaziyatlari turg‘un bo‘la olmaydi. Magnitlanganlik vektorlari qarama-qarshi yo‘nalgan qo‘shni domenlar vaziyatlari turg‘un bo‘ladi. Chunki ular qaramaqarshi qutblarga ega bo‘lib, o‘zaro tortishadi. Magnit domenlarning natijaviy magnitlanganliklarining vektorlari turli yo‘nalishda bo‘lganligi uchun namunaning natijaviy magnitlanganligi nol bo‘ladi