1-Ma’ruza: “Ma’lumotlar bazasi” faniga kirish

1-Ma’ruza: “Ma’lumotlar bazasi” faniga kirish.

Reja:

1. Fanga kirish. Asosiy tushuncha va ta’riflar.
2. Ma’lumotlar bazalari va fayl tizimlari. Fayllarni nomlash. Fayllarni ximoyalash. Fayllarni tuzilishi.
3. Ko’p foydalanuvchiga asoslangan murojaat rejimi. Fayllarni qo’llanish soxalari. Axborot tizimlarining yaratilishiga bo’lgan extiyoj va talablar.

Шуни қайд қилиш лозимки, МБни яратишда иккита муҳим шартни ҳисобга олмоқ зарур:

• Биринчидан, маълумотлар тури, кўриниши, уларни қўллайдиган программаларга боғлиқ бўлмаслиги лозим, яъни МБга янги маълумотларни киритганда ёки маълумотлар турини ўзгартирганда, программаларни ўзгартириш талаб этилмаслиги лозим.
• Иккинчидан, МБдаги керакли маълумотни билиш ёки излаш учун бирор программа тузишга ҳожат қолмасин.

Шунинг учун ҳам МБни ташкил этишда маълум қонун ва қоидаларга амал қилиш лозим. Бундан буён ахборот сўзини маълумот сўзидан фарқлаймиз, яъни ахборот сўзини умумий тушунча сифатида қабул қилиб, маълумот деганда аниқ бир белгиланган нарса ёки ҳодиса сифатларини назарда тутамиз.

• Шунинг учун ҳам МБни ташкил этишда маълум қонун ва қоидаларга амал қилиш лозим. Бундан буён ахборот сўзини маълумот сўзидан фарқлаймиз, яъни ахборот сўзини умумий тушунча сифатида қабул қилиб, маълумот деганда аниқ бир белгиланган нарса ёки ҳодиса сифатларини назарда тутамиз.

Маълумотлар базасини яратишда,

• Маълумотлар базасини яратишда,

фойдаланувчи ахборотларни турли

белгилар бўйича тартиблашга ва ихтиёрий белгилар бирикмаси билан

танланмани тез олишга интилади. Буни фақат маълумотлар тизилмалаштирилган ҳолда бажариш мумкин.

Тизилмалаштириш–бу маълумотларни

• Тизилмалаштириш–бу маълумотларни

тасвирлаш усуллари ҳақидаги

келишувни киритишдир. Агар маълумотларни тасвирлаш усули ҳақида келишув бўлмаса, у ҳолда улар тизилмалаштирилмаган дейилади. Тизилмалаштирилмаган маълумотларга мисол сифатида матн файлига ёзилган маълумотларни кўрсатиш мумкин.