1. Quyosh sistemasidagi sayyoralar ichida quyoshga eng yaqin sayyora qaysi?

Savollar
1. Quyosh sistemasidagi sayyoralar ichida quyoshga eng yaqin sayyora qaysi?
Javob: Merkuriy
2. Merkuriy atmosferasining asosiy qismining yo’qolishiga sabab nima?
Javob: Sayyorada temperaturaning juda yuqoriligi.
3. Merkuriy atmosferasi asosan nimadan iborat?
Javob: Geliydan. Bosimi bu gazning Yer sirtidagi bosimidan 200 milliard marta kam.
4. Merkuriy sirt jinslarining zichligi qanday?
Javob: Oynikiga yaqin bo’lib, o’rtacha 5440 kg/m³ ga teng.
5. Merkuriyni birinchi marta qaysi kosmik stansiya kuzatgan?
Javob: Mariner-10. U 1974-yil 21-sentabrda Merkuriydan 47 ming 981 kilometr masofada o’tayotib, sayyora sirtining 500 ga yaqin rasmini oladi.
6. Qadimgi Rimda qaysi sayyoraga sevgi xudosi deb nom berishgan?
Javob: Venera sayyorasiga.
7. Venere quyosh atrofini qancha vaqtda aylanib chiqadi?
Javob: U orbitasi bo’ylab sekundiga 35 kilometr yurib quyosh atrofini 225 kunda to’liq aylanib chiqadi.
8. Nima uchun Venerada yerdagik fasllar almashinuvi kuzatilmaydi? Ya’ni bizdagidek bahor, yoz, kuz va qish bo’lmaydi?
Javob: Chunki Veneraning aylanish o’qi uning orbita tekisligiga deyarli tik joylashgan.
9. Venera atmosferasi nimalardan tuzilgan?
Javob: 97 foizi karbonad angidrid, 1,5 foizi kislorod, qolgani esa boshqa gazlar.
10. Veneraning nechta tabiiy yo’ldoshi bor?
Javob: Uning tabiiy yo’ldoshlari hali topilmagan.
11. Yer o’z o’qi atrofida yulduzlarga nisbatan qancha vaqtda aylanib chiqadi?
Javob: 23 soat 56 minut 4 sekund (deyarli 24 soat, ya’ni bir kun)
12. Yerning atmosferasi nimalardan tuzilgan?
Javob: 78 foiz azot, 21 foiz kislorod qolgani esa boshqa gazlar.
13. Yer sirtining necha foizini gidrosfera tashkil etadi?
Javob: 71 % ni.
14. Yerdagi muzliklarni asosiy qismi qayerlarda joylashgan?
Javob: Antarktida va Grenlandiyada
15. Yerning markazidagi temperatura qanday?
Javob: Yerning markazga tomon temperaturasi ortib borib, mantiyaning quyi chegarasida Kelvin shkalasida 5000 gradusgacha, markazda esa taxminan 10 000 gradusgacha boradi.
16. “Urush xudosi” deb qaysi sayyorani aytishadi?
Javob: Marsni
17. Marsning yuzasiga qancha quyosh energiyasi tushadi?
Javob: Mars quyoshdan yerga nisbatan 1,5 marta uzoqligi tufayli uni yuzasiga yerga tushadigan energiyaning 43% tushadi.
18. Marsning atmosferasi qanday?
Javob: Marsning atmosferasi juda siyrak bo’lib, o’rtacha bosimi 6,1 millibar (1 bar taxmiman 100 000 paskal), yani yerdagi bosimdan 160 marta kichikdir.
19. Marsdagi eng mashhur tog’ nomi nima?
Javob: Marsning ajoyib xususiyatlaridan biri undagi tog’lardir. Ulardan eng mashhuri Olimp tog’idir. Uni balandligi 27 km.
20. Marsning nechta tabiiy yo’ldoshi bor?
Javob: Fobos va Deymos
21. Yupiterning radiusi qancha?
Javob: Uning radiusi yernikidan 11 marta katta, yani 69150 km.
22. Yupiter quyosh atrofini qancha vaqtda bir marta aylanib chiqadi?
Javob: U sekundiga 13 kilometr yurib 12 yilda bir marta aylanib chiqadi.
23. Yupiterning atmosferasi qanday?
Javob: Uni atmosferasi Yernikidan ancha farq qilib, vodorod, geliy, metan va ammiakdan tashkil topgan.
24. Yupiter sirtining temperaturasi qanday?
Javob: Undagi temperatura kunduzi va kechasi bir xil bo’lib, minus 133 gradus.
25. Yupiterning nechta tabiiy yo’ldoshi bor?
Javob: 50 ta.
26. Quyosh sistemasida oddiy ko’z bilan ko’rish mumkin bo’lgan sayyora qaysi?
Javob: Saturn
27. Saturn Quyosh atrofini qancha vaqtda aylanib chiqadi?
Javob: 29 yilu 5 oy 16 kunda.
28. Saturnning bir kuni taxminan necha soat?
Javob: 10 soatu 14 minut
29. Saturnning halqalari nimalardan iborat?
Javob: Mayda mitti yo’ldoshlardan
30. Rosh chegarasi nima?
Javob: Sayyoraning yo’ldoshlari undan ma’lum kiritik masofadan kichik oraliqda mustaqil yashay olmaydi. Bu kritik masofa Rosh chegarasi deyiladi.
31. Uran sayyorasi qachon topilgan?
Javob: 1781-yilda V.Gershel topgan.
32. Uran qutblarida quyosh qancha vaqt ko’rinib turadi?
Javob: Aylanish o’qi boshqa sayyoralarga nisbatan teskari bo’lgani uchun 21 yil davomida doimo ko’rinib turadi.
33. Uranning tabiiy yo’ldoshlari nechta?
Javob: 21 ta.
34. Uranning nechta halqasi bor?
Javob: 9 ta.
35. Faqat matematik hisob-kitoblar orqali topilgan sayyora qaysi?
Javob: Neptun.
36. Neptun Quyosh atrofini qancha vaqtda aylanib chiqadi?
Javob: U bir sekundda 5,5 km yurib 164 yilu 280 kunda aylanib chiqadi.
37. Neptunning temperaturasi necha gradus?
Javob: U quyosh tizimidagi eng sovuq sayyoradan biri bo’lib minus 213 gradusdir.
38. Neptunni nima uchun unday nomlashgan?
Javob: U dengiz va okeanlar xudosi Neptun nomiga shunday atalgan.