11-mavzu: Modda almashinish qurilmalarining matematik modellarini qurish.
Modda almashish bilan sodir bo‘ladigan jarayonlar quyidagilar:
1. “Suyuqlik-bug‘” va “suyuqlik-suyuqlik” tizimi. 2. Massa uzatish jarayoni.
3. Separatsiya jarayoni. 4. Rektifikatsiya jarayoni. 5. Absorbsiya jarayoni.
6. Adsorbsiya jarayoni.
“Suyuqlik-bug‘” tizimidagi muvozanat
“Suyuqlik-bug‘” muvozanatini hisoblashda qaysi
o‘zgaruvchilarning berilishi va hisoblanishiga qarab to‘rt turdagi
muammolarni ajratish mumkin:
1. Bug‘ tarkibi va aralashma haroratini suyuqlikning ma’lum
tarkibi va bosimi bo’yicha hisoblash;
2. Bug‘ tarkibi va bosimini suyuqlik tarkibi va harorat bo„yicha
hisoblash;
3. Ma’lum bosimda bug„ tarkibi bo„yicha suyuqlik tarkibini
aniqlash;
4. Ma’lum haroratda bug‘ tarkibi bo‘yicha suyuqlik tarkibini
aniqlash.
“Suyuqlik-suyuqlik” sistemasida muvozanat.
Suyuq fazalar orasidagi muvozanatning tavsifi ko‘p jihatdan
“suyuqlik-bug‘” tizimining tavsifiga o„xshaydi. "Suyuqlik-suyuqlik"
tizimidagi muvozanatni hisoblashda ikkita asosiy vazifani ajratish
mumkin:
aralashmada mavjud bo‘lgan har bir komponentning umumiy
tarkibi bo‘yicha ma’lum bir haroratda muvozanat fazalarining
tarkibini aniqlash;
muvozanat fazalaridan birining ma’lum bir tarkibi bo„yicha
ikkinchisining tarkibini ma’lum haroratda aniqlash.
Kimyoviy
texnologiyada
turlicha
zichlikka
ega
bo‘lgan
gaz
va
suyuq yoki suyuq fazalarni ajralish jarayoni separatsiya (ajratish) jarayoni deb ataladi.
Rektifikatsiya jarayoni kimyoviy texnologiyada aralashmalarni
ajratishning eng ko‘p tarqalgan jarayonlaridan biridir. Ta’rif bo‘yicha
rektifikatsiya jarayonida aralashmalarni issiqlik va massa almashinish
bilan amalga oshadigan ko‘p marta bug‘latish va kondensatlash yo‘li
termik ajratish yo‘li deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
