1-мавзу юзасидан топшириқлар (1)

1-мавзу юзасидан топшириқлар
Талабалар қуйида берилган саволларни ўрганган холда:
Мавзуни тавсия этилган ўқув адабиётлари асосида мустақил ўқиб чиқиш, мавзу бўйича берилган саволларга жавоб бериш, жадвални тўлдириш ва уларни моҳиятини тушуниб тахлил этишлари лозим?


«Пинборд» техникаси бўйича топшириқ

Археология, антропология ва этнологияда географик ахборот тизими

ГИС атамаси
GISga tabiat va jamiyat ob’ektlari va hodisalari haqidagi topografik, geodezik, er, suv resurslari va boshqa kartografik axborotni yig‘ish, ularga ishlov berish, EHM xotirasida saqlash, yangilash, taxlil qilish, yana qayta ishlashni ta’minlovchi avtomatlashtirilgan apparatlashgan dasturli kompleks, deb ta’rif bersa bo‘ladi.

Археология

Tarix fanlari ichida aynan arxeologiya birinchilardan bo‘lib matematik usullar va axborot texnologiyalariga murojaat etgan fan sohalardan biri hisoblanadi.

Математик усуллар

XX asrning 20-yillaridan boshlab rus arxeologlari tomonidan tadqiqotlar jarayonida taxminiy statistika va geometriya usullari qo‘llanila boshlandi. 1936-yilda esa Jey Barnes va Alfred Vinsent Kidder tomonidan paleolit industriyasini o‘rganishda statistik usullar qo‘llanilgan. XX asrning 40-yillaridan boshlab Amerikalik arxeolog olimlar ham o‘z tadqiqotlarida matematika usullarini qo‘llay boshlashdi.

ГАТ тарихи

Geoaxborot tizimlari (GAT, keyinchalik umumiy qabul qilingan atamasi - GIS

ishlatiladi) XX asrning 60-yillaridan boshlab rivojlana boshlagan, lekin bu tizimning keng rivojlanishi 90-yillarga to‘g‘ri keladi. Bunga sabab shu keyingi 20 yil ichida kompyuter texnologiyasining ancha rivojlanishi bo‘ldi. Kartalar yaratishning "Qog‘ozli" deb atalgan odatdagi texnologiyasi bilan bir qatorda geografik axborot tizimidan foydalangan holda kartalar yaratishning kompyuterli texnologiyasi jadal sur’atlar bilan rivojlanmoqda

ГАТнинг археологияда қўлланилиши
GAT nafaqat arxeologik topilmaning xududiy joylashuvi balki, yodgorliklar, arxeologik madaniyatlarning yoyilish xududini ham aniqlash borasidagi muammolarni bir qadar yechish imkonini bermoqda.Arxeologiya sohasida GAT texnologiyalar dastlab AQSH, Angliya, Germaniya, Gollandiya, Shvetsiya, Rossiya olimlari tomonidan qo‘llanilgan

ГАТ дастурлари

GRASS GIS-1982 йилда АҚШ да яратилган.
 ILWIS-1980 йилда Нидерландияда яратилган.
MapWindow GIS-1998 йилда АҚШ да яратилган.
 SAGA-2001 йилда Германияда яратилган.

Археологик ёдгорликлар

Arxeologiya yodgorliklari – arxeologik tadqikotlarning ob’ekti bo‘lib xizmat qiluvchi, yerning usti va ostida saqlanib qolgan qadimgi inshootlar va buyumlar.

Космик суратлар

Kosmik surat - Yer, osmon jismlari va boshqa kosmik hodisalarni Yer atmosferasi tashqarisida turgan apparaturalar (Yer sunʼiy yoʻldoshlari, kosmik kema va boshqalar) yordamida olingan suratlar.