- 1. Tashqi ta’sirlar va bozor samarasizligi
- 2. Salbiy tashqi ta’sirlar
- 3. Tashqi ta’sirlarga qaratilgan davlat siyosati.
Bozorlar ko`p ishlarni yaxshi bajaradi, lekin hamma ishlarni emas. Bu bobda biz iqtisodiyotning o`nta tamoyillarining yana birini o`rganishni boshlaymiz: ba'zan hukumat bozor faoliyati natijalarini yaxshilash imkoniyatlariga ega. Biz bozorlar resurslarni samarali taqsimlashda nega ba’zan muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, hukumat siyosati bozor taqsimotini potensial ravishda qanday yaxshilashi mumkinligi va qaysi siyosat shakllari eng yaxshi ishlashini ko`rib chiqamiz. - Bozorlar ko`p ishlarni yaxshi bajaradi, lekin hamma ishlarni emas. Bu bobda biz iqtisodiyotning o`nta tamoyillarining yana birini o`rganishni boshlaymiz: ba'zan hukumat bozor faoliyati natijalarini yaxshilash imkoniyatlariga ega. Biz bozorlar resurslarni samarali taqsimlashda nega ba’zan muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, hukumat siyosati bozor taqsimotini potensial ravishda qanday yaxshilashi mumkinligi va qaysi siyosat shakllari eng yaxshi ishlashini ko`rib chiqamiz.
- Bu bobda ko`rib chiqiladigan bozor muvaffaqiyatsizliklari tashqi ta’sirlar deb ataluvchi umumiy turkum ostida bo`ladi. Bir kishi faoliyati boshqa kishi farovonligiga ta'sir qiladigan va bunda bu ta'sir uchun na haq to`laydigan va na uni qoplay oladigan vaziyatda tashqi ta’sir kelib chiqadi. Agar kishiga buning ta’siri yomon bo`lsa, bu salbiy tashqi ta’sir deb ataladi. Bu foydali bo`lsa, u ijobiy tashqi ta’sir deyiladi. Tashqi ta’sirlar mavjud paytda, bozor faoliyatining natijalarida jamiyat manfaati bozor ishtirokchilari bo`lmish sotuvchi va xaridorlar farovonligidan ham oshadi hamda bozorning bilvosita ta’sirida bo`lgan boshqa kishilarning farovonligini ham o`z ichiga oladi. Sotuvchi va xaridorlar talab yoki taklif hajmi haqida qaror qabul qilishda o`z faoliyatlarining tashqi ta'sirlariga beparvo bo`lganligi sababli, tashqi ta’sirlar bo`lganda bozor muvozanati samarali hisoblanmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
