≈188 1321: 11≈120 1321: 13≈101 1321: 17≈77 1321: 19≈69 1321: 23≈54 1321: 29≈45 1321: 31≈42 Demak, 1321 36gacha bo'lgan tub sonlarga bo'linmaydi. U tub son. E'tiboringiz uchun rahmat!

Andijon Davlat Unversiteti fizika-matematika fakulteti matematika yo’nalishi 2M5 guruh talabasi Obidjonova Oynozaning Algebra fanidan “Tub sonlar. Arifmetikaning asosiy qonuni” mavzusida tayyorlagan mustaqil ishi

Ta'rif O'zidan va birdan boshqa bo'luvchilari bo'lmagan, birdan katta natural son tub son deyiladi. Natural bo'luvchilari soni ikkitadan ortiq bo'lgan birdan farqli natural songa murakkab son deyiladi.

Teorema 1. Agar a (a>1) butun sonning birdan katta bo'lgan bo'luvchilari ichida eng kichigi p bo'lsa, u holda p tub sondir. Teorema 2. Har qanday a son va p tub son uchun (a,p)=1 yoki p|a. Teorema 3. Har qanday birdan katta butun son tub sonlarning ko'paytmasi shaklida yoziladi va ko'paytma ko'paytuvchilarining yozilish tartibi aniqligida yagonadir.

Misol: 24 va 50 sonlarni EKUB va EKUK larini toping.

Buning uchun ularning kanonik shaklga keltiramz: 24=2^3⦁3, 50=2⦁5^2 φ1=min(3,1)=1, φ2=min(1,0)=0, φ3=min(0,2)=0 bo'lib, (24,50)=2⌃1⦁3⌃0⦁5⌃0=2 bo'ladi. Xuddi shunday Ө1=max(3,1)=3, Ө2=max(0,1)=1, Ө3=max(0,2)=2 bo'lib, [24,50]=2⌃3⦁3⌃1⦁5⌃2=600 natijaga ega bo'lamiz.

Misol Berilgan 1321 sonining tub yoki murakkab ekanligini.

Berilgan a natural sonning tub yoki murakkab ekanligini aniqlash uchun ⎷a songacha bo'lgan tub sonlarga berilgan sonning bo'linishi yoki bo'linmasligi aniqlanadi. Agar berilgan a son ⎷a gacha bo'lgan birorta ham tub songa bo'linmasa, u holda a tub son bo'ladi. Demak, ⎷1321≈36 ni topamiz. 36gacha bo'lgan tub sonlar 2, 3,5,7,11,13,17,19,23, 29,31 ga berilgan 1321 sonni bo'linishini tekshiramiz.

1321:7≈188 1321:11≈120 1321:13≈101 1321:17≈77 1321:19≈69 1321:23≈54 1321:29≈45 1321:31≈42 Demak, 1321 36gacha bo'lgan tub sonlarga bo'linmaydi. U tub son.

E'tiboringiz uchun rahmat!