1-амалиёт

1-амалиёт
Технологик жараёнлар тизимларини қуришда типик звеноларни кетма-кет, параллел, тескари боғланиш ва аралаш улаш ҳамда уларнинг умумий узатиш функцияларини аниқлаш


Автоматик бошқариш системалари математик моделининг уланган звенолар кўринишида график тасвирига структурали схема дейилади.
Структур схемада звеноларни шартли равишда тўғри тўртбурчак шаклида ифодалайдилар. Унда чиқиш ва кириш катталиклари ҳамда звенонинг узатиш функцияси W(p) кўрсатади
Структур схема система таркибидаги звеноларнинг орасидаги боғланишни ҳамда системадан сигналларнинг ўтиши ва ўзгаришини яққол тасвирланганлиги сабабли амалиётда АБС ларни тадқиқ қилишда ҳамда лойиҳалаштиришда жуда кенг қўлланилади.
Системаларни тадқиқ этишда кўп ҳолларда структур схемаларни ўзгартиришга тўғри келади.


Структур схемаларни ўзгартириш қоидалари
а) кетма-кет уланган звенолар.
Звенолар кетма-кет уланган тақдирда олдинги звенонинг чиқишидаги катталик кейинги звенонинг киришидаги звенонинг киришидаги катталик ролини ўтайди
Звеноларнинг узатиш функцияси W_i(p) маълум бўлсин. Шу боғланишнинг узатиш функцияси W(p) ни аниқлаш талаб этилади.


Шундай қилиб, звенолари кетма-кет уланган боғланишнинг (яъни очиқ занжирли системанинг) узатиш функцияси айрим звенолар узатиш функциясининг кўпайтмасига тенг бўлар экан.

б) звеноларнинг параллел уланиши.

Бу ҳолда ҳамма «n» та звеноларнинг киришига битта сигнал таъсир этади, чиқиш сигналлари эса қўшилади

Тескари боғланиш манфий ва мусбат бўлади. Агарда бўлса, манфий тескари боғланиш акс ҳолда мусбат тескари боғланиш дейилади.
Системани фикран, солиштирувчи элементдан олдин ажратиб, очиқ системани ҳосил қиламиз. Бунда иккита кетма-кет уланган звеноларнинг боғланиши ҳосил бўлади.