2- chizma shriftlari. Parametrlarning qiymatlari

Mundareja
1-Kirish
2- Chizma shriftlari.
3-. Parametrlarning qiymatlari
4-. Shriftlarning turlari va o’lchamlari.
5-Xulosa
6-Foydalangan adaniyotlari

Kirish
Chizma-buyumning yoki buyum bir qismining grafik tasviri bo’lib, shu buyumli tayyorlashda asosiy hujjat hisoblanadi. Har bir buyumning konstruktor tomonidan avval loyixasi tuziladi. Buyumning loyixasini tuzishda davrida rasmlar, eskizlar, sxemalar, chizmalar chiziladi.

Jamiyat, ishlab chiqarish kuchlarining taraqqiy etishi bilan chizmalarning rasmiylatirilishi va ularning mazmuni xam o’zgara boradi.
Muxandislik grafikasi bo’lajak bakalavrlarga texnikaviy g’oyalarni chizmalar vositasida bayon etish, shuningdek berilgan chizmalar orqali texnik buyumlarni ishlash prinsiplarini tushinish malakasini o’rgatadi.
Muxandislik grafika fani bakalavrlar uchun, konstruktorlik hujjatlarni rasmiylashtirishning asosiy qoidalarini o’rganishlarida birinchi bosqich hisoblanadi.
Chizmalarga qarab to’lik texnik fikr yuritish va ularni ishlab chiqarish hujjatlari sifatida bilish, muxandislik grafikasidan yetarli malaka va ko’nikmaga ega bo’lish, tegishli mutaxassislik yo’nalishi bo’yicha barcha texnik fanlarni mukammal o’rganish, kurs ishi va diplom loyixalarini bajarish bilan erishiladi. Chizmalarga taluqli standartlarni mukammal o’rganish hisoblash-grafik ishlarini bajarish jarayonida amalga oshiriladi.

Chizma shriftlari. GOST 2.304-81 (ST SEV 851-78-ST SEV 855-78).
1. Qurilish va sanoatning barcha tarmoqlariga tegishli chizmalardagi va texnikaviy hujjatlardagi yozuvlar GOST 2.304-81 da belgilangan standart harf va raqamlarda yoziladi. Shriftlarning A (ensiz) va B (enli) turlari joriy etilgan bo’lib, ular o’zaro parametrlari bilan farqlanadilar. Satr chizigiga nisbatan perpendikulyar yo’nalishda o’lchangan bosh harfning millimetr hisobidagi h balandligi, uning asosiy o’lchami deyiladi. Shriftning boshqa o’lchamlari uning balandligi (h) ga nisbatan olinadi, (2-jadvallar).
2. Davlat standartida harf va raqamlarning quyidagi o’lchamlari belgilangan: (1,8); 2,5; 3,5; 5; 7; 10; 14; 20; 28; 40 A va B turidagi shriftlar, satr chizig’iga nisbatan75^ qiyalatib yoki 90 burchak ostida yozilishi mumkin.
3. Aniq shakldagi harflar olish uchun, ularni yordamchi turlar ustiga yozish kerak. Tur chiziqlarining qadami A turidagi harflar uchun dq(1G’14)h, B turi uchun esa dq(1G’10)h nisbatlarda olinadi.Harf va raqamlarning standart shakli 5-6 shakllarda va o’lchamlari 2-jadvallarda keltirilgan.
4. Harf va sonlardagi murtaklar qatorlar orasidagi bo’sh joylar hisobiga quyiladi, (masalan, D, S, K, Sh, ‘, X harflari va 4 raqam hamda u, y harflarining belgilari).

3-shakl.

4-shakl.
5. Harf va sonlarning balandligi, tushda bajaraladigan chizmalar uchun kamida 2,5 mm va qalamda bajariladiganlari uchun esa kamida 3,5 mm bo’lishi kerak.

6. Yozuvlar kichik harflar bilan yozilganda bosh harflar chizig’ining yo’g’onligi kichik harf chiziqlarining yo’g’onligiga teng, ya’ni 1=4; 1=10 h bo’lishi kerak.
7. G, T, R bosh harflari A, D, L harflari bilan yonma-yon (GA, TA, RA va x.k) kelganida ular orasidagi masaofa harf chiziklarining yo’g’onligiga teng bo’lishi kerak.