3-mavzu. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: G‘arb falsafasi Agnostitsizm

3-mavzu. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: G‘arb falsafasi
Agnostitsizm	Agnosticism	Агностицизм	yunon. agnosis — a — inkor, gnosis — bilish, bilishni inkor etish. noma’lum) — falsafiy ta’limot bo‘lib, moddiy tizimlar, tabiat va jamiyat qonuniyatlari mohiyatini bilish imkoniyatlarini rad etib, bilimni voqealikka muvofiqligini isbotlash mumkin emas, deb hisoblaydi.
Geotsentrizm	Geocentrism	Геоцентризм	(yunon. geep va lotin. centrum mar-kaz so‘zlaridan olingan). Ptolomeyning geotsentrik nazariyasiga ko‘ra, Er butun cheksiz Koinotning markazi hisoblanadi. Uyg‘onish davrining yirik olimi, ilmiy astronomiyaning asoschisi Nikolay Kopernik geliotsentrik nazariyani ilmiy jixatdan asoslab berdi.
Irratsionalizm	Irratsionalizm	Иррационализм	(lotincha-ongsizlik,noma’lumlik (aqlsizlik) ma’nosini bildiradi), ongsizlik afzalligini olamning va bilish jarayonining asosiy xususiyati deb hisoblovchi falsafiy ta’limot.
Pozivitizm	Pozivitizm	Позивитизм	(lotincha ijobiy) – falsafiy tafakkurning G‘arb mamlakatlarida keng tarqalgan ko‘rinishi bo‘lib, uning diqqat markazida falsafa va fan munosabati muammosi turadi. X1X asrning 30-40 yillarida Fransiyada eski falsafiy an’analardan uzil-kesil voz kechish va yangi ilmiy falsafa yaratish zarurligi to‘g‘risida O.Kont bahs-munozaralar yuritadi va pozivitizm falsafasiga asos soladi.
Ratsionalizm	Rationalism	Рационализм	(lotincha moyillik) gnoseologiya va prakseologiyadagi yo‘nalish bo‘lib, inson aqlining bilish jarayonida ham, inson faoliyatida ham hissiy (sezgi, idrok, tasavvur) bilish shakllariga nisbatan ustuvorligini tan oladi.
Skpetitsizm	Skpetitsizm	Скпетицизм	(yunoncha –muxokama kilish, taqdim qiluvchi) falsafiy oqim bo‘lib, shubhani tafakkurning tamoyili sifatida ta’kidlaydi, haqiqatning ishonchligiga shubha bildiradi.
Ssientizm	Stsientizm	Сциентизм	(lotincha bilim, fan) falsafiy dunyoqarashning bir turi bo‘lib, uning asosida ilmiy bilim madaniyatning eng oliy qadriyati, degan tasavvur yotadi.
Sensualizm	Sensualism	Сенсуализм	(fran. sensualisme, lotin. sensus — sezgi, xis-tuygu, idrok, xissiyot) bilimning mox.iyati va paydo bulishini urganuvchi falsafiy yunalishlardan bulib, bu ta’limotga kura, bilimlarning anikligi, haqqoniyligi faqat sezgilarga asoslanadi. Sensualizm empirizmning ajralmas unsuridir.
Feyerbax Lyudvig	Feyerbax Ludwig	Фейербах Людвиг	olmon klassik falsafasining yirik namoyandasi. U Bavariyada tanikdi ol­mon xukuqshunosi Anselm Feyerbax oilasida tavallud top­gan. F.ning asosiy asarlari: «Gegel falsafasining tankidiga doir», «Xristianlikning mohiyati», «Kelajak falsa­fasining asoslari», «Falsafa isloxiga doir tezislar»