5-amaliy ish Mavzu: Openssl kutubxonasidan foydalangan xolda blokli shifrlar yordamida ma’lumotlarni shifrlash
Download 491.8 Kb. Pdf ko'rish
|
5-amaliy ish
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazorat savollari
5-amaliy ish Mavzu:OpenSSL kutubxonasidan foydalangan xolda blokli shifrlar yordamida ma’lumotlarni shifrlash Ishdan maqsad: Zamonaviy blokli shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni shifrlash ko’nikmalariga ega bo’lish Nazariy qism Ushbu algoritm AQSH davlat shifrlash stanlarti DES kriptotahlil hujumiga uchragandan so’ng ishlab chiqildi va standart sifatida qabul qilindi. Ushbu standart DES dan farqli o’laroq turli xil kalit uzunliklaridan (128,192 va 256 bit) foydalanadi. Blokli shifrlashga asoslangan bo’lib, blok uzunligi 128 bitga teng bo’lib kalitga mos ravishda (10, 12 va 14) raund davomida shifrlanadi. AES shifrlash algoritmi matematik tomondan ko’phadlar ustida amal bajarishga asoslangan bo’lib, ma’lumotlar baytlab kiritiladi. AES shifrlash algoritmi har bir raundi quyidagi amallardan iborat : 1. SubBytes bosqichi. Ushbu bosqichda kiruvchi matritsa baytlari o’zgarmas S-box jadvali bo’yicha almashtiriladi. 5.1- rasm. SubBytes bosqichi 2. ShiftRows qadami. Ushbu bosqichda birinchi bosqichdan chiqqan natijaviy matritsa bayotlari suriladi. Bunda 1-satr o’zgarmas, 2-satr 1 bayt chapga, 3-satr 2 bayt chapga va 4-satr 3 bayt chapga suriladi.
5.2- rasm. ShiftRows qadami 3. MixColumns qadami. Ushbu qadamda ShiftRows dan chiqqan matritsa bilan o’zgarmas matritsa bayti bilan o’zaro ko’paytiriladi.
5.3- rasm. MixColumns qadami 4. AddRoundKey qadami. Raundning oxirgi bosqichi sanalib, 3-bosqichdan chiqqan natija bilan kalit baytlari XOR amalida qo’shiladi.
5.4- rasm. AddRoundKey qadami Ushbu standart XXI asrning eng kriptobardoshli kriptografik tizimi sanalib, hozirda amaliy hujumga uchramagan. AES shifrlash algoritmi kiruvchi blokni butunlay o’zgarishi 2- raunddan so’ng yuz beradi.
5.5- rasm. Kiruvchi ma’lumotlarning almashinish holati (AES) AES shifrlash algoritmida chiziqsiz funksiya sifatida SubBytes va MixColumns funksiyalaridan foydalanilgan.
Blowfish algoritmi. Blowfish algoritmi B. Shnayer tomonidan ishlab chiqilgan bo‘lib, 1993 yilda e’lon qilingan. B. Shnayer algoritmga quyidagilarni asos qilib olingan. 1) Tezlik. 32 razryadli mikroprotsessorlarda Blowfish algoritmi 26 taktda shifrlaydi. 2) Kompaktlilik. Blowfish kompyuter xotirasida eng kamida 5 kilobayt joy egallaydi. 3) Oddiylik. Blowfish algoritmida qo‘shish, XOR, va tablitsadan o‘rin almashtirish qo‘llaniladi. Bu esa tahlilni osonlashtiradi. 4) O‘zgaruvchan bardoshlilik. Blowfish algoritmi kaliti uzunligi o‘zgaruvchan va 448 bitgacha yetish mumkin. Bu algoritm Feystel tarmog‘iga asoslangan bo‘lib, blokni uzunligi 64 bitga, raundlar soni 16 ga va raund kalitlari uzunligi esa 32 bitga teng. Blowfish shifrlash algoritmi i-raundi quyidagi funksional sxemada keltirilgan: L i-1 R i-1
S 1 S 2 S 3 S 4 L i =F(L i-1
XOR K i ) R i-1 R i =L i-1
K i K i 32 bit
8 bit 8 bit
8 bit 8 bit
32 bit 32 bit
32 bit 32 bit
32 bit 32 Bit
32 bit F(L i-1
XOR K i ) 5.6-rasm. Blowfish kriptoalgoritmining i-raundi Blowfish kriptoalgoritmi raundilari F funksiyasi quyidagicha: 1) 32 bitli 1
L chap qism 8 bitli ) ,
, (
c b a qismlarga bo‘linadi. 2) )
, , ( d c b a 8 bitli qismlar S bloklar yordamida o‘rin almashtiriladi. O‘rin almashtirish formulasi quyidagicha: . 2 mod ) ) ) 2 mod ) ((((
) ( 32 , 4 , 3 32 , 2 , 1 1 d c b a i S S XOR S S L F
Bu yerda har bir S -blok 256 ta 32 bitli elementga ega, ya’ni 8 bitli sonni 32 bitli songa akslantirib beradi. Masalan, birinchi
-blok keltirilgan. Bu
-blokka kiruvchi qiymat 85 ga teng bo‘lsin, u holda S -blokdan chiquvchi qiymat sifatida S -blokning 85-o‘rnida joylashgan 0x21c66842 16 =566650946 10 =00100001110001100110100001000010 2 olinadi. Bu algoritm asosida yotadigan tamoyil qo‘llanish konstruksiyasining oddiyligidadir. Kriptoalgoritmda qo‘llanilgan: MOV, ADD va XOR amallari zamonaviy mikroprotsessor arxitekturalarida effektiv qo‘llaniladi. Blowfish algoritmida chap yarim blokning o‘zgarishi o‘ng yarim blok o‘zgarishiga olib keladi. Bundan tashqari kalitning o‘zgarishi har bir raunddan so‘ng chap va o‘ng yarim bloklarga ham ta’sir etadi. Algoritmda to‘rtta S -blok qo‘llanilgan bo‘lib, bu S - bloklarning kirishi 8 bitga va chiqishi 32 bitga teng, ya’ni har bir S -blokda 32 razradli 256 ta bir-birini takrorlamaydigan sonlar qatnashgan.
-bloklar maxfiy bo‘lgan holatda bitta S-blokni to‘liq tanlash 256! ni tashkil etadi. Bu algoritm S- bloklar ma’lum bo‘lgan holatda kalitlar generatsiyasida ishtirok etgan R -massivni differensial kriptotahlil usulida 1 8 2
ta tanlab olingan ochiq ma’lumot va shifrma’lumot yordamida kalitni topish mumkin. 16
da bu qiymat 129
2 ga teng. Akslantirishlarning keltirilgan xususiyatlari algoritmning samaradorligini oshirishga qaratilgan. Amaliy qism Openssl kutubxonasidan foydalanish uchun cmd buyrug’idan foydalaniladi (pusk va R teng bosiladi):
5.7-rasm. Cmd buyrug’ini ishga tushiriladi
Cmd oynasidagi joriy papkasidan chiqish uchun cd.. buyrug’idan foydalaniladi: 5.7.1-rasm. cd.. buyrug’idan foydalanish Openssl kutubxonasi uchun foydalanadigan certificate papkasiga quyidagi buyrug’ orqali ochiq ma’lumotni xosil qilib olamiz:
5.7.2-rasm. Ochiq ma’lumotni yaratib olish Certificate papkasida xosil bo’lgan butun.txt fayl:
5.7.3-rasm. Ochiq ma’lumot Openssl kutubxonasini aktiv holatga o’tkazishimiz uchun quydagi buyrug’dan foydalanamiz:
5.7.4-rasm. Opensslni aktiv holati Help buyrug’i orqali kerakli bo’lgan shifrlash algoritmlarini va ulardan foydalanish tartibini ko’rish mumkin bo’ladi: 5.7.5-rasm. Opensslda help buyrug’i Ochiq ma’lumotni shifrlash uchun AES shifrlash algoritmidan foydalanish
yerda –e = encryption(shifrlash), -in= faylni nomi va formati, -out=shifr fayl. Shiflash davomida parol qo’yish talab etiladi va ko’rinmagan holda kiritamiz:
5.7.6-rasm. Opensslda ma’lumotni shifrlash Shifrlangan ma’lumotni ko’rish quydagicha:
5.7.7-rasm. AES-256 shifrlash algoritmida shifrlash Shifr ma’lumotni deshifrlash uchun aes-256-cbc -d -in butun.txt.enc -out
(deshifrlash), -in= faylni nomi va formati, -out=ochiq matn fayl. Deshiflash davomida parolga oldingi kiritgan paroldan foydaniladi:
5.7.8-rasm. AES-256 shifrlash algoritmida deshifrlash
Asosiy matn shifrlash usullaridan birida shifrlansin va qadamma – qadam izohlansin. Shuningdek Openssl kutibxonasidan foydalangan holda shifrlash va deshifrlash amalga oshirilsin. Nazorat savollari 1. AES shirflash algoritmida shifrlash va deshifrlash jarayoni ketma - ketligini keltiring. 2. Blowfish algoritmi qaysi tarmoqqa asoslangan. 3. Blowfish algoritmi kompyuter xotirasida eng kamida qancha joy egallaydi. Download 491.8 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling