Achitqilarni faolligi ta'sir etuvchi omillar Reja: Substrakt kontsentratsiyasining ta‘siri

Achitqilarni faolligi ta'sir etuvchi omillar


Reja:

1. 
   Substrakt kontsentratsiyasining ta‘siri.
   
2. 
   Vodorod ionlarining kontsentratsiyasining ta‘siri
   
3. 
   Temperatura tasiri.
   

Enzimatik reaktsiyaning kechikishiga bir kator omilar ta‘sir kursatadi.

Substrakt kontsentratsiyasining ta‘siri. Yukorida keltirilgan dalilarga kura, ferment ta‘sirining tezligi ferment mikdoridan ancha yuksak kontsentratsiyasi talab substrakt kompleksining kontsentraktsiyasiga boglik. Fermentning maksimal ta‘siri uchun substraktning katta, odatda, organizimda uchraydigan kilinadi. Binobarin, fermentlarning organizimda ta‘siri eksperemental sharoitdagiga konuni buycha dissotsiatsiyalanganligidan substrakning yukori kontsentratsiyasi uning dissotsiyatsiyasini bosib turadi.
Vodorod ionlarining kontsentratsiyasining ta‘siri. Enzimlarning katalitik faoligi muxit рН iga boglik. Xar bir enzim, odatda рН ning ma‘lum chegarasida, aksari, tor chegarasida maksimal faollikka ega buladi. рН ning kataligi fermentlarning рН optimumi deyladi. Enzim optimumga yakin рН chegarasida xam ta‘sirini yukotmaydi, lekin uning faoligi pasayib ketadi. Masalan, sulak amilazasining aktivligiga рН ning ta‘siri egri chizik bilan tasvirlanadi.
Proteologik fermentlar xam ma‘lum рН chegarasida faol bulib, masalan, pepsin 1,5- 2,5 orasida tebranadigan optimumga ega, shi bilan birga, turli oksilarga nisbatan optimumi farkli ekanligi aniklangan. Fermentlarning ma‘lum рН chegarasiga maksimal faolikka ega bulishi, ularning oksillarga xos tabiatidan kelib chikadi. Fermentlar barcha oksilar kabi, amfoter elektrolitik bulganidan muxim рН iga karab turli ion shakilarida mavjud buladi.
Temperatura tasiri. Ximiyaviy reaktsiya tezligiga temperatu-raning uzgarishi katta ta‘sir kursatadi va kupincha, temperatura kutarilishi bilan reaktsiya sur‘ati ortadi. Fermentativ reaktsiyalar xam mana shu ummumiy koydalarga buynsinadi. Ammo fermentlar oksil modda bulib, yukori temperaturada denaturatsion uzgarishlarga uchraganidan temperatura kutarilishi bilan, bir tomondan, reaktsiya tezlashsa, ikkinchi tomondan, ferment buzilib, uning faoligi yukola boradi.
Tamperatura 10⁰С/ ga kutarilganda ximiyaviy reaktsiyaning tezligi taxminan 2-3 marta ortishi ma‘lum. 20-30⁰С da aksari enzimatik reaktsiyalarning temperatura koffitsenti 2-3teng buladi: