Akademik yozuv fani. 3-joriy nazorat

---

Akademik yozuv fani. 
3-joriy nazorat. 
1. Ommaviy axborot vositalari turlarini sanang va oʻziga xos xususiyatlari yozing. 
a) Televideniye: Televideniyeda axborot boshqa ommaviy axborot vositalariga nisbatan 
tez tarqaladi va ongiga ham tez kirib boradi sababi televizorda inson axborotni ovoz 
orqali qabul qiladi va koʻradi oddiy ovoz bilan videorolik shaklidagi axborotni farqi 
juda katta farqi bor. Shu sababli televideniye sohasi boshqa ommaviy axborot 
vositalariga nisbatan koʻproq tomoshabin topgan 
b) Radio: Radio ham ommaviy axborot vositalarining bir turi unda habarlar juda tez 
tarqaladi sababi televideniyeda habar tayyorlash uchun biroz vaqt kerak boʻladi lekin 
radioda toʻgʻridan toʻgʻri uzatilaveradi chunki habarni topish va u haqda videorolik 
tayyoralsh uchun televideniyega biroz vaqt kerak boʻladi. Radioning ham yahshi 
tomonlaridan biri shu va radioning oziga yetarli kuzatuvchilari mavjud. 
c) Gazeta va jurnallar: Gazeta va jurnallarning oʻziga xos xususiyatlari shundaki unda 
axborot toliqligicha (agar u juda koʻp boʻlsa) yetkaziladi negaki televideniye va 
radioda vaqt chegaralangan agar bir axborot yoki habarni tóliqligicha ketkazish uchun 
juda koʻp vaqt talab qilinadi va albatta tomoshabinni ham zeriktirib qo‘yishi mumkin 
shuning uchun televideniye va radio axborotni qisqargan versiyasini tomoshabinga 
taqdim etadi gazeta va jurnallar esa ana osha axborotni tóliqligicha (miridan 
sirigacha) yetkazib beradi. Shuning uchun ham uning ham oʻziga xos ixlosmandlari 
mavjuddir. 
d) Internet saytlari va ijtimoiy tarmoqlar: Internet saytlari va ijtimoiy tarmoqlar shu 
hammasida( radio, televideniye, gazeta va jurnallar) bor xususiyatlarni oʻzida jam 
qilgan. Unda habar tez tarqaldi va albatta videorolik yoki rasmlari boʻladi yani axborot 
koʻrasiz va eng muhimi bu habar toliq versiyada taqdim etiladi. Bu albatta umumiy 
holatdan kelib chiqarilgan hulosa. 
2. a) Referat. Referat (lot. Refero — axborot beryapman) — biror ilmiy asar, maqola, oʻqilgan 
kitob va sh.k. mazmunining qisqacha yozma yoki ogʻzaki bayoni; oʻrganilgan ilmiy masalaning 
natijasi haqida axborot; tegishli adabiyot va boshqa manbalarning qisqartirilgan sharxli 
tahlilini oʻz ichiga olgan maʼlum mavzudagi maʼruza. R., odatda, ilmiy axborot vazifasini 
oʻtaydi. Unda muayyan mavzu yoritilishi bilan birga, tegishli ilmiy nazariyalar, ilmiy xulosalar 
taxlil etilishi va tanqid qilinishi mumkin. Oʻzbekistonda R. Ilmiy tadqiqot muassasalari, oliy 
oʻquv yurtlari, akademik litseylar, kasbhunar kollejlari, umumiy taʼlim maktablarida koʻp 
qoʻllaniladigan didaktik vositadir. Umumiy oʻrta taʼlim maktablari, kasbhunar kollejlari, 
akademik litseylar oʻquvchilari hamda oliy oʻquv yurtlari talabalarining fakultativ 
mashgʻulotlardagi maxsus axborotlari ham R. Deyiladi. Dissertatsiya yuzasidan 
tayyorlanadigan R. (avtoreferat)da dissertatsiyaning asosiy mazmuni va xulosalari ifodalanadi. 
b) Esse. Esse (frans. — urinish, sinash, ocherk) — erkin kompozitsiyali, uncha katta 
boʻlmagan nasriy asar. E. Orqali narsa va hodisalarga yoki shaxsga oid subʼyektiv fikr bayon 
qilinadi. E.lar falsafiy, tarixiybiografik, publitsistik, adabiy-tanqidiy, ilmiyommabop yoki sof 
belletristik xarakterda boʻladi. E. Uslubi obrazliligi, aforistikligi, jonli tilga yaqinligi bilan ajralib 
turadi. Mazmuni muayyan sabab yoki masalaga oid tugal tafsilotni yoki aniqlikni talab 
qilmaydigan individual taassurot va mulohazalardan iborat boʻladi. Mustaqil janr sifatida A. 

---

Montel ijodida tarkib topdi. Uzbek adabiyotida 20-asrning 70—80- yillaridan E. Yaratila 
boshlandi. 
c) Konpekt. Konspekt (lot. Conspectus — koʻrinish) — kitob, maqola, leksiya va 
boshqalarning qisqa yozma bayoni. K. Reja, qisqa bayon qilingan asosiy nizom, fakt va 
misollardan iborat. 
Fan o’qituvchisi: Mukammal Qosimova. 
Talaba: Soataliyev Ruslan