Al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI

TT va KT FAKULTETI
AX-11-21 GURUH TALABASINING
KAMPYUTERNI TASHKIL ETISH
FANIDAN


3-AMALIY ISH
Mavzu: BUYRUQLAR TIZIMI ARXITEKTURASI


Bajardi: Xaydarov Sh.


Qabul qildi: Qodirov F.E.
QARSHI


R E J A:

1. 
   Buyruqli arxitektura tizimi
   
2. 
   Buyruqlar tizimi
   
3. 
   Mikroprosessor buyruqlar tizim
   

Buyruqli arxitektura tizimi
Buyruq (ингл: instruction, рус: команда)
Bajarilishi zarur bo‘lgan amalning ta’rifi. Topshiriqlarni boshqarish tilini ko‘rsatish, dastur operatori, boshqaruvchi signal va foydalanuvchi talablari buyruq (ko‘rsatma) hisoblanadi. Barcha hollarda, buyruqlar yordamida ma’lumotlarni qayta ishlash tizimida ma’lumotlar jo‘natish yoki tizimlar orasida ma’lumotlar uzatish jarayonlarini boshqarish amalga oshiriladi. Har bir buyruq amal kodidan tashkil topib, qaysi obyektga va nima qilish kerakligini, olingan natijani qayerga yuborish kerakligini xabar qiladi. Amallarni bajarishda ishlatiladigan buyruqlar yig‘masi buyruq tili bilan aniqlanadi.
Protsessorning ishlashi asosan beshta quyidagi bosqichlardan iborat:

1. 
   Buyruqni o’qish;
   
2. 
   Buyruqni deshifrlash;
   
3. 
   Operandlarni o’qish;
   
4. 
   Buyruqni bajarish;
   
5. 
   Natijani yozish;
   

Buyruqlar tizimi-bu kompyuter ishlatadigan buyruqlar ro’yxati bo’lib, ular yordamida dasturchi ma’lumotlarga ishlov berishning o’z algoritmini ishlatadi.
Barcha mikroprotsessorlarni guruhlarga ajratish mumkin:

• 
  CISC (Complex Instruction Set Command) to’liq buyruqlar tizimining to’plami bilan;
  
• 
  RISC (Reduced Instruction Set Command) qisqartirilgan buyruqlar tizimining to‘plami bilan;
  
• 
  VLIW (Very Length Instruction Word) buyruq so‘zi juda uzun bo’lgan;