Amaliy mashg’ulot №5 Mavzu: Maydalangan qurilish materiallarini aralashtirish jarayonida chiqadigan chang miqdorini hisoblash Ishdan maqsad

AMALIY MASHG’ULOT №5


Mavzu: Maydalangan qurilish materiallarini aralashtirish jarayonida chiqadigan chang miqdorini hisoblash


Ishdan maqsad: Maydalangan qurilish materiallarini aralashtirish vaqtida chiqadigan chang miqdorini hisoblashni o’rganish. Hisoblash natijalari asosida xulosa qilish.


Masala. Omborxonalarda, sochiluvchan maydalangan qurilish materiallarini saqlash joylarida aralashtirish vaqtida chiqadigan chang miqdorini qurilish joylarida quyidagi xarakteristikalari asosida baholash.

№	Boshlang’ich ma’lumotlar	Materialni nomlashi, maqsadi
		Keramzit
1.	Sochiladigan joylarda ishlab chiqari quvvati	75
2.	Chang zarrachalari miqdori K1	0,08
3.	Aerozolga o’tadigan chang miqdori K2	0,06
4.	Meteorologik sharoitni (shamol tezligi) hisobga oluvchi koeffistient K3	1,1
5.	Sochilish joylarida tashqi ta’sirdan muhofaza qilish darajasini xarakterlovchi koeffistient K4	0,7
6.	Materialni namligini hisobga oluvchi koeffistient K5	0,8
7.	Materialni yuqoriga ko’tarish balandligini hisobga oluvchi koeffistient K6	1,1
8.	Saqlanadigan materialni yuzasini hisobga oluvchi koeffistient K7	1,4
9.	1 kv.m yuzadan chiqadigan chang, q g/m^2	0,005
10.	Saqlanadigan joy yuzasi F0, m^2	100

Hisoblash ketma-ketligi
1. Sochilish tarmoqlarida chiqadigan chang miqdori quyidagi formula yordamida hisoblanadi.
2. Yerning ustki qatlamidagi (2 m balandlikda ish uchastkasidan 100, 500 va 1000 m radiusda) chang miqdorining ruxsat etilgan me’yori (REM) bilan solishtirish.
3. Changlangan jarayonlarda insonlarni kasallanishi necha marta oshishi mumkin. Agar e’tiborni qaratadigan bo’lsak, havoning changlanganligi 50 kg/m³ bo’lganda kasallanish uch martaga ortadi.
Qurilish materiallari ishlab chiqarish sanoatida omborlarda, saqlash joylarida dastlabki ish vaqtida tartibsiz chiqitga chiqarish, xom ashyo mahsulotlarini sochilib ketishga, chang chiqishiga sabab bo’ladi. Chang chiqishining umumiy hajmi quyidagi formula orqali hisoblanadi.

bu yerda: A – maydalangan qurilish materiallarini joylashtirishda (ortishda, to’ldirishda) chang chiqindi; A=100 ga teng.
V – xom ashyo ochiq joyda saqlanganda chang chiqindi;
K₁ – mayda chang miqdori;
K₂ – aerozolga o’tadigan chang zarrachalarining miqdori;
K₃ – meteorologik sharoitni hisobga oluvchi (havo harakatining tezligi) koeffitsient;
K₄ – omborxonalarni tashqi ta’siridan (4, 3, 2 tomondan ochiq) himoya qilish darajasini hisobga oluvchi koeffitsient;
K₅ – materialni namligini hisobga oluvchi koeffitsient;
K₆ – materialni ko’tarilish balandligini hisobga oluvchi koeffitsient;
K₇ – saqlanadigan maydalangan materiallarni yuza ko’rinishini hisobga oluvchi koeffitsient.
(2)
bu yerda: F₀ – saqlash joyining yuzasi, m²;
K₇ – 1 m² yuzadan F_fakt chiqadigan chang.
Doimiy changlanib turish vaqtida atmosferani ifloslanish darajasi, changlantiruvchi manba joylashgan joyda shamol tezligining, havo oqimi yo’nalishining, harakatlanish darajasining, changlantiruvchi manbadan havoda namuna olingan joygacha bo’lgan masofani funksiyasi bo’lib hisoblanadi.