Antigen va antitanalar va ularning ta'sirlanish spetsifikligi

ANTIGEN VA ANTITANALAR VA ULARNING TA'SIRLANISH SPETSIFIKLIGI

 Antigenlar – bu yot molekula ularni organizmga kirishi bilan ular spetsefik o‘zaro ta’sirlanadigan yangi oqsillarni vujudga keltiradi. Yangitdan sintezlanadigan antitelo bilan antigenning bog‘lanadigan qismi antigenli determinant deb ataladi. Immun sistemasini ta’sirini vujudga keltiruvchi antigenni ham immunogen deb ataladi. Ko‘pincha antigenlar oqsil tabiatiga ega moddalar ammo antigen xossalari boshqa turdagi makromolekulalarga xos polisaxorid va nuklein kislotalar.

•  Antigenlar – bu yot molekula ularni organizmga kirishi bilan ular spetsefik o‘zaro ta’sirlanadigan yangi oqsillarni vujudga keltiradi. Yangitdan sintezlanadigan antitelo bilan antigenning bog‘lanadigan qismi antigenli determinant deb ataladi. Immun sistemasini ta’sirini vujudga keltiruvchi antigenni ham immunogen deb ataladi. Ko‘pincha antigenlar oqsil tabiatiga ega moddalar ammo antigen xossalari boshqa turdagi makromolekulalarga xos polisaxorid va nuklein kislotalar.

Antigenli kichik molekulalik birikmalarni o‘zaro yoki boshqa makromolekulalar bilan masalan, murakkab lipidlar, liproproteinlar, lipopolisaxaridlar hamda kichik tabiatga ega masalan, stereotlar va ba’zi dorivor birikmalar bilan birlashmalarni /assotsiatlarni/ namoyon qiladi.
Antigenlar sun’iy ravishda olinishi mumkin, kichik molekulali birikmalarni /geptanlarni/ biriktirish yo‘li bilan.
Shular qatoriga sun’iy sintezlangag tabiiy makromolekulalar hamda ba’zi sintetik polimerlar kiradi. Organizmda fiziologik o‘zgarishlar natijasida hosil bo‘lgan organizmning o‘zini molekulalari ham antigen hisoblanadi. Ular xam spitsefik oqsillar-antitelolar hosil bo‘lishiga ko‘maklashadi.
Genetik informatsiya bilan ifodalangan organizmning hamma oqsillari ham shu qatoriga kiradi.

AKTIV MARKAZ

Antitelalar molekulalari orasidagi ingichka bushlik antigen boglovchi maydonni xosil qiladi.
Aktiv markazda gipervariabel’ yukori darajadagi uzgaruv chanlikka ega uchastka sigmentlari joylashgan uchastkada ko‘pincha to‘rtta joylashgan. Aminokislota ketma-ketligidan farkliligi va ularni xar xil spetsifik antitelalarda xilma-xil uzaro joylashishi shunga keladiki, antigen boglovchi uchastkani formalari ko‘p turlanishi mumkin va bu bilan an-tigen molekulasini determinant gruppalari va antitelani aktiv markazidagi aminokislota qoldiklari orasida komplementar uzaro ta’sirini ta’minlaydi.

Antitanalar limfa tugunlari, taloq, qizil ilik va boshqa a’zolarning hujayralarida ishlab chiqariladi.

• Antitanalar limfa tugunlari, taloq, qizil ilik va boshqa a’zolarning hujayralarida ishlab chiqariladi.
• U yerdan ular qonga tushib organizm bo‘ylab aylanadi.Limfositlar va monositlar eng jadal antitanalar ishlab chiqaruvchilar hisoblanadi. Antitanalar (himoyachi moddalar) organizmga tushgan kasallik chaqiruvchi mikroblar yokibegona moddalarga turlicha ta’sir ko‘rsatadi. 
• Antitanalaming biri mikroorganizmlarniyopishtiradi boshqalari yopishgan qismlarni cho‘ktiradi.

Antitelani antigen bilan uzaro ta’siri. Immunoglobulinning gipervariabel uchastkasida joylashgan antitela molekulasining tuzilishiga karab bir yoki bir necha gruppalar yordamida antigen va antitelalar uzaro spetsifik ta’siriga kirishadi.
Bunday gruppalarning yigindisi yoki usha gruppa antigen bilan bog‘lanish markazini tashkil kiladi.
Uzaro ta’sir kuyidagi tenglama bilan yoziladi. Shu bilan birga bu reaksiyani muvozanant konstantasi I0-7-10-6 n tashkil kiladi,erkin xoldakupincha 43-75 KDJs mol atrofida bo‘ladi.
Bu antigen va antitela orasida bog‘lanish juda yukoriligini va muvozanat dastlabki muvozanatlar tarafiga surilganligini bildiradi,lekin,bunga qaramasdan ko‘p bulmagan mikdordagi antigen antitela komplekslarini nozik boglari yumshok sharoitlarga chidamli Antegin molekulasi simmetrik va kami bilan antigen bog‘lanishning ikkita markaziga ega.
U ikkita xar xil antigen molekulasiga tegishli ikkita xar xil determinantlar bilan uzaro ta’sirlanishi mumkin.
Shuning uchun antigen-antitela komplek lari xosil bulishida chukmalar vujudga keladi. /Pretsipitatsiya reaksiyasi / Agar antigen oksil bulmay,xujayra bulsa, unda xujaira yuzasidan ko‘p mikdorda xuddi shu sondagi antitelalarni boglaydigon determinantlar bo‘lishi mumkin.