Ararat podsholigi

Urartu

Urartu (ossuriycha atalishi; urartcha —

Biaynili, Bibliyada — "Ararat podsholigi") —

Gʻarbiy Osiyodagi qad. davlat. (mil. av. 9

— 6-asrlar). Ravnaq topgan davrida

Armaniston togʻlik r-ni (hozirgi

Armanistonning butun hududi, Turkiya va

Eronning bir qismi)ni qamragan. Aholisi

— urartlar. Poytaxti — Tushpa sh. (hozirgi

Turkiyadagi Van sh.) boʻlib, unda podsho

Sarduri I davrida katta qurilish ishlari olib

borilgan. Mil. av. 9-asr oxiri—8-asrning

1yarmida Urartu davlati ravnaq topgan.

Menua, Argishti I va 

Sarduri II

podsholiklari davrida Urartu hududi

ancha kengaygan. Bosib olingan

viloyatlarda qalʼalar qurilgan (Ararat

togʻining shim. yon bagʻrida 

Menuaxinili

sh.; Erebuni — Yerevan atrofidagi 

Arin

Berd

 tepaligi; Araksning soʻl qirgʻogʻida

Argishtixinili). Urartuda qullar

mehnatidan keng foydalanilgan. Mil. av.

8-asr oʻrtasida Ossuriya podshosi

Tiglatpalasar III

 (mil. av. 745—727) Urartu

koʻshinlarini bir necha marta

magʻlubiyatga uchratgan va Urartu

tarkibiga kiruvchi Shim. Mesopotamiya

va Shim. Suriyani egallagan. Soʻngra

Rusa I davrida Sargon II boshliq Ossuriya

qoʻshinining yurishlari natijasida

mamlakat xonavayron boʻlgan. Biroq 7-

asrda U. Jan. Zakavkazyeda hali ham oʻz

mavqeini saklab qolgan edi. 

Rusa II

 (mil.

av. 685—645) bu yerda yangi qalʼalar

bunyod etgan (jumladan, Teyshebaini va

boshqalar). Skifkimmeriy yollanma

qoʻshini yordamida Urartu podsholari

Frigiya podsholigini tormor qilganlar (mil.

av. 676 y.). Midiya podsholigining

kuchayishi Urartuni Ossuriya bilan

yaqinlashtirgan. Biroq mil. av. 6-asr

boshida Urartu Midiya tomonidan tormor

etilgan va uning tarkibiga qoʻshib

yuborilgan.