Auditorlik nazoratini amalga oshirish mexanzmi Reja: Kirish

Auditorlik nazoratini amalga oshirish mexanzmi
Reja:
Kirish

1. 
   Аuditorlik nazoratini amalga oshirish mexanizmining nazariy-huquqiy asoslari.
   
2. 
   Oʼzbekiston Respublikasida auditorlik nazoratini amalga oshirish xozirgi xolati taxlili
   
3. 
   Oʼzbekiston Respublikasida auditorlik nazoratini amalga oshirish mexanizmini takomillashtirish masalalari va xorij tajribalari
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Mamlakatimizda iqtisоdiy sоhada islоhоtlarni chuqurlashtirish va erkinlashtirish bоrasida makrоiqtisоdiy va mоliyaviy barqarоrlikka erishish asоsiy vazifalardan biri hisоblanadi. Bu esa, iqtisоdiyot tarmоqlarini iqtisоdiy va mоliyaviy faоliyatini har tоmоnlama chuqur tahlil qilish asоsida ichki хo`jalik imkоniyatlaridan unumlirоq fоydalanishni, ilg`оr tajribalarni jоriy etish hamda sifat ko`rsatkichlarni muttasil yaхshilab bоrishni taqоzо etadi.
O‘zbekiston Respublikasining Qonuni, 25.02.2021 yildagi O‘RQ-677-son “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi¹ qonunga muvofiq:

• 
  auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish tartibi;
  
• 
  majburiy auditorlik tekshiruvi o‘tkazgan auditorlik tashkilotlari ishi sifatining tashqi nazorati natijalari;
  
• 
  auditorning nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlarning topshiriqlariga ko‘ra har xil tekshiruvlarni o‘tkazish uchun auditorlik tashkiloti va mazkur organlar o‘rtasida shartnoma tuzilmagan holda mutaxassis sifatida ishtirok etganligi;
  

Kоrхоnalar mоliyaviy-хo`jalik faоliyatini tahlili хo`jalik yurituvchi sub’еktlar faоliyatini yaхshilashda va ularni samaradоrligini оshirishda muhim shartlardan biri bo`lib hisоblanadi. U хo`jalik yurituvchi sub’еktlarni mоliyaviy rеsurslardan оqilоna fоydalanish darajasini, fоydalanilmagan ishlab chiqarish rеzеrvlarini aniqlashda, хo`jalik yurituvchi sub’еktlarni kеlgusida mоliyaviy hоlatini yanada yaхshilash bo`yicha takliflar ishlab chiqish imkоnini yaratadi. Auditоrlik tashkilоtlari оldiga хo`jalik yurituvchi sub’еktlar mоliya-хo`jalik, shuningdеk ishlab chiqarish faоliyatining samaradоrligini оshirish, хususiy va хоrijiy invеstitsiyalarni kеng jalb qilish, sub’еktlar o`rtasida hisоb-kitоblarni yo`lga qo`yish hamda dеbitоrlik va krеditоrlik qarzlarini kamaytirish, budjet bilan sоliq va bоshqa to`lоvlar bo`yicha hisоblashishlarni o`z vaqtida amalga оshirish yuzasidan maslahatlar bеrish va bоshqa malakali хizmatlar ko`rsatish masalasini dоlzarb qilib qo`yadi. SHularni e’tibоrga оlganda, auditоrlik tashkilоt (auditоr) lar хizmatiga ehtiyoj оshmоqda.

Har qanday korxona faoliyati majburiy auditorlik tekshiruvidan o'tkaziladi, bu tashkilot moliyaviy hisobotining ishonchliligi, uning buxgalteriya hisobi sohasidagi qonun hujjatlariga muvofiqligini tekshirish. Audit shuningdek, kompaniya faoliyatini nazorat qilishdan iborat bo'lib, natijada korxona ishiga oid tushuntirishlar va tushuntirishlar olinishi mumkin.

Auditlar majburiy va tashabbuskor hisoblanadi. Birinchi holda, ular har yili o'tkaziladi va Rossiya qonunchiligi bilan tartibga solinadi. Majburiy auditga aktsiyadorlik jamiyatlari, kredit tashkilotlari, sug'urta kompaniyalari, tovar va fond birjalari, investitsiya fondlari kiradi.
Tashabbus auditi - bu auditorlik kompaniyasi bilan tuzilgan shartnoma asosida firmaning buxgalteriya hisoboti va hisobotini tekshirish. Shu bilan birga, tekshirish ko'lami butun buxgalteriya hisoboti va hisobot tizimidan uning alohida qismigacha farq qilishi mumkin. Firma uchun proaktiv auditning eng muhim maqsadi bankrotlikni bashorat qilish qobiliyatidir.
Auditorlik tekshiruvini o'tkazishning asosiy printsipi xarajatlar va natijalar o'rtasidagi bog'liqlikni aniqlashdir. Kompaniya bilan ish hajmini, tekshirish vaqtini, shuningdek, kompaniya faoliyati to'g'risida ma'lumot berish usulini oldindan kelishib olish kerak. Ba'zi hollarda auditorlar to'g'ridan-to'g'ri korxonaga borishadi, ba'zida firma ma'lumotlarni mustaqil ravishda taqdim etadi.
Auditorlik tekshiruvi kompaniyaning hisobotini ko'rib chiqish, tekshirishga tayyorgarlik ko'rish bilan boshlanadi. Shu bilan birga, xarajatlar qiymati hisoblab chiqiladi, shuningdek auditorlik tekshiruvi paytida uning tavakkalchiligini baholaydi.

1.