amir temur shunday insonki, u “Baxtiyor jangchi,jahongir,uzoq sharqda qonunshunos bo’lish bilan birga o’zida, osiyoda kam uchraydigan taktik va strategik bilimlarni ifodalaydi”.nemis olimi. f. shlosser. Andijon viloyati Qo’rg’ontepa tumani XTBga qarashli Qorasuv shahar 2-umumta’lim maktabi boshlang’ich sinf o’qituvchisi Nasridinov Xayrulloning Amir Termur tavalludining 683yilligi munosabati bilan “Buyuk sohibqiron” deb nomlangan TAQDIMOTI Amir temurning bolaligi Muhammad Tarag’ay Bahodir o’g’li Amir Temur 1336yil 9-aprelda (Keshdan uncha uzoq bo’lmagan)Shahrisabz yaqinidagi “Xo’ja ilg’or” qishlog’ida tug’ildi. U Barlos beklaridan bo’lga Tarag’ay Bahodirning o’g’li edi. Bolalikdan aqlli, ziyrak va juda epchilligi bilan tengqurlaridan ajralib turardi. U 25 yoshida Shahrisabz hokimi etib tayinlandi. Quroni karimni yod bilgan, hadis ilmini to’liq bilgan. O’zbekistonni birinchi Prezidenti farmoni bilan 1996 yil — Амir ТЕМur yili deb e’lon qilindi, bu sana jahon miqyosida nishonlandi. Biz millatlarning, eng ulug’i. Turkning boshi bo’g’inimiz.” Amir Temur
Amir
Amir
Uch
Uch
BUYUK SOHIBQIRONNING YURISHLARI Amir temur davlat boshqaruvida quyidagilarni e’tiborga oldi 1.Amir Temur avvalambor mamlakatda davlat tizimini mustahkamlashga. 2.Boshqarishdagi tartib intizomga. 3.Qonunchilikni kuchaytirishga. 4.Savdo-sotiqqa. 5.Hunarmandchilikni kengaytirishga imkoniyat yaratishga. 6.Soliqlarni tartibga solishga. 7.Mamlakat himoyasini ta’minlash yo’lida qo’shinning qudratini oshirish kabilarga. Amir Temur davlati ravnaqining sababi Amir Temur davrida madaniyat, san’at, ilm-fan gurkirab o’sdi. Jahongir qayergaki bormasin, o’sha yerdan eng qo’li gul ustalarni, hunarmand va san’atkorlarni, shoiru olimlarni ozor yetkazmay olib keldi, ularni tarbiyalab voyaga yetkazdi. Uning davrida Samarqand yer yuzining sayqaliga, Buxoro islom dinining quvvatiga aylandi. Shahrisabz, Shoxruhiya, Forij, Sultoniya shaharlari bunyod etildi. Xullas, Turon yurti – o’z madaniyati taraqqiyoti bilan jahonning ko’zini qamashtirdi. Amir temur davrida muomalada bo’lgan tangalar Tangalar asosan ikki xil bo`lib biri yirik kumush tanga 6 g teng bo`lgan, ikkinnchisi xam shunday qiymatga ega bo`lib 1.5 g tashkil etgan. Amir temur movorounnahr amiri 1370 йил 11-апрелида Чиғатой улусининг беклари ва амирлари, сафдошлари ва пири Саид Барака А.Темурни Мовароуннаҳр амири деб эьлон қилди ва марказлашган давлат вужудга келди. AMIR TEMUR VA TEMURYILAR DAVRIDA BUNyOD ETILGAN ME’MORI OBIDALAR VA BOG’LAR Samarqandda: Go’ri Amir maqbarasi, Shohi Zinda ansambli majmui, Ko’k saroy, Bo’stonsaroy, Bibixonim masjidi va madrasasi, Ulug’bek madrasasi, Ulug’bek rassadxonasi, Bog’u Dyilkusho, Bog’i Behisht, Bog’i Jahonaro, Bog’i Nav, Bog’i Davlatobod, Bog’i Shamol. Qudratli mo’g’ul imperiyasining mag’lub etilishi Amir Temur “Oltin O’rda” mo’g’ul imperiyasini ustidan g’alaba qozondi. Bu Rus knyazliklari va sharqiy ovro’pa xalqlarini mo’g’ullar zulmidan halos bo’lishlariga yo’l ochib berdi. Yirik rus olimi a.yu.yakubovskiy e’tirofi “Temurning to’xtamish ustidan qozongan g’alabasi nafaqat markaziy osiyo va sharqiy ovropa, balki rusiya uchun ham katta ahamiyatga molik bo’ldi.” AMIR TEMUR 1398-1399 YILLARDA HINDISTONGA YURISH QILDI Bunda jangovar fillari bilan qarshilik ko’rsatgan hindlarga qarshi o’ziga hos taktika ko’rsatib, katta o’lja bilan ortga qaytdi. Saralangan kuchli armiyaga ega bo’lgan boyazid bilan bo’lgan jang 1402 yilning 20 iyulida anqara shahri yaqinida bo’lib o’tadi: salkam 400 ming askar qatnashgan urush temurning g’alabasi bilan tugaydi. AMIR TEMUR FAOLIYATIDAGI ENG MUHIM JARAYONLARDAN BIRI – BU TURK SULTONI BOYAZID YELDIRIMGA QARSHI KURASHI EDI Amir temurning turk sultoni boyazid yeldirimga qarshi kurashi Amir temur saltanati Buyuk sohibqironning fazilatlari Irodalilik, qattiqqo’llik, jasoratlilik,sobitlik,vazminlik, chidamlilik, sabr-bardoshlik, insoflilik, mehribonlik, muruvvatpeshalik, ma’rifatparvarlik, ilmparvarlik, donishmandlik, rayiatparvarlik, adolatparvarlik, kechirimlilik, rahimdillik, olijanoblik, mardlik, bahodirlik. AMIR TEMURNING VAFOT ETISHI 1402- yil 20-iyulda Anqara yaqinida Yildirim Boyazid bilan jang bo’lib o’tadi. Bu jangda Yildirim Boyazid mag’lubiyatga uchraydi.Amir Temurning vorislariga shavqat qilib yerlarni suyurg’ol qilib beradi.1404 yil xitoyga yurishga chiqadi. Biroq to’satdan vafot etib bu yurish amalga oshmay qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
