Boboxonov Nursaidxon Makroiqtisodiyot
Download 0.73 Mb. Pdf ko'rish
|
Бобохонов Нурсаидхон
- Bu sahifa navigatsiya:
- Document Outline
|
Boboxonov Nursaidxon Makroiqtisodiyot Turkiya Turkiya, rasman — Turkiya Respublikasi — Gʻarbiy Osiyo va Janubiy Yevropa dagi davlat. Turkiya ham Osiyo ham Yevropa qitʼasiga kiradi Turkiyaning poytaxti — Anqara shahri. Davlat tili — Turk tili. Maydoni — 783,562 km². Aholi soni — 84.680.273 kishi. Turkiya pul birligi — lira. Wikipedia YaIM oʻsish koʻrsatkichi: 11,4% annual change (2021) Jahon banki Aholi jon boshiga YaIM: 9 661,24 USD (2021) Jahon banki Internetga ulanganlar soni: 81,4% of the population (2021) Jahon banki Ishsizlik darajasi: 14,0% (may, 2020) Eurostat Pul birligi: Turk lirasi Iqtisodiyoti Turkiya iqtisodiyoti joriy yilning birinchi choragida 7,3 foiz o’sdi. Turkiya Statistika tashkiloti (TUIK) yalpi ichki mahsulot ma’lumotlarini e’lon qildi. Ma’lumotga ko’ra, mamlakat iqtisodiyoti birinchi chorakda kutilganidan ham yuqori o’sish ko’rsatgichiga erishib, o’tgan yilning shu choragiga nisbatan 7,3 foizga o’sdi. Eng katta o’sish ko’rsatgichi moliya va sug’urta faoliyati sektorida kuzatildi. Birinchi chorakda moliya va sug‘urta faoliyati 24,2 foizga, axborot- kommunikatsiya sohasi 16,8 foizga o‘sdi. Sanoatdagi o’sish ko’rsatgichi esa, 7,4 foiz deb e’lon qilindi. Iqtisodiyot i Turkiya iqtisodiyoti 2017 yil 3-choragida 11,1 foizlik o‘sishni ko‘rsatib, Yevropa, G20 (Katta yigirmatalik) va Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (IHTT) davlatlari orasida 1-o‘rinni egalladi. “Anadolu” axborot agentligining Turkiya statistika instituti, Yevropa Ittifoqi statistika xizmati va IHTT ma’lumotlariga tayanib ma’lum qilishicha, Turkiya iqtisodiyoti 2017 yil 3-choragida o‘tgan yilning shu choragiga nisbatan 11,1 foiz o‘sgan. Sanoati Turkiyaning sanoat ishlab chiqarish indeksi yillik miqyosda 9,6 foiz ortdi Turkiya Statistika tashkiloti (TUIK) mart oyi sanoat ishlab chiqarish indeksi natijalarini e’lon qildi. Bunga ko’ra, tog’-kon sanoati sektori indeksi 2,9 foiz, ishlab chiqarish sanoati sektori indeksi 10,6 foiz, elektr, gaz, bug’ va havoni tozalash bo’yicha ishlab chiqarish va tarqatish sektori indeksi mart oyida o’tgan oyning ayni oyiga nisbatan 1,9 foizga o’sdi. Mart oyida tog’-kon sanoati sektori indeksi o’tgan oyga nisbatan 4,9 foiz, ishlab chiqarish sanoati sektori indeksi 2,2 foizga kamaydi, elektr, gaz, bug’ va havoni tozalash bo’yicha ishlab chiqarish va tarqatish sektori indeksi esa 4,8 foizga o’sdi. Qora dengiz Qora dengizdagi gaz zaxiralari 45 yilga yetadi Turkiya Qora dengizdan gaz qazib olish va uni tashishga qariyb o‘n milliard dollar sarflashni rejalashtirgan. Qora dengizdagi gaz zaxiralari 45 yilga yetadi. Bu haqda Turkiya Adolat va taraqqiyot partiyasi rahbari o‘rinbosari, sobiq bosh vazir Binali Yildirim ma'lum qildi. Qora dengiz Hozirda Qora dengizdagi gaz zaxiralari miqdori 540 milliard kub metr deb baholanmoqda. Bu faqat boshlanishi, yana davom etadi. Qora dengiz dunyodagi gazga bo‘lgan ehtiyojni 45 yil davomida qoplay oladi”, — dedi u. O‘z navbatida, Turkiya energetika va tabiiy resurslar vaziri Fotih Do‘nmaz OAVga bergan intervyusida mamlakat 2023 yil boshlarida mazkur konlardan foydalanishni boshlashini aytdi. Turkiya Qora dengizda yirik gaz zaxiralari topilganini 2020 yilda ma’lum qilgandi. Sakarya konidagi gaz miqdori 400 milliard kub metrdan ortiqroq ekanligi aytilgan. Turuzim sohasi boyicha yetakchi urinlarda Turkiyaning Denizli viloyatida joylashgan turistik Pamukkale joriy yilning dastlabki 4 oyida 240 ming mahalliy va xorijiy sayyohlarga mezbonlik qildi. Turkiyaning muhim turizm yo’nalishlaridan biri bo’lgan Pamukkale Birlashgan Millatlar Tashkiloti Ta’lim, Fan va Madaniyat Tashkiloti (YUNESKO)ning Jahon merosi ro’yxatida o’rin olgan. Findiq Turkiya 8 oyda findiq eksportidan 1.5 million dollardan ortiq daromad oldi Turkiya oxirgi 8 oyda findiq eksportidan roppa-rosa 1.5 million dollardan ortiq daromad oldi. Turkiyadan 8 oyda 1 milliard 600 million dollarlik findiq eksporti amalga oshirildi. Avtomobil sanoati 2012-yilda Turkiyada ishlab chiqarilgan avtotransport vositalari 1 million donadan oshdi.[1] Turkiya avtomobilsozligi, avtomobil ishlab chiqaruvchi va ehtiyot qismlar yetkazib beruvchi klaster orqali 20 mlrd AQSh dollari qiymatoda avtotransport vositalari va komponentlar eksport qilish orqali, butunjahon ishlab chiqarish tarmogʻining ajralmas qismiga aylandi. Quyidagi global avtomobil ishlab chiqaruvchilar, Turkiyada oʻz ishlab chiqarish quvvatlariga ega, Fiat/Tofaş, Oyak-Renault, Hyundai, Toyota, Honda va Ford/Otosan. Avtomobil sanoati Uzbekistan va Turkiya eksport va import Inflatsiya Etiboringiz uchun rahmat Document Outline
Download 0.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|