Boshlang’ich sinf ona tilidan sinfdan rashqari ishlar

Boshlang’ich sinflarda ona tilidan sinfdan rashqari ishlarning mazmuni

Chichiq davlat pedagogika universiteti

“Pedagogika” fakulteti

“Boshlang‘ich ta`lim nazariyasi” fakulteti

o‘qituvchisi

Xudayqulova F.B

Reja:

• Ona tilidan sinfdan tashqari ishlar
• Sinfdan tashqari ishlarning shakllari va vazifalari
• Kuni uzaytirilgan guruhlarning ish turlari

Ona tilidan sinfdan tashqari ishlar

• Ona tilidan sinfdan tashqari olib boriladigan ishlar ham ta`limiy, ham tarbiyaviy maqsadlarni ko`zlaydi. Uning ta`limiy ahamiyati shundaki, o`quvchi bu jarayonda qo`shimcha bilim, malaka va ko`nikmalarga ega bo`ladi. Tarbiyaviy ahamiyati esa nutq odobini tarbiyalash, zukkolik, tezkorlik va hozirjavoblik singari fazilatlarni shakllantirish, mustaqil fikrlash, ijodiy faoliyat ko`rsatish, nutq odobini tarbiyalash singarilarda o`z ifodasini topadi.

Doimiy tadbirlarga to`garak mashg`ulotlari kiritilsa, qolganlari vaqt-vaqti bilan o`tkaziladigan tadbirlarga kiradi.

Sinfdan tashqari ishlarning shakllari va vazifalari

• Sinfdan tashqari ishlar ayniqsa boshlang’ich sinf o’quvchilari uchun katta ahamiyat kasb etadi. Ularga nutqini o’stirish, olingan bilim va malakalarni mustahkamlash uchun yordam beradi. Yangi qo’shimcha ma’lumotlar manbai hisoblanadi.
• Sinfdan tashqari ishlarning ta’limiy ahamiyati – o’quvchilarga qo’shimcha bilim, malaka va ko’nikmalar berish.
• Tarbiyaviy ahamiyati – o’quvchilarning ijodiy faoliyat ko’rsatishiga, nutq odobiga, mustaqil fikrlashiga zamin hozirlash.

Sinfdan tashqari ishlarning turlari:

• Adabiy kechalar o’tkazish
• Ekskursiya
• Turli bayramlar va tadbirlar o’tkazish
• To’garaklar tashkil etish
• Shoir va yozuvchilar bilan uchrashuvlar tashkil etish
• Fan olimpiadalari
• Ko’rik tanlovlar

• Adabiy kechalarga misollar
• “Navoiyxonlik”, “Boburning tavallud kuniga bag’ishlangan kecha” va h.k

Adabiy kechalar

• Eskursiya ma’lum bir maqsadga yo’naltirilgan bo’ladi va ekskursiyadan oldin o’quvchilarga topshiriqlar beriladi
• Muzeylarga ekskursiyaga borish; Metro bekatlari bo’ylab sayohat;
• Davlat kutubxonalariga tashrif; Teatr va kino va h.k

Ekskursiya

• Bunga mavsumiy bayramlarni kiritishimiz mumkin
• Bayram va tabrirlar ssenariy asosida tashkil etiladi.

Bayram va tadbirlar

• Uchrashuv jonli muloqot tarzida tashkil etiladi.
• Uchrashuvga o’quvchilar yaxshi biladigan shoir va yozuvchilarni taklif etish maqsadga muvofiq
• Mehmon bolalar adabiyoti vakili bo’lishi lozim.

Shoir va yozuvchilar bilan uchrashuvlar

• Bu ko’rik tanlovlar sinflar ichida yoki sinflararo bo’lishi mumkin
• Masalan: “Yilning eng bilimdon o’quvchisi”,

Ko’rik tanlovlar

• To’garaklar ma’lum bir fan asosida tashkil etiladi
• To’garak uchun yillik ish reja tuziladi
• Masalan: “Yosh hattot”, “Ona tilim – jon-u dilim”

To’garaklar

To’garaklar

• To’garak sinfdan tashqari ishlarning asosiy turi bo’lib, u o’quvchilarning doimiy barqaror tarkibi bilan ish ko’radi;
• To’garaklarda yangi mavzu o’tilmaydi, dars jarayonida olingan bilimlar mustahkamlanadi, sinf ishlari tahlil qilinadi;
• Darslikdan tashqari qo’shimcha adabiyotlardan ham foydalanish mumkin;
• To’garakka a’zo bo’lish ixtiyoriy, ammo uning mashg’ulot-larida ishtirok etish majburiydir;
• To’garak a’zolari 20 tadan oshmasligi lozim;
• Boshlang’ich sinflarda to’garak mashg’ulotlari birinchi sinfning ikkinchi yarim yilligidan boshlanadi.
• To’garak uchun ajratildan soat:
• 1-sinf : 17 soat (haftada bir marta)
• 2-4-sinflarda: 34 soat (haftada bir marta)

Topshiriq:

• To’garak haqida bilib olgan ma’lumotlaringiz asosida “Ona tili” to’garagi uchun yillik ish rejasini tuzing.

Kuni uzaytirilgan guruhlarning ish turlari

• Maktabda har bir sinf uchun bitta kuni uzaytirilgan guruh tashkil etiladi. Bu guruhda 3 ta fan asosida (ona tili, o’qish, matematika) ish tashkil etiladi.
• Bunday guruh uchun maxsus o’qituvchi biriktiriladi.
• Kuni uzaytirilgan guruhlarning darslari asosiy darslar tugaganidan keyin o’tkaziladi.

Kuni uzaytirilgan guruhlarning vazifalari:

• Dars jarayonida mavzuni o’zlashtirishga qiynalayotgan o’quvchilar bilan ishlash;
• Uyga berilgan vazifalarni mustaqil bajara olmaydigan o’quvchilar bilan ishlash;
• Darsda o’tilgan mavzu asosida savol-javob yoki boshqa metodlar orqali o’quvchi bilimini mustahkamlash.

Foydalanilgan adabiyotlar:

• Karima Qosimova va boshqalar “Ona tili o’qitish metodikasi” Toshkent 2009.
• Nurmatova M. Ifodali o`qish to`garagi. “Til va adabiyot ta`limi” 1992 yil. 1-son.
• Jalilova M. Ne`matova G. Takrorlash mashg`ulotlarini “Topqirlar bellashuvi” tarzida o`tkazish. “Til va adabiyot ta`limi” 1994 yil 2-3 qo`shma sonlari.
• J.O.Tolibova. Pedagogik texnologiyalar – do‘stona muhit yaratish omili. - T.: 2005.