Buxoro davlat universiteti agronomiya va biotexnologiya fakulteti

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA OʻRTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
AGRONOMIYA VA BIOTEXNOLOGIYA FAKULTETI
BIOLOGIYA (turlari bo’yicha) YOʻNALISHI
9-1 BIO ST-19 GURUH TALABASI
Xalilov To’ymurodning
“BIOFIZIKA”
FANIDAN
“Harakatning muskulli va muskulsiz formalari. Fotobiologiya muammolari.Biologik oksidlanish” mavzusidagi
MUSTAQIL ISHI

Ilmiy rahbar: _____________________

BUXORO-2022


Harakatning muskulli va muskulsiz formalari. Fotobiologiya muammolari.Biologik oksidlanish
Reja.

1. Ko‘ndalang-targ‘il muskullarning ultrastrukturasi va funksiyasi.

2. Muskullar ishi va mexanikasi
3. Silliq muskullarning ultrastrukturasi va funksiyasi.
4. Hujayralar harakatchanligining nomushak shakllari
5. Fotobiologiya muammolari
6. Biologik oksidlanish

Qiskaruvchan tizimlar (muskullar) biofizikasi qisqaruvchi elementlar strukturasi, muskullarning qisqarish faoliyatining molekulyar asoslari va bu jarayonda kimyoviy energiyaning mexanik energiyaga aylanish qonuniyatlarini o‘rganadi. Muskullar kimyoviy energiyani ish bajaraoladigan mexanik energiyaga aylantirish xususiyatiga ega. Bu energiya ixtiyoriy va ixtiyorsiz tana harakatlarini bajarilishi, shuningdek, ichki a’zolarning ishlashi va harakati uchun sarf bo‘ladi. Muskul to‘qimasi elastomer xususiyatga ega bo‘lib, tarkibiga kiruvchi biopolimerlar mexanik va kimyoviy ta’sir natijasida o‘z uzunligini o‘zgartirish xususiyatiga ega. Muskulning qisqaruvchan sistemasi qisqaruvchi va elastik elementlardan tashkil topgan. Muskul to‘qimasining qisqarishini ta’minlovchi strukturasi aktin va miozin oqsilidan tuzilgan. Aktin molekulyar massasi 50 - 80 kD atrofida bo‘lib, molekulasi uzunligi 10³ А⁰ ni tashkil etadi. Miozin oqsili esa molekulyar massasi 42 kD ni, molekula uzunligi 1600 А⁰ ni tashkil etib, skelet muskul to‘qimasining 60 % massasidan iborat.

Sent-Dyerdi tomonidan aktin va miozin oqsili muskul to‘qimasi tarkibida aktomiozin kompleksi holida bo‘lishi ko‘rsatib berilgan. Shuningdek, bu kompleks tarkibiga qisqarish jarayonida muhim ahamiyatga ega maxsus oqsil guruhlari tizimi kiradi. Muskullar qisqarishida energiya manbai glikogen hisoblanadi. Muskullarning kimyoviy energiyani mexanik energiyaga aylantirish jarayoni izotermik va izobarik sharoitda kechadi.