Чиннигул каратиноидларини экстракциялаш


Download 22.14 Kb.
Sana22.10.2023
Hajmi22.14 Kb.
#1715087
Bog'liq
3.4 Экстракция бўйича


3.4 Чиннигул каратиноидларини экстракциялаш.

Халқ табобати ва замонавий фармацевтикада кенг қўлланиладиган ўсимликлардан бири чиннигул ўсимлиги ҳисобланади. Ушбу ўсимлик таркибидага биологик фаол моддалар ошқозон ости бези гармони бўлган инсулин гармонининг вазифасини бажаради. Ўсимликнинг хусусиятлари ҳисобга олинган ҳолда ўсимлик биологик фаол моддалар асосида функционал ичимлик технологияси бўйича тадқиқот ишлари амалга оширилди. Чиннигул ўсимлиги Наманган шахрида етишитирилиб, унинг гуллари очилган пайтда йиғиштириб олинади.улар қуёш нури тушмайдиган очиқ ҳаво ва салқин жойда гул саватчасидан ажратиб олинади.


Хом ашё таркибида ошқозон ости бези функциясига таъсир этувчи моддалар каратиноидлар экстрантга эриб чиқиши бўйича 40-50-70 % ли этил спирти эритмаси билан экстракция қилинди. Олинган натижалар қуйидаги графани хосил қилди.



Расм. Чиннигул каратиноидларининг спирт концентрациясига нисбатан эрувчанлиги.


Олинган натижаларга кўра, этил спирти 30 % дан 40 % гача бўлганда экстракцияланган каратиноидлар миқдори ортиб боради ва 40 % дан юқорида бу кўрсаткичнинг пасайиши кузатилди. Спиртнинг юқори концентрацияларида (40-50 %) эрувчанлик унчалик юқори бўлмаганлиги аниқланди. 40 % ли сприт эритмасида каротин миқдори энг юқори миқдорни ташкил этди. Шундан келиб чиқиб, 40 % ли этил спирти эритмаси каратиноидларни эксракция қилиш учун энг мақбул концентрация деб олинди.


Каратиноидларни экстрактлаб олиш бўйича турли адабиётларни таҳлил қилганди, уларда турли мусбат ҳароратлар оптимал деб топилгани аниқланди.
Каратиноидларнинг 40 % ли спиртда эрувчанлигини турли ҳароратда ўрганиш, мақбул ҳарорат 700С эканлигини кўрсатди.

Расм. Чиннигул каротинини эрувчанлик хароратга боғлиқлиги.

Бунда 700С гача каротинларнинг спиртдаги эрувчанлиги энг юқори бўлиб, харорат ортиши давом этса бу кўрсаткич секин аста пасайиб бориши кузатилди. Шундан келиб чиқиб кейинги тадқиқотларимиз 700С харортада олиб борилди. Навбатдаги тадқиқотари каратиноидлар экстракциясининг вақтга боғлиқлигини ўрганишга бағишланди. Бунда экстраккция жараёнида ҳарорат 700С, этил спирти концентрацияси 40% га тенг.


Келтирилган графадан кўриниб турибтики, экстракциялаш давомийлиги 60 минут бўлганда каратиноидлар 60 минут бўлганда каратиноидларнинг максимал миқдори эритувчига ўтади. Шунингдек 60-80 минут давомида каратиноидларинг унчалик ўзгариши қайд этилмаган. Демак экстракциялашни 60 минут давомида олиб борилиши етарли натижани беради



Расм. Каратиноидлар эрувчанлигининг вақтга боғлиқлиги.
Чиннигул гулларидан биологик фаол моддаларни экстракциялашда хом ашё ва экстрагант нисбатларини тўғри танлаш мақсадида алоҳида тадқиқотлар ўтказилди. Улар барча экстрактлар учун қабул қилинган 5:1 кўплик қилишни, ичимликни оргонолептик кўрсаткичлари талаб даражасида бўлиши учун 10:1 нисбат етарли эканлигини кўрсатди.

Download 22.14 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling