Dasturlash tizimlari, Borland C++ Builder 6 integrallashgan sohasi, uning tashkil etuvchilari Dots. Raxmankulova B. O
Download 1.23 Mb. Pdf ko'rish
|
40NOL2XKe60P8vsJyfbZs4dlACb60sexYSUVEEQu
Dasturlash tizimlari, Borland C++ Builder 6 integrallashgan sohasi, uning tashkil etuvchilari Dots. Raxmankulova B.O. Reja: • C/C++ tilida dasturlash muhitlari: Visual C++, Borland C++, CodeBlocks, Borland C++ Builder 6 integrallashgan sohasi bilan tanishish • Dastur tarkibi. • Konsoldan kiritish va chiqarish. • Simvollardan o’qish va yoshish. • Konsoldan formatli kiritish/chiqarish. • Format modifikatorlari. • printf(), scanf() funksiyalari. • Format spetsifikatorlari.
3 Dasturni sozlash (Borland C++ ) Sozlash
– dasturdagi xatoliklarni to’g’rilash va izlash. Angl. debugging, bug = куя, қўнғизча Usullar: • trassirovka – tovushli xabarning natijasi • Код қисмини узиб қўймоқ (изоҳ) • Қадамма-қадам бажариш – дастурни битта қаторини бажаради ва тўхтайди • Тўхташ нуқтаси – бажарилаётган дастур белгиланган қаторга етганда тўхтайди (қадамма-қадам режимига ўтади)
• Кўздан кечириш ва қадамма-қадам режимидаги ўзгарувчилар қийматини ўзгартириш 4 Қадамма-қадам бажариш F8 – 1 қаторни бажаради ва тўхтайди Бўялган қатор F8
тугмасининг кейинги босилишида бажарилади F7 –процедура ёки функцияга кириш Ctrl-F9 – узлуксиз бажариш Ctrl-F2 – дастур бажарилишини тўхтатиш 5 Тўхтатиш нуқтаси F4 – курсор турган қаторгача узлуксиз бажаради(1марта) Ctrl-F8
– ўрнатмоқ/тўхташ нуқтасини олиб ташламоқ Ctrl-F9
– кейинги тўхташ нуқтасигача бажаради Бу тўхташ нуқтаси (олиб ташлаш – Ctrl-
F8 )
6 Ўзгарувчи қийматини кўздан кечирмоқ Ctrl-F4
– ўзгарувчиларни кўздан кечириш ойнаси Бу ерда
ўзгарувчилар ёки ифодалар киритилади
Натижани кўрсатиш (=
Enter )
можно ввести новое значение для переменной
изменить переменную
7 C++ Builder6 muhiti 8 C++ Builder6 muhiti 1. Asosiy menyu paneli; 2. Foydalunuvchi formasi(shakli); 3. Programma (ilova) kodini kiritish maydoni; 4. Obyektlarning o’zaro munosabatini daraxt ko‘rinishini ifodalovchi darcha; 5. Obyektlar inspektori darchasi. 9 Asosiy menyu paneli Doimiy ravishda ekranda ko’rinib turadi va ilova yaratish jarayonini boshqarish uchun xizmat qiladi. Unda loyihani bosh-qarish uchun zarur bo’lgan barcha zarur vositalar mavjud. Piktogrammalar asosiy menyuning nisbatan ko’p murojaat qilina-digan buyruqlariga murojaat qilishni yengillashtiradi.
10 Obyektlar inspektori 11 Programma (ilova) kodini kiritish maydoni Kodni kiritish maydoni programma matnini ko’rish, yozish va tahrir- lashga mo’ljallangan. Birinchi yuklan-ganda bu darchada ilovaning Win-dows-darcha ko’rinishida normal amal qilishi uchun zarur bo’lgan minimal opertorlarni o’ziga olgan matn bo’ladi. 12 Obyektlar inspektori Obyektlar inspektori darchasi tanlangan komponentalar xossalarini o’zgartirish uchun mo’ljallangan bo‘lib ikkita sahifaga ega. Properties (Xossalar) sahifasida komponentalar xossalarini o’zgartirishga, Events (Hodisalar)- u
yoki bu
hodisaga komponentaning aks ta’sirini belgilash uchun xizmat qiladi.
13 C/C++ tilida ma’lumotlarni kiritish va natijalarni olish oqim
ob’ektlari orqali bajariladi. Bu oqimlar >> va
<<
ko’rinishida qabul qilingan. Oqimlar normal holatda klaviaturaga va ekranga ulangan
bo’ladi. Ma’lumotlarni kiritish uchun cin so’zi ishlatiladi (console input). Ma’lumotlarni chiqarish uchun cout so’zi ishlatiladi (console output). Kiritish va chiqarish 14 cin >> a; cin >> a>>b; == cin >> a; cin>>b; cin >> s1 >> s2 >> s3; cout << “ x sonini kiriting”; cin >> x; cout << “ y sonini kiriting”; cin >> y; cout << ichida bevosita arifmetik amallarni ham yozsa bo’ladi. Masalan: cout << a+b*c; cout << sin(x) ; Kiritish va chiqarish (misol) 15 Bu so’zdan keyin natijasi chiqayotgan o’zgaruvchilarning nomlari, qo’shtirnoq ichida istalgan so’z yoki gap, arifmetik amallar keltirilishi mumkin. Masalan: cout << a; cout << a << y; cout << “a=“<< a << “y=” << y; cout <<“funksiyaning qiymati =“<< F; cout << “ 1-laboratoriya ishi “; Kiritish va chiqarish (misol) 16 Agar natija haqiqiy tipga ega bo’lsa, uning aniqligini nazorat qilish mumkin. Buning uchun cout . precision (n); funksiyasi ishlatiladi. Bu erda n – aniqlilik ko’rsatkichi. Masalan: cout.precision(3); cout < Kiritish va chiqarish (misol) 17 Natijalarni 8 va 16 s.s larida ham chiqarsa bo’ladi. Buning uchun oct (8 s.s) va hex (16 s.s) so’zlari ishlatiladi. Masalan: cin >> a; cout << a << endl; cout << oct << a << endl; cout << hex << a << endl; Ekranda kiritilgan son avval 10 s.s.da, keyin 8 s.sda va 16 s.s.da ko’rinadi. Kiritish va chiqarish (misol) 18 Иккита сонни киритиш ва чиқариш Топшириқ. Иккита бутун сонни киритиб уни экранда чиқариш.
#include #include void main() { int a, b, c; printf( “ Ikkita butun sonni kiriting \n"); scanf ("%d%d", &a, &b); c = a + b; printf("%d", c); getch(); } Киритиш учун изох Икки сонни клавиатурадан киритиш
Натижа #include #include void main() { int a, b, c; cin>>”Иккита бутун сонни киритинг”; cin>>a>>b); c = a + b; cout< getch();
}
20 Сонни клавиатурадан киритиш scanf ("%d%d", & a,
& b);
Киритиш формати scanf – форматли киритиш Киритилувчи сонни ёзиш учун ячейка адреси
– киритувчи (чиқарувчи) ўзгарувчилар тўғрисида маълумотни кўрсатадиган символли қатор.
– бутун ўзгарувчи %f
– ҳақиқий ўзгарувчи %c
– битта символ %s
– символли қатор 12 7652
a –a ўзгарувчи мазмуни
&a –a ўзгарувчи адреси Клавиатурадан иккита бутун сонни киритишни кутиш(пробел ёки Enter орқали), биринчи киритилган сон a ўзгарувчига, иккинчиси эса b ўзгарувчига
21 Хато нимада? int a, b; scanf ("%d", a); scanf ("%d", &a, &b); scanf ("%d%d", &a);
scanf ("%d %d", &a, &b); scanf ("%f%f", &a, &b);
&a %d%d
&a, &b Бўш жойни олиб ташлаш керак %d%d
22 Sonni ekranga chiqarish printf ("%d", c); Bu erga butun son kiritiladi Bu sonni c yacheyka o’ziga oladi
printf (“Natija: %d", c); printf ("%d+%d=%d", a, b, c ); Kiritiluvchi formati Qiymatlar ro’yxati a, b, c printf ("%d+%d=%d", a, b, a+b ); Arifmetik amal
23 Butun sonni kiritish int x = 1234; printf ("%d", x); 1234
printf ("%9d", x); Minimal son joylashishi 1234 Jami 9 ta joy
ёки "
%i" yoki "
%9i" 24 Haqiqiy sonni chiqarish float x = 123.4567; printf ("%f", x); 123.456700 printf ("%9.3f", x); Минимал сон жойлашуви, 6 рақам каср қисмида 123.457 жами 9 та жой, 3 рақам каср қисмида printf ("%e", x); 1.234560e+02 Стандарт кўриниш: 1,23456·10 2 printf ("%10.2e", x); 1.23e+02 жами 10 та жой, 2 та сон каср қисмининг мантиссасида 25 To’liq echim #include #include void main() { int a, b, c; clrscr(); printf(“Ikkita butun sonni kiriting\n"); scanf("%d%d", &a, &b); c = a + b; printf("%d+%d=%d", a, b, c); getch(); } НАТИЖА:
Ikkita butun sonni kiriting 25 30 25+30=55 Буни компютер чиқаради Буни фойдаланувчи киритади Буни компютер чиқаради Download 1.23 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling