Deshifrator va shifrator tayyorladi: 411-21 eee qilichov Jonibek


Download 0.84 Mb.
Pdf ko'rish
Sana21.11.2023
Hajmi0.84 Mb.
#1790746
Bog'liq
Deshifrator



DESHIFRATOR 
VA SHIFRATOR
TAYYORLADI:
411-21 EEE
Qilichov Jonibek


Reja:
1. Shifratorlar va ularning ishlash prinsiplari
2. Deshifratorlar va ularning ishlash prinsiplari


0
4
Shifrator (CD- coder)
- kirish yo‘lidagi birlik signalni n razryadli ikkilik
kodga aylantiradigan EHM ning aniq uzelidir.
Boshqacha qilib aytganda shifritor 10- lik kodni 2-lik kodga aylantirib
berish uchun xizmat qiladigan operatsion elementdir. Shuning uchun
shifratorlar raqamli texnikaning va EHMlarning kiritish qurilmalarida unlik
kodlarni ikkilik kodlarga o‘zgartirishda keng qo‘llaniladi.
Shifratorning kirish va chiqish yo‘llari soni
m=2n munosabat bilan
belgilanadi.
Shifratorni ishlash prinsipini ko‘rib chiqamiz. Unda kirish signallari
sifatida
x,...,x ikkilik o‘zgaruvchilar qatnashadi. Ular mos ravishdagi
klavishalarni bosganda paydo bo‘ladi. Quyida shifratorning o‘tish
jadvalini
keltiramiz.



5
1
3
0
Unda o‘zgaruvchilar mustaqil hisoblanadi va 2+1=32+1=33
kombinatsiyani qurish imkonini beradi. Lekin, ikki va undan 
ortiq klavishalarni bosishni ta’qiqlovchi chegara 
qo‘yilganda, unda 32-tadan 6-ta mumkin bo‘lgan kirish 
kombinatsiyalari qoladi. Bunday mos chegaraga kirish kodi
n –dan 1
yoki unitar deyiladi. Jadvalda bosilgan 
klavishaga «1» va bosilmagan klavishaga «0» mos keladi.
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, agar «1» x yoki x kirish yo‘lida 
paydo bo‘lsa, y ikkilik o‘zgaruvchi «1» qiymatini qabul 
qiladi. 


Qolgan barcha kombinatsiyalarda y=0 bo‘ladi, ya’ni mantiqiy 
tilda:
0
Xuddi shunday:
Ushbu tengliklar asosida
shifratorni «YoKI» bazisida (pastki
rasmga qarang), shuningdek «VA» bazisida qurish mumkin.


Ayrim hollarda bir necha 
klavisha bir vaqtda 
bosilganda, shifrator 
maksimal nomerga ega 
bo‘lgan klavishani 
tanlaydigan sxemani 
qo‘llash talab etiladi. 
Bunday shifrator prioritetli 
shifrator deb ataladi. U «n-
dan x-ning» o‘zgarishini 
8421 kodga aylantiradi.


Pastdagi prioritetli shifratorning o‘tish jadvali keltirilgan. Unda 
maksimal nomerli kirishdagi o‘zgaruvchi maksimal prioritetga ega, 
«1»-dan o‘ngdagi dioganalda kirishdagi o‘zgaruvchilar qiymati –
chiqish kodini aniqlamasligi kerak.



Ko‘rsatilgan
algoritmni
amalga
oshiruvchi
parallel prioritetli shifratorning sxemasi quyidagi
ko‘rinishga ega:
Ushbu sxemaning afzallik tomoni, 
barcha kirish yo‘llaridagi signal 
tarkalishini bir xil saqlab turishdir. 
Kamchiligi esa, ko‘p kirish yo‘liga 
ega bo‘lgan «YoKI-YUK» 
elementlarini qo‘llanilishining 
majburligidir.


Shifratorga misol 
sifatida to‘qqizta 
.kirish yo‘liga ega 
bo‘lgan prioritetli 
shifrator K555IV3 
standart mikrosxema 
misol bo‘ladi. 


Deshifrator (DC

decoder) - kirish
yo‘lidagi signallarni faqat chiqish
yo‘lining
bittasiga
chiqarib
beruvchi EHMlarning uzelidir.
To‘la
deshifratorda
chiqish
yo‘llari soni m = 2
n
, bo‘lib unda n
– kirish yo‘llari sonini ifodalaydi.
To‘la bo‘lmagan deshifratorda esa
m < 2
n
.
Ikkita kirish yo‘lli birlik aktiv
darajali to‘la deshifratorning o‘tish
jadvalini ko‘ramiz:


Jadval
barcha kirish kombinatsiyalarining
chiqish
qiymatlarini to‘la aniqlaydi.
Keyingi bosqichda har bir chiqish funksiyasi uchun Karno
kartasini tuzish va uning manimizatsiyalashtirilgan ifodasini
olish kerak. Lekin, ushbu h olat uchun bu ma’noga ega
emas, chunki Y –ning xar bir funksiyasida Karno kartasi bitta
«1» egallagan. Olingan ifodalarni «2VA-YUQ» hamda
«2YoKI-YO‘Q» elementlar bazisida qurish mumkin.



Deshifratorning
shartli
belgilanishi.


Foydalanilgan adabiyotlar
1. S.K.G‘aniev. Elektron hisoblash mashinalari va sistemalari.
Toshkent. O‘qituvchi. 1990 y.
2. K.A.Neshumova. Elektronnыe vыchislitelnыe mashinы i
sistemы. Moskva. Vыsshaya shkola. 1989 g.
3. V.A.Solovev. Sxemotexnika EVM. Moskva. Vыsshaya shkola.
1990 g.
4. www.Informica.ru
5. www.educentral.ru

Download 0.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling