Dialog ham wonin irkilis belgileri Yeki yamasa birneshe adamniń sóylesiwine

Dialog ham wonin irkilis belgileri

Yeki yamasa birneshe adamniń sóylesiwine dialog dep ataladi.

Dialoglar gáp túrinde beriledi. Dialogtaǵı hárbir adamniń soraw-juwap túrindegi gápi replika delinedi.

Dialogta aytilgan hár bir adamnin gápi jana joldan baslanıp jazıladı da, aldınnan sızıqsha qoyıladı. Soraw juwap túrindegi gáplerden keyin aytılıw maqsetine qaray noqat, soraw, úndew belgileri qoyıladı. Yeger dialoglar tuwra gáp bolıp kelse, tuwra gápke qatnasli irkilis belgileri qoyıladı. Mısalı:

- Aysholpan, Joldastı qorqıtıp alarmız, júr kettik.

- Yerte yemes pe?

- Aeroportqa jayaw jetemen degenshe kóp waqıt wotedi.

- Jur yendi.

- Jaqsi baramiz?

- dedi Joldas.

- Aǵań kiyatir.

- Aǵam?

- Awa, aǵań kiyatir.

- Qayda? Joldas bunnan keyin úndemedi.

Kórkem shıǵarmada dialogtıń qollanılıwı tuwra gáp tırnaqshasız jazıladı. Mısalı: Úyge qaytıp kelip kiyinip atırsam, ákem uyqısınan oyanıp ketip;

• 
  Haw balam, jáne qayda atlandıń, - dep soradı.
  
• 
  Meńlimurattıń úy betine.
  

Tuwra gápte dialogtıń qollanılıwı. Tuwra gáp dialog túrinde kelgende, tuwra gáptıń aldına sızıqsha qoyıladı da, keyinen tuwra gáptıń mánisine qaray soraw yamasa úndew belgisi qoyıladı. Mısalı:

• 
  Apa, iyttiń dawısı qaray ǵoy, - dedi Tóresh juwırıp anasınıń aldına shıǵıp betine qaradı.
  
• 
  Qayaqta esitiledi? – dedi anası.
  
• 
  Anamanda, apa! – dep aldına qaray qolın sozdı.
  
• 
  Awılǵa jaqınlaǵan ekenbiz, házir awılǵa jetemiz, - dep anası júrisin kúsheytińkiredi.
  

Dialogta kóbinese tolıq emes gápler qollanıladı. Tolıq emes gáp degenimizdiń ózi piker bildiriwge qatnaslı bas yamasa ekinshi dárejeli aǵzalarınıń bir yamasa bir neshewi túsirilip aytılǵan jay gápke aytıladı. Tolıq emes gáptiń dialogta qollanılıwına tómendegishe misal keltiremen.

• 
  Aǵań keldime?
  
• 
  Keldi (baslawısh túsirilgen).
  
• 
  Qashan keldi? (baslawıshı).
  
• 
  On bes minuttay boldı. (baslawısh hám ekinshi dárejeli aǵza túsirilgen).
  

Ózińiz kórip turǵanıńızday tolıq emes gáp dialogta usınday formada keledi.

Dialogta soraw juwap túrindegi gáplerde kóp ushırasadı. Mısalı: 1. Qaysı Mırzagúl ol. Siziń klastaǵıma? – Awa. 2. Sonda onı usı jerge tigesiz be? – Álbette.

Dialoglıq hám monologlıq sóylewler insannıń baylanıs formaları esaplanadı. Insan sóylew kórinisleri sıpatında dialoglıq sóylew de, monologlıq sóylew de sóylewdiń qáliplesiwindegi ulıwma qaǵıydalarǵada insanlar ortasında ámelde bolǵan mámile etikası hám principlerine boysınadı.