Efir yog'lar Reja Efir moylari nima? Efir moyining olinishi Efir moyinging ishlatilishi Efir moying tibbiyotda qo'llanilishi Foydalanilgan adabiyotlar efir moylari nima?

---

Efir yog'lar 
Reja 
1. Efir moylari nima? 
2. Efir moyining olinishi 
3. Efir moyinging ishlatilishi 
4. Efir moying tibbiyotda qo'llanilishi 
5. Foydalanilgan adabiyotlar 
EFIR MOYLARI NIMA? 
Efir moylari – uglevodorodlar, terpenlar, spirtlar, fenollar, aldegidlar, murakkab efirlar hamda ba’zi 
geterotsiklik birikmalar aralashmasidan tashkil topgan uchuvchan suyuq moddalar. Efir Moylari 
ko’pgina o’simliklar tarkibida bo’lib, ularga hid beradi. Spirt, efir va benzolda eriydi, Aksariyati suvda 
oz eriydi, ba’zilari esa umuman erimaydi. Efir moylari o’simliklardan quyidagi yo’lar bilan olinadi: suv 
bug’i yordamida haydash; past Tralarda qaynaydigan erituvchilar yoki hidsiz toza yog’ (mol yog’i) 
bilan ekstratsiya qilish (buni Anfleraj usulida olish deb ham ataladi); presslash orqali. Efir moylari 
sanoatda keng qo’lanadi. Ulardan atirupa, sovun ishlab chi qarishda, tish pastalari Oziqovkat 
essensiyalari tayyorlashda, tamakini xushbo’y qilishda, tibbiyotda (qalampir va Evkalipt moylaridan) 
foydalaniladi. Efir moylari kimyo sanoatida, farmatsevtikada ham Qo’lanadi. Pinendan kamfora sintez 
qilinadi, daraxt moyi skipidar lok va bo’yoq ishlab Chiqarishda erituvchi sifatida ishlatiladi. Nozik 
organik sintez texnologiyasi Efir moylarining Sintetik analoglari ham bor. 
[2] 
 
Efir moylarining olinish
Efir moylari oʻsimliklardan quyidagi yoʻllar bilan olinadi: suv bugʻi yordamida haydash; past tralarda 
qaynaydigan erituvchilar yoki hidsiz toza yogʻ (mol yogʻi) bilan ekstratsiya qilish (buni anfleraj usulida 
olish deb ham ataladi); presslash orqali. Matseratsiya usuli efir moylarining yog’larda erish xossasiga 
asoslangan. Shuning uchun bu usul qizdirilganda tarkibiy qismi o’zgarib ketadigan efir moylari oIishda 
qo’llaniladi. Tarkibida efir moyi bo’lgan gullar maxsus idishga solinib, ustiga zaytun moyi quyiladi va 
500 gacha qizdiriladi. Natijada mahsulotdagi efir moyi zaytun moyiga o’tadi. Gullardan tozalangan 
moy maxsus maqsadlar uchun ishlatiladi. 
[1] Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005)
ISBN 5—640—01867—4 
 
 

---

Efir moyining ishlatilishi 
Efir moylari sanoatda keng qoʻllanadi. Ulardan atirupa, sovun ishlab chiqarishda, tish pastalari, 
oziqovkat essensiyalari tayyorlashda, tamakini xushboʻy qilishda, tibbiyotda (qalampir va evkalipt 
moylaridan) foydalaniladi. Efir moylari kimyo sanoatida, farmatsevtikada ham qoʻllanadi. Pinendan 
kamfora sintez qilinadi, daraxt moyi skipidar lok va boʻyoq ishlab chiqarishda erituvchi sifatida 
ishlatiladi. Nozik organik sintez texnologiyasi Efir moylarining sintetik analoglari ham bor. 
[1] Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005)
ISBN 5—640—01867—4 
Efir moyining tibbiyotda qo’llanilishi 
Bizga ma’lumki o’simliklar dunyosi turli hil organik moddalardan iborat. Bu moddalar o’simliklarning 
o’sish jarayonida ma’lum vazifani bajaradi. O’simliklardan esa xalq ho’jaligining turli sohalarida keng 
qo’llanilib kelinmoqda. Jumladan: oziqovqat sanoatida, qurilishda, qurilish materiallari ishlab 
chiqarishda, tabobatda dorivor preparatlar sifatida qo’llaniladi. Tibbiyotda ishlatiluvchi turli xil 
massaj kremlarini tayyorlashda, Dorivor Vositalar ishlab chiqarishda, Sochni mustahkamlash uchun 
shampunlarga muloyin Berishda, ishlab chiqarishda xom-ashyoga efir moylaridan foydalanfoydalanb 
chiqarish taklif etiladi 
[2]
 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005) ISBN 
5—640—01867—4 maʼlumotlaridan foydalanilgan. 
2. 
https://cyberleninka.ru/article/n/efir-moylari-va-ularni-tibbiyotda-qo-llanilish