Elektirik usullar va asboblar Потенсиометрик ўзгарткичлар

6-МАъРУЗА

Elektirik usullar va asboblar.. Потенсиометрик ўзгарткичлар

Режа:

1. 
   Реостатли ўзгарткичлар
   
2. 
   Реостатли ўзгарткичнинг асосий тавсифлари
   
3. 
   Реостатли датчикларнинг ўлчаш занжирлари
   
4. 
   Реостатли датчиклар ҳатолигининг анализи.
   

Калит сўзлар: Реостатлар, датчиклар, тавсифлар, ўлчаш занжирлари, ҳатоликлар, тавсифнинг ночизиқлиги.
Синов саволлари

1. 
   Реостатли ўзгарткич қандай ўзгарткич дейилади?
   
2. 
   Реостатли датчикнинг асосий тавсифлари?
   
3. 
   Реостатли датчикларда қандай ўлчаш зоналари бўлади?
   
4. 
   Реостатли датчикларда қандай ҳатоликлар бўлади?
   

1. Реостатли ўзгарткичлар

Реостатли ўзгарткич (датчик) – бу сирпанғичи (ползунчаси) ўлчанаёт­ган катталик қийматига мос равишда силжийдиган ва бурчакли, чизиқли, чизиқли силжишларни электр қаршилик ёки кучланишни ўзгартириш учун ҳизмат қиладиган реостат. Бу ўзгарткичнинг битта принсп асосида ҳаракатланадиган, бироқ тузилиши ва тавсифларига кўра анча фарқ қиладиган кўплаб вариантлари мавжуд.

Сирпанғич силжиши бурчакли ёки чизиқли бўлиши мумкин. Реостатли ўзгарткичларнинг чиқиш катталиги линя бўйлаб ёки айрим қонун бўйича (Функсионал реостатли ўзгарткич ҳолида) сурилгич (движок) йўли бўйлаб тақсимланган актив қаршиликдир. Реостатли ўзгарткичлар каркасга ўралган сим билан ҳам, Реоҳорд турида ҳам бажарилади.
Реостатли ўзгарткичларнинг афзаллиги – нисбатан оддийлиги ва одатда, кейинги кучланишга зарурат йўқлиги.



9-расм. Реостатли потентсиометр.

Камчиликлари: шовқин ва контактли термоЕЮК мавжудлиги, сирпанғич контакт (сирпанғич) ишлатилиши оқибатида етарли даражада ишончли эмасслиги, уни силжишига анча куч зарурлиги.

Реостатли датчиклар кўпроқ ўзгармасс токда, камроқ ҳолларда – ўзгарувчан токда ишлайди. Бироқ ўзгармас ток иккита устунликни беради: