Электрон кутубхоналар хавфсизлигини таъминлаш


Download 1.66 Mb.
Sana16.11.2023
Hajmi1.66 Mb.
#1778511
Bog'liq
Ш.Норматов тақдимоти Жиззах АКМ

ЭЛЕКТРОН КУТУБХОНАЛАР ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ


Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети докторанти
PhD. Норматов Шербек

Мамлакатлар

Меърий ҳужжатлар

Америка Қўшма Штатлари

Америка Кутубхоналар Ассоциациясининг «Кутубхона хавфсизлиги қўлланмаси (Library Security Guidelines)» (2001),

Испания

«Маълумотлар хавфсизлиги тўғрисида»ги Директиваси (2003)

Франция

«Маълумотлар хавфсизлиги тўғрисида»ги Директиваси (2004)

Буюк Британия

«Маълумотлар ҳимояси тўғрисида»ги Қонун (1998).

Россия Федерацияси

Россия Федерациясининг ахборот хавфсизлиги Доктринаси (2000), Россия Миллий Кутубхонасининг ахборот хавфсизлиги тўғрисидаги Низоми (2016)

Ўзбекистон Республикаси

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қарорига кўра «...Электрон ахборот-кутубхона ресурсларини сақлаш, зарарли дастурий таъминлашдан ва рухсат берилмаган нусха кўчиришдан ҳимоя қилиш тармоқнинг умумий хавфсизлик механизмлари билан таъминланади» (2011), Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қарорига кўра Миллий кутубхона «...ахборот-кутубхона фонди сақланишини, электрон ресурсларнинг ахборот хавфсизлигини таъминлаш ишларини амалга оширади» (2012).

[1] Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Электрон кутубхона тўғрисидаги намунавий низомни ҳамда ахборот-кутубхона ва ахборот-ресурс марказларида ва кутубхоналарда
тўлиқ матнли электрон ахборот-кутубхона ресурслари фондини яратиш режа-жадвалини тасдиқлаш ҳақида»ги Қарори. Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2011 й., 27-сон,
285-модда; 2012 й., 33-34-сон, 391-модда
[2] «Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий Кутубхонаси – ахборот ресурс маркази фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»
2012 йил 20 мартдаги пқ-1729-сон қарорини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қарори. Ўзбекистон Республикаси қонун
ҳужжатлари тўплами, 2012 й., 14-сон, 157-модда;
Кутубхона тизимлари хавфсизлиги соҳасидаги хорижий ва миллий меъёрий ҳужжатлар
Инсонлар (ходимлар, ҳамкорлар, ташриф буюрувчилар, мижозлар, шахсий маълумотлар
Жисмоний активлар (бинолар, жиҳозлар, компьютерлар ва ҳк)
Номоддий активлар
(PR, ходимларнинг руҳий ҳолати, билимлари, кадрлар қўнимлилиги
Ахборот ресурслари Хизмат ахборотлари
Муҳим функциялар (иш ҳақларини ҳисоблаш, бухгальтерия ҳисоби, ишлаб чиқариш)
Ушбу функцияларни амалга оширувчи муҳим ходимлар
1-даража
Кутубхонанинг муҳим активлари
2-даража
3-даража
4-даража
5-даража

(1) кутубхонанинг ҳар бир фойдаланувчисига кутубхонанинг махфийлик бўйича сиёсати эълон қилиниши ва уларга очиқ бўлиши керак;

(1) кутубхонанинг ҳар бир фойдаланувчисига кутубхонанинг махфийлик бўйича сиёсати эълон қилиниши ва уларга очиқ бўлиши керак;

(2) кутубхонанинг фойдаланувчилар шахсий маълумотларини олишга фойдаланувчи томонидан розилик беришлиши керак;

(3) кутубхона фойдаланувчилари ўзи ҳақидаги конфиденциал маълумотларга кира олиши керак;

(4) шахсий маълумотларнинг яхлитлиги ва хавфсизлиги ҳимояланган бўлиши керак;

(5) кутубхоналар агар фойдаланувчилар махфийлик ҳуқуқи бузилган деб ҳисобланса, бунинг учун товон тўлаш керак.


The ALA’s ‘Guidelines on Development of Privacy Policy for Libraries’ (GDPPL)

Китобхонларнинг шахсий маълумотлари (расм, ФИШ, китобхонлик билети рақами, касби, телефон рақами ва бошқ)

  • Китобхонларнинг шахсий маълумотлари (расм, ФИШ, китобхонлик билети рақами, касби, телефон рақами ва бошқ)
  • Олган китоблари, фойдаланган веб-сайтлар рўйхати, SMS хабарлари, ўрганган соҳалари
  • Интеллектуал эркинлиги (сўз эркинлиги, фикр эркинлиги, ахборот олиш эркинлиги)
  • Фойдаланувчи тадқиқотлари бошқалар томонидан тақиб қилинмаслиги ва унинг ахборот манфаатлари бошқалар (жумладан, кутубхона ходимлари) томонидан назоратда бўлмаслиги керак
  • Ахборот қидирув тизимлардаги “қидирув тарихи”, сўровлари

Шахсий маълумотлар хавфсизлигини таъминлаш долзарблиги
Ҳимоя чоралари таснифи
Кутубхонанинг ҳимоялаш зарур бўлган ресурслари қиймати
Ҳимоялаш чораларининг қиймати
Ҳимояланувчи ресурс ва ҳимоя чоралари баҳосининг мутаносиблиги

ФОЙДАЛАНУВЧИЛАРИ АХБОРОТ ЭҲТИЁЖЛАРИНИ БАҲОЛАШ ДОЛЗАРБЛИГИ

Савол ва жавоблар

Эътиборингиз учун рахмат


Download 1.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling