Epigenetik manzara; gomologiya tamoyillari, analogiya; konvergent evolyusiya


Download 1.17 Mb.
bet1/4
Sana22.01.2023
Hajmi1.17 Mb.
#1108954
  1   2   3   4
Bog'liq
7-Mavzu Kognitiv

Epigenetik manzara; gomologiya tamoyillari, analogiya; konvergent evolyusiya.

Epigenetika

  • Epigenetika – bu gen ekspressiyasidagi irsiy xususiyatlarning o'zgarishi, bu DNK ketma -ketligini o'zgartirishni o'z ichiga olmaydi. Boshqacha aytganda, bu genotipni o'zgartirmasdan fenotipning o'zgarishi. DNKni nazorat qiluvchi gen ekspresyonining susturuvchi qismlariga biriktirilgan repressor oqsillari. Epigenetika tabiiy va muntazam ravishda sodir bo'ladi, lekin bunga tashqi va ichki muhit, yosh va kasallik sharoitlari sabab bo'lishi mumkin.
  • Epigenetikada sodir bo'ladigan o'zgarishlar hujayra bo'linishi orqali hujayraning hayoti davomida saqlanib qoladi yoki DNK ketma -ketligidagi o'zgarishlarga aralashmasdan ko'p avlodlar uchun qoladi; monogenetik omillar organizm genlarining turlicha harakat qilishiga yordam berishi mumkin.
  • Epigenetikaning o'zgarishi DNKning nukleotid ketma -ketligiga emas, balki genlarning modifikatsiyasiga olib keladi. Bu o'zgarishlar avloddan -avlodga transgenerational epigenetic meros deb ataladigan jarayon orqali o'tishi mumkin.

Epigenetikada DNKning tashqi modifikatsiyasi genlarni "yoqish" yoki "o'chirish" ga olib keladi. DNK metilatsiyasi epigenetikaning yaxshi namunasidir. DNK molekulasining bir qismiga metil guruhining qo'shilishi ma'lum genlarning ifodalanishiga to'sqinlik qiladi. Giston modifikatsiyasi epigenetikaga yana bir misol. Agar gistonlar DNKni qattiq siqib qo'ysa, bu hujayraning genlarni o'qishiga ta'sir qiladi.

  • Epigenetikada DNKning tashqi modifikatsiyasi genlarni "yoqish" yoki "o'chirish" ga olib keladi. DNK metilatsiyasi epigenetikaning yaxshi namunasidir. DNK molekulasining bir qismiga metil guruhining qo'shilishi ma'lum genlarning ifodalanishiga to'sqinlik qiladi. Giston modifikatsiyasi epigenetikaga yana bir misol. Agar gistonlar DNKni qattiq siqib qo'ysa, bu hujayraning genlarni o'qishiga ta'sir qiladi.
  • Epigenetika - bu tashqi omillarning xulq -atvori, atrof -muhit sharoitlari ta'siri tufayli turli xil irsiy fenotiplarning rivojlanishini anglatadi.
  • Epigenetika - bu gen ekspresiyasidagi irsiy xususiyatlarning o'zgarishi, bu DNK ketma -ketligini o'zgartirishni o'z ichiga olmaydi.
  • Epigenetikada fenotipik belgilarning rivojlanishi tashqi omillar, masalan, atrof -muhit va xulq -atvor shakllari tufayli yuzaga keladi.

Гомология терминини немис зоологи Richard Owen (1843) фанга киритган, унинг эволюцион моҳияти эса Ч. Дарвиннинг эволюцион таълимоти вужудга келгандан сўнг маълум бўлди.
Ҳар хил систематик гуруҳларга мансуб турларда органлар гомологияси мавжудлигининг исботи 3 мезон:
1. органларнинг морфологик тузилиши,
2. уларнинг организмда жойланиши,
3. морфогенези (морфологик келиб чиқиши) ўхшашлиги билан белгиланади.

Download 1.17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling