1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va vazifalari reja
Download 1.5 Mb.
|
Taqdimot (3)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mavzuni o„rganish bilan boliq tayanch iboralar
- 1. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti
- 2.IQTISODIY KATEGORIYALAR VA QONUNLAR
- Iqtisodiy kategoriyalar – bu iqtisodni o‗rganishda qo‗llaniladigan nazariy tuchunchalar bo‗lib, ular real iqtisodiy voqelikning ilmiy in‘ikosi, ifoda etilishidir.
- Masalan, kundalik hayotda bozor deganda, ko‗pchilik yig‗ilib savdo qilinadigan joy tushuniladi.
- Iqtisodiyot nazariyasida iqtisodiy rodisalarning belgilari umumlashtirish asosida qonunlarda ta‘riflanadi.
- 3.IQTISODIYOT NAZARIYASINING TAHLIL USULLARI
- 4. IQTISODIYOT NAZARIYASI VA BOSHQA IQTISODIY FANLAR
- 6.EHTIYOJLARNI QONDIRISH VOSITALARI VA USULLARI
- Resurslar qisqargan sari ulardan to’laroq foydalanish zarurati kelib chiqadi.
- E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!
1-MAVZU. IQTISODIYOT NAZARIYASI FANINING PREDMETI VA VAZIFALARIREJA
Mavzuni o„rganish bilan boliq tayanch iboralarIqtisodiyot nazariyasi, iqtisodiy kategoriyalar, umumiqtisodiy kategoriyalar, formasionmaxsus kategoriyalar, davriyohaliq kategoriyalar, iqtisodiy qonunlar, induktiv va deduktiv usullar, umumiqtisodiy fanlar, xususiy iqtisodiy fanlar, moddiy ehtiyojlar, ijtimoiyma‘naviy ehtiyojlar, Mehnat ehtiyoji, ehtiyojlarning yuksalishi, ehtiyojlarni qondirish vositalari.1. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmetiIqtisodiyot nazariyasi qadimgi fanlardan biri hisoblanadi. U doim olimlar va ziyoli kishilar diqqatini jalb qilib kelgan.Iqtisodiyot nazariyasi fanining shakllanish va rivojlanishidagi birinchi bosqich - bu merkantilizmning yuzaga kelishidir. Merkantilistlar ta‘limotining mohiyati boylikning yuzaga kelishi manbaiga berilgan ta‘rifdan iborat (ularning xizmati shundaki bu to‗g‗rida birinchi bo‗lib fikr bildirganlar). Ular o‗z davrining shart-sharoitlari, boylikni qo‗lga kiritish omillarini o‗rganib, boylikning manbai muomala sohasidadir, boylikning o‗zi esa pulda ifodalanadi, degan mazmunda xulosalar chiqarganlar. 2.IQTISODIY KATEGORIYALAR VA QONUNLAR
Iqtisodiy kategoriyalar – bu iqtisodni o‗rganishda qo‗llaniladigan nazariy tuchunchalar bo‗lib, ular real iqtisodiy voqelikning ilmiy in‘ikosi, ifoda etilishidir.Kategoriyalar – ilmiy fikrlash marsulidir. Ularni kundalik hayotda uchraydigan tuchunchalardan farqlash zarur.Masalan, kundalik hayotda bozor deganda, ko‗pchilik yig‗ilib savdo qilinadigan joy tushuniladi.Nazariyada esa bozor deganda joy emas, pul yordamida ayirboshlash, ya‘ni kishilar o‗rtasida oldisotdi munosabatlari anglanadi. Nazariyada kategoriyalar guruhlarga bo‗linib o‗rganiladi:Iqtisodiyot nazariyasida iqtisodiy rodisalarning belgilari umumlashtirish asosida qonunlarda ta‘riflanadi.
Iqtisodiyot nazariyasida iqtisodiy rodisalarning belgilari umumlashtirish asosida qonunlarda ta‘riflanadi.Iqtisodiy qonunlar – iqtisodiy jarayonlarning turli muhim tomonlari o‗rtasidagi muhim takrorlanib va yuzaga kelib turadigan uzviy iqtisodiy zaruratni taqozo etuvchi sababoqibat, aloqa bog‗lanishlaridir.3.IQTISODIYOT NAZARIYASINING TAHLIL USULLARINazariyada induktiv va deduktiv usullar ishlatiladi.Induktiv usul deganda empirik bilimdan abstraksiyaga o‗tib, nazariy xulosalar chiqarish, so‗ngra ulardan iqtisodiy siyosatga o‗tishni tushunish kerak.Deduktiv usuli qo‗llanganda nazariyadan iqtisodiy faktlar tahliliga o‗tiladi. Bunda olg‗a surilgan xulosa qaytadan faktlar asosida tekshirib ko‗riladi. Har ikkala usul birbirini to‗ldiradi.4. IQTISODIYOT NAZARIYASI VA BOSHQA IQTISODIY FANLAR
Iqtisodiyot nazariyasi butun bir kompleks fanlar, ya‘ni tarmoqlar iqtisodiyoti (savdo, sanoat, transport, qurilish iqtisodiyoti va r.k.),funksional iqtisodiyot (moliya, kredit, marketing, menejment, istiqbolni belgilash va boshqalar);tarmoqlararo iqtisodiyot (iqtisodiy geografiya, demografiya, statistika va boshqalar) kabi fanlarning metodologik asosidir.5.IJTIMOIYIQTISODIY EHTIYOJLARNING MOHIYATI VA TURLARI
6.EHTIYOJLARNI QONDIRISH VOSITALARI VA USULLARIYuksalib bohayotgan ehtiyojlarni qondirishning birdanbir vositasi ishlab chiqarishdir.To’xtovsiz yuksalib boradigan ehtiyojni qondirish uchun kamyob resurslar oqilona ishlatilishi shart.Ammo resurslardan samarali foydalanish darajasi ularning kamyobliligi darajasiga teskari mutanosib bo’ladi.Resurslar qisqargan sari ulardan to’laroq foydalanish zarurati kelib chiqadi.Yuksalayotgan ehtiyojning uni qondirish vositasi bilan aloqasi ikki yoqlama bo’ladi:
E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!Download 1.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling