Kishilarning axborot uzatish,kommunikatsiya vositasi ekanligi nutq tovushining qanday jihatini ifodalaydi?

№ 1.Manba

Kishilarning axborot uzatish,kommunikatsiya vositasi ekanligi nutq tovushining qanday jihatini ifodalaydi?

Funksional jihat

Fiziologik jihat

Akustik jihat

Fizik jihat

№ 2.Manba

Nutq tovushi uchun uning qaysi jihati haqiqiy va eng muhim jihati sanaladi?

Sotsial

Fiziologik

Akustik

Fizik

№ 3.Manba

Fonetikaning o‘rganish obektini toping: 1.nutq tovushlari 2. Ularning funksionial tomoni 3.nutq apparati 4.tovush o‘zgarishlari 5. urg‘u 6.bo‘g‘in

1,2,3,4,5,6

1,2,3

3,4,5,6

1,3,4,5,6

№ 4. Manba

Fonetika nechaga bo‘linadi?

3

4

5

6

№ 5.Manba

Fonetikaning qaysi turi intonatsiya uchun qo‘llaniladigan vosita (tovush balandligi, kuchi (intensivligi), cho‘ziqligi, tezligi (tempi), pauza, tembr kabi masalalarni ham tekshiradi.

Umumiy fonetika

Xususiy fonetika

Qiyosiy fonetika

Fundamental fonetika

№ 6.Manba

Xususiy fonetika qanday ko‘rinishlarda ish yuritadi

tarixiy va muosir, sinxron va diaxron, tasviriy va eksperimental

sinxron va diaxron

tasviriy va eksperimental

tarixiy va muosir, sinxron va diaxron

№ 7.Manba

Fonologiya fani qachon paydo bo‘lgan?

XIX asr oxirida

XX asr boshida

XIX asr boshida

XVIII asr o‘rtalarida

№ 8.Manba

[b]-[p] zidlanishda qaysi belgi korrelyativ belgi hisoblanadi?.

Jarangli-jarangsizlik

Lablanganlik

Portlovchilik

Soflik

№ 9.Manba

O‘zbek tilidagi nechta fonema uchun «jarangli-jarangsizlik» korrelyativ belgi hisoblanadi?

8

9

10

11

№ 10.Manba

Qaysi fonetik hodisa fvqat turkiy tillar uchun xos?

Singarmonizm

Eliziya

Metateza

Sinerezis

№ 11.Manba

Singarmonizm necha ko‘rinishda yuzaga keladi?

2

3

4

5

№ 12.Manba

Qaysi fonetik hodisa nutq tovushi qator kelganda ba’zan bir-biriga ta’sir qilib, biri ikkinchisini o‘ziga moslashtiradi?

Assimilatsiya

Dissimilatsiya

Metateza

Singarmonizm

№ 13.Manba

1.ket-di-ketti,2. ayt-di-aytti,3. ot-dan-ottan,4. yurak-ga-yurakka. 5.yigit-cha-yigichcha,6. bir-bitta,7. uch-so‘m-usso‘m. YUqoridagilardan qaysi biri progressiv assimlatsiyaga misol bo‘la oladi?

1,2,3,4,5

1,2,3,4,5,6,7,

3,4,5,7

2,4,6,7

№ 14.Manba

Keyingi tovush oldingi tovushga ta’sir qilib, uni o‘ziga o‘xshatsa, moslashtirsa, qaysi fonetik hodisa yuz beradi?

Progressiv assimlatsiya

Regressiv assimlatsiya

Regressiv dissimilatsiya

Progressiv dissimilatsiya

№ 15.Manba

Talaffuzda ikki o‘xshash tovush bir joyda yoki bir so‘zda kelgan vaqtda biri noo‘xshash tovushga aylanib ham qolishi qanday hodisa sanaladi?

Dissimilatsiya

Assimlatsiya

Metateza

Singarmonizm

№ 16.Manba

Oldingi tovush o‘zgarib koridor-kalidor, ittifoq-intifoq kabi yuz bersa qanday fonetik hodisa sanaladi?

Progressiv dissimilatsiya

Regressiv dissimilatsiya

Regressiv assimlatsiya

Progressiv assimlatsiya

№ 17.Manba

Og‘zaki nutqda yonma-yon kelgan undosh tovushlarning o‘rni almashishi qanday hodisa?

Metateza

Singarmonizm

Assimilatsiya

Dissimilatsiya

№ 18.Manba

So‘z boshida bitta unlining orttirilishi nima?

Proteza

Metateza

Singarmonizm

Dissimilatsiya

№ 19.Manba

ro‘mol-o‘ramol, ro‘za-o‘raza, rayhon-o‘rahon, rozi-o‘rozi, rais-o‘rais, rang-o‘rang, ro‘zg‘or-o‘razg‘or qanday fonetik hodisa hisoblanadi?

Proteza

Metateza

Singarmonizm

Dissimilatsiya

№ 20.Manba

So‘z boshida sirg‘aluvchi va portlovchi ikki undosh qator kelganda i unlisi orttirilishi qanday fonetik hodisa sanaladi?

Proteza

Sinerezis

Eliziya

Reduksiya

№ 21.Manba

So‘z boshida, o‘rtasida va oxirida ikki undosh qator kelganda, ular orasida (i), ba’zan (u) va (a) unlisi orttirilishi qanday hodisa sanaladi?

Epenteza

Prokopa

Apakopa

Sinkopa

№ 22.Manba

fikr-fikir, hukm-hukum, doklad-dakalad, klass- kilass tarzida o‘zgarishi n?

Epenteza

Prokopa

Apakopa

Sinkopa

№ 23.Manba

So‘z oxirida bir o‘rinda kelgan ikki undoshdan so‘ng (a) tovushining qo‘shilish hodisasi nima deyiladi?

Epiteza

Epenteza

Sinkopa

Prokopa

№ 24.Manba

disk-diska, bank-banka, tank-tanka, kios-kioska, otpusk-otpuska kabi a tovushi orttirilishi qanday hodisa?

Epiteza

Epenteza

Sinkopa

Prokopa

№ 25.Manba

So‘z boshida ba’zan unli yoki undosh tovush tushib qolishi qanday hodisa sanaladi?

Prokopa

Sinkopa

Epenteza

Sinkopa

№ 26.Manba

So‘z o‘rtasidagi va oxiridagi keng unli tor unli kabi talaffuz qilinadi va ayrim holatda tushib qolishi qanday hodisa sanaladi?

Sinkopa

Epenteza

Prokopa

Sinkopa

№ 27.Manba

valochka-valichka, traktor-traktir, avtor-avtir, direktor-direktir, generator-generatir kabi talaffuz etilishi qaysi hodisa?

Sinkopa

Apakopa

Sinkopa

Epenteza

№ 28.Manba

So‘z o‘zagidagi oxirgi unli yoki undoshning tushishi qanday hodisa?

Apakopa

Sinkopa

Prokopa

Epenteza

№ 29.Manba

So‘zning birinchi bo‘g‘inida biror unlining, odatda, tor unlining kuchsizlanib talaffuz qilinishi qanday o‘zgarish sanaladi?

Reduksiya

Eliziya

Apakopa

Prokopa

№ 30.Manba

Unli bilan tugovchi va unli bilan boshlanuvchi ikki so‘zning qo‘shilishi natijasida unli tovushdan birining tushib qolishi qaysi hodisa?

Eliziya

Reduksiya

Apakopa

Prokopa

№ 31.Manba

Leksikologiyaning o‘rganish predmeti qaysilar? a)lisonning asosiy lug‘aviy birligi sifatidagi leksema muammosi, leksik birlik tiplari; b)til lug‘at tarkibi strukturasi; v)lug‘aviy birliklarning qo‘llanilishi; g)lug‘at tarkibining boyishi va taraqqiyoti: d)leksik birliklarning tildan tashqaridagi borliq bilan o‘zaro munosabati

a,b,v,g,d

a,b,v

b,v,g

b,g,d

№ 32.Manba

SHakl va mazmun birligidan iborat so‘z til birligi sifatida necha yo‘nalishda o‘rganiladi?

2

3

4

5

№ 33.Manba

Leksikologiyaning qanday turlari mavjud?

umumiy, xususiy, tarixiy, qiyosiy, nazariy, amaliy

umumiy, xususiy

qiyosiy, nazariy, amaliy

umumiy, xususiy, tarixiy, qiyosiy,

№ 34. Manba

... nutqiy yasama so‘z lisoniylashuvining eng quyi darajasi

Ixtisoslashgan leksema

soddalashgan leksema;

tublashgan leksema.

Tub leksema

№ 35.Manba

Qaysi tilshunos sememaga ega birliknigina leksema sifatida baholaydi:

SH.Rahmatullaev

A.Nurmonov

A.Sobirov

A.Hojiev

№ 36.Manba

Sema mohiyatiga ko‘ra necha xil bo‘ladi?

2

3

4

5

№ 37.Manba

Sememaning leksemaning borliqdagi harakat-holatlik, narsa-predmetlik, miqdorlik, belgilik xususiyatini atovchi, nomlovchi semasi nima?

atash semasi

konnotativ sema;

funksional sema

vazifa semasi.

№ 38.Manba

[ota] leksemasining sememasi tarkibiga qaysilar kiradi? 1) “shaxs”; 2) “qarindosh”; 3) “qon-qarindosh”; 4) “bevosita”; 5) “1-avlod”; 6) “men”dan katta”; 7) “erkak”; 8) “umumuslubiy”

1,2,3,4,5,6,7,8

1,2,3,4,5

4,5,6,7,8

3,4,5,6,

№ 39.Manba

nutq mexanizmi, biror leksema denotatining tashqi, zohiriy o‘xshashligi asosida boshqa ma’noni ifodalash uchun ishatilishi qanday mano ko‘chishini hosil qiladi?

Metafora

Metonimiya

Sinekdoxa

Vazifadoshlik

№ 40.Manba

Qush uchdi. Samolyot uchdi qurilmalarining ikkinchisida (uchmoq) fe’li ifodalagan harakat qanday mano ko‘chishini yuzaga keltirgan?

Metafora

Metonimiya

Sinekdoxa

Vazifadoshlik

№ 41.Manba

Besh qo‘lini og‘ziga tiqadi. Jumlasida qanday mano ko‘chishi yuzaga kelgan?

Sinekdoxa

Metafora

Metonimiya

Vazifadoshlik

№ 42.Manba

Stol sindi, eshik buzildi gaplaridagi [stol] so‘zining «oyoq» (stolning oyog‘i), [eshik] so‘zining «qulf» (eshikning qulfi) hosila ma’nolari qanday manoda?

Sinekdoxik mano

Metaforik mano

Metonimik mano

Tag mano

№ 43.Manba

Metonimiya so‘zining manosini toping.

“qayta nomlash”

“ko‘chirish”

“aloka”

“mantiq”

№ 44.Manba

Kechagi oshda ko‘rinmading? Gapida qanday hosila mano yuzaga kelmoqda?

Metonimiya

Metafora

Sinekdoxa

Vazifadoshlik

№ 45.Manba

leksema semantikasidagi lisoniy o‘zgarish qanday natijalarga olib keladi?

Barchasi

Leksema nutqiy ma’nosining ixtisoslashuvi natijasida yangi sememaning vujudga kelishi

Leksema semantik imkoniyatining torayishi

Aniq ma’noning mavhum ma’noga aylanishi natijasida ixtisoslashuvga zid ma’noviy kengayish yuz berib, yangi sememaning vujudga kelishi

№ 46.Manba

[yuz]-[bet]-[aft]-[bashara]-[turq] sinonimik qatorida eng kuchli salbiy munosabat qaysi so‘zda ifodalangan?

[turq]

[bashara]

[aft]

[bet]

№ 47.Manba

Antonimlarning mantiqiy asosini necha tur qarama-qarshilik tashkil etadi?

2

3

4

5

№ 48.Manba

Antonimlar strukturasiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?

Bir xil o‘zakli , har xil o‘zakli

SHartli, doimiy

Komlementar, kontrar

Antonimlar bu jihatdan turlarga bo‘linmaydi

№ 49.Manba

Lug‘aviy birliklar o‘zaro ma’noviy munosabatiga ko‘ra ma’lum bir darajalanish qatorini hosil etishi nima deyiladi?

Graduonimiya.

Sinonimiya

Antonimiya

Paronimiya

№ 50.Manba

SHaftoli guli rangidagi, och qizil qaysi leksemaga to‘g‘ri keladi?

Pushti

Qizg‘ish

Gulobi

Qizil

№ 51.Manba

ilgari vaqtlarda deraza vazifasini o‘tagan bir yoki qo‘sh tavaqali, eshik yoki devorga o‘rnatilgan kichkina eshikcha ....

Darcha

Darvoza

Eshik

Tokcha

№ 52.Manba

Qizillik bo‘yicha eng yuqori darajasini qaysi leksema ifodalaydi?

Qirmizi

Ol

Gulobi

Qizil

№ 53.Manba

Leksemalararo semantik munosabatning tur-jins munosabatiga nima deyiladi?

Giponimiya

Graudonimiya

Sinonimiya

Antonimiya

№ 54.Manba

Qo‘llanilishi chegaralangan leksemalarni nechta tipga bo‘lish mumkin?

2

3

4

5

№ 55.Manba

neytral leksika atamasi qaysi tushunchaga nisbatan qo‘llanadi?

Betaraf leksika.

Eskirgan leksika

YAngi leksika

Xalq shevalari

№ 56.Manba

Do‘ppi so‘zi qaysi mevada kalapo‘sh tarzida aytiladi?

Buxoro

Xorazm

Farg‘ona

Samarqand

№ 57.Manba

Samarqand shevasidagi poku so‘zi qaysi so‘zga to‘g‘ri keladi?

Pashsha

Ustara

YOng‘oq

Mushuk

№ 58.Manba

umumiste’mol leksikadan ma’lum bir ma’nolarining maxsuslashuvi asosida hosil bo‘lgan leksemalarni toping..

[fojia], [ega], [ot], [qo‘shish], [ayirish]

fojia], [ega],

[ot], [qo‘shish], [ayirish]

[ega], [ot], [qo‘shish],

№ 59.Manba

[yopmoq] (sessiyani tugatmoq), [vozdux] (stipendiya), [yaxlamoq] (imtihondan qaytmoq), [quloq] (chaqimchi), [chizmoq] (qochmoq) jargonlari qaysi qatlamga tegishli?

talabalar jargoni

yoshlar jargoni

harbiy xizmatchilar jargoni

Sotuvchilar jargoni

№ 60.Manba

Uslubiy xoslangan leksikani nechaga bo‘lish mumkin?

3

2

4

5