Fikrlash dizayni (“Design thinking”)

Ma’ruzachi:
Komilov Mavlonbek
«KREATIV FIKRLASH» FANI

FIKRLASH DIZAYNI (“DESIGN THINKING”)

REJA:

• 1. FIKRLASH DIZAYNI VA UNING MOHIYATI.
• 2. FIKRLASH DIZAYNI BOSQICHLARI.

1. Fikrlash dizayni va uning mohiyati. Fikrlash dizayni nima?

Fikrlash dizayni -

foydalanuvchiga yo’naltirilgan mahsulot, servis va xizmatlar ishlab chiqishdir.

Fikrlash dizayni - doimo birinchi o’ringa foydalanuvchi so’rovlarini qo’yadi va faqat shundan keyingina texnik amalga oshirish imkoniyatlari va iqtisodiy imkoniyatlarga e’tibor qaratiladi.

Fikrlash dizayni - usulining boshqa usullardan ajralib turadigan xususiyatlari

Fikrlash dizayni
foydalanuvchi tajribasiga “sho’ng’ish”
muammoni aniqlashga chetdan yondashuv
harakatlar va xulq-atvor personal senariylariga asosiy e’tibor qaratish

2. Fikrlash dizayni bosqichlari

• Fikrlash dizayni uslubi mualliflari Xasso Plattner va Devid Kelli - biznes va boshqaruv amaliyotini an’anaviy muhandislik ta’limi bilan birlashtiradigan dizayn-maktabi asoschilari hisoblanadi.

“Qo’lingizga limon tushsa undan limonad yasang!” Deyl Kornegi

Fikrlash dizayni - usuli olti bosqichi

1. EMPATIYA.

Empatiya – o‘zini boshqa odamning o‘rniga qo‘yib ko‘rish va uning hissiyotlari, xohish-istaklari, g‘oyalari va harakatlarini tushunishga harakat qilish.

2. FOKUSLASHTIRISH

To‘g‘ri yechim topishning yagona usuli – muammoni to‘g‘ri tushunishdir.

Klasterlar: 1. O‘xshash muammolar turlari muhokama qilinadigan guruhlarga ajratish. 2. Shaxs-modellarga ajratish. 3. Foydalanuvchilarning eng ahamiyatli aniq fikrlarini ko‘chirib olish.

3. G‘OYALAR ISHLAB CHIQISH

G‘oyalar ishlab chiqish - bu g‘oyalar va yechimlar ishda asosiy e’tibor qaratish lozim rejim.

G‘oyalar ishlab chiqishning turli usullari quyidagilarga imkon beradi:

• yaqqol ko‘rinib turgan yechimlardan uzoqlashish (innovatsion salohiyatni oshirish);
• jamoaviy qarashlar va jamoaning kuchli tomonlaridan foydalanish;
• ilgari e’tibor berilmagan butun boshli sohalarni ochish;
• innovatsion yechimlar hajmi va turli-tumanligini ta'minlash;
• yaqqol ko‘rinib turgan yechimlarni olib tashlash va uzoqni ko‘ra bilish.

1. Tanqidni istisno qilish. Kishi tanqid eshitganda unda himoya reaksiyasi ishga tushadi va qo‘rquv ijodiylik oqimining yo‘lini to‘sib qo‘yadi.
2. Ijobiy muhit yaratish. Do‘stlashing, bir-biringizni qo‘llab-quvvatlang. Ayniqsa, guruhda boshliq va qo‘l ostidagi xodimlar bo‘lsa.
3. Turli yo‘nalishdagi ishtirokchilarni to‘plash. Muhokamada turli darajada tajribaga ega bo‘lganlar ishtirok etgani yaxshi.
4. “ha va …” tamoyilidan foydalanish. Bu hamkasblar g‘oyasini shubhasiz qabul qiladigan va uni rivojlantiradigan paytda qo‘llanadigan usul. Hamma o‘zining g‘oyasini yaxshi ko‘radi va boshqalarnikini rad qiladi, o‘zgalarning fikrini eshitish, chin dildan rozi bo‘lish va rivojlantirish variantini taklif qilish uchun ichki tuyg‘uni mashq qildirish lozim.

4. G‘OYANI TANLASH

To real voqelikka duch kelmaguncha barcha g‘oyalar ajoyib bo‘lib ko‘rinaveradi:

- tanlov mezonini ifodalash;

- ovoz berish;

- prototip yaratish.

5. PROTOTIPLASH

Prototiplash – to‘g‘ri yechim topish uchun yordam beradigan maketlar yaratish.

Prototiplar quyidagi vaziyatlar uchun zarur hisoblanadi:

• g‘oyalar ishlab chiqish va muammolarni hal qilish uchun. O‘ylash uchun quring.
• muloqot qilish uchun. Bitta rasm mingta so‘zga, bitta prototip – mingta rasmga teng bo‘lishi mumkin.
• suhbat boshlash uchun. Foydalanuvchi bilan o‘zaro aloqa biror narsa atrofida tashkil qilinadigan bo‘lsa, foydaliroq bo‘ladi. Prototip – sermahsul va unumli suhbat o‘tkazish imkoniyatidir.
• muvaffaqiyatsizlikka tez va kam xarajat bilan duch kelish uchun. Xarajatlar qancha kam bo‘lsa, afsuslanish ham shuncha kam bo‘ladi.
• imkoniyatlarni sinab ko‘rish uchun. Oddiylik bitta yo‘nalishni tanlab o‘tirmasdan, birdaniga bir nechta g‘oyani sinab ko‘rishga imkon beradi.
• yechim ishlab chiqish jarayonini boshqarish uchun. O‘zgaradigan shartlarni aniqlash katta muammoni ko‘p sonli kichik va sinab ko‘rish oson bo‘lgan muammolarga ajratadi.

6. TEST O‘TKAZISH

Test o‘tkazish – yaratilgan prototiplar haqida teskari aloqa olishdir.

Test o‘tkazishda ikki yondashuvdan foydalanish mumkin bo‘ladi:

• oddiy kuzatish: foydalanuvchiga prototip berish va uning harakatlarini kuzatish;
• vazifa qo‘yish: biror-bir maqsadli harakatni amalga oshirish, masalan, dastur yordamida biznesni boshqarish strategiyasini ishlab chiqish.

“General Electric” kompaniyasining sobiq Bosh direktori Djek Uelch:

• «99,9 foiz xizmatchilar doimo bir joyda qotib qoladilar, chunki ular fikrlashni bilmaydilar. Insonlarni fikrlashga majburlab bo‘lmaydi, faqatgina ularga fikrlash uchun sharoit yaratib berish lozim. Shu jihatdan ta'lim muassasalarida talaba va tinglovchilarga nima haqida fikrlashni emas, balki qanday fikrlashni o‘rgatish maqsadga muvofiq bo‘lar edi».

E’TIBORINGIZ UCHUN KATTA RAHMAT!!!!

• E’TIBORINGIZ UCHUN KATTA RAHMAT!!!!