Fotorammetriya

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
 
TOSHKENT GEODEZIYA VA KARTOGRAFIYA
KOLLEJI 
“FOTORAMMETRIYA” FANIDAN 
 
M U S T A Q I L I SH 
 

Mavzu: “Aerofotosyomka va ularning turlari”
 

 
 
Bajardi: Geodeziya 1-S-22 guruhi o’quvchisi 
Ochilov Dostonbek Davir o’g’li 
__________________________ 
 

Tekshirdi:___________________________ 
___________________________ 
 
 
 
 
 
 
Toshkent 2023 
 
 

---

Reja: 
1. Aerofotosyomka va ularning turlari 
2. Yakka kadrli aerofotosyomkada 
3. Ko’p marshrutli aerofotosyomka 
 
 
 
 
 
KIRISH 
Fotogrammetriya (foto... gramma va metriya) — obʼyektlarning shakli, oʻlchami va oʻrnini 
ularning fotosuratlardagi tasviridan aniklash bilan shugʻullanuvchi ilmiy-
 
texnikaviy fan. Obʼyektlarning fotosuratlari bevosita maxsus fotoapparatlarda, 
radiolokatsion, televizion, infraqizilissiqlik, lazer, elektron va boshqa optik tizimlar 
yordamida olinadi. F.da obʼyektning yakka yoki bir-birini maʼlum darajada qoplab 
turadigan qoʻsh suratlar (stereojuftlar)dan foydalaniladi. F.ning obʼyektlarni qoʻsh suratlar 
boʻyicha oʻrganadigan boʻlimi stereofotogrammetriya deb ataladi.
 
Olingan fotosuratlar analitik usulda oʻrganiladi (taxlil qilinadi). Bu usuldan tashqari, 
fotogrammetrik asboblar (fototransformatorlar, stereograf, stereoproyektor va 
boshqalar)dan foydalanishga asoslangan analogiya usullari ham qoʻllanadi. F. 
usullarida tinch turgan va harakatdagi obʼyektlarni oʻrganish mumkin. Obʼyektni bevosita 
oʻrganishning imkoni boʻlmagan (mas, uchib ketayotgan samolyot yoki otilgan snaryadni 
oʻrganish), yo boʻlmasa, obʼyekt joylashgan zonada insonning bevosita boʻlishi xavfli 
boʻlgan hollarda (mas, otilayotgan vulkan, yadro portlashi va boshqalar)da F. usullari qoʻl 
keladi. F. Yer, sayyoralar, Oy xaritalarini tuzishda, muhandislik inshootlarini 
loyihalashda, geodeziya, harbiy ish, kosmik tadqiqotlar va boshqalarda keng qoʻllanadi.
 

---

3