G’AZNAVIYLAR REJA. 1. X asr oxirlariga kеlib Movarounnahr hududida turkiy xalqlar sulolalarining hukmronlik mavqеi borgan sayin kuchayib boradi. Ular o`z tarixlari davomida birin-kеtin bir qancha davlatlarni tashkil etdilar. Bu xalqlarning davlatchilik an'analari islom dinini qabul qilganlaridan so’ng ham davom etdi. Ana shunday musulmon — turk davlatlaridan biri- g’aznaviylar davlati edi. Bu davlatning qamal toshini Alptakin qo’ydi. Sabuqtakin davrida g’aznalilar quyoshi chiqqan bo`lsa, Mahmud G’aznaviy podsholigi yillarida eng porloq va qudratli kunlarni o’z boshidan kechidi. - X asr oxirlariga kеlib Movarounnahr hududida turkiy xalqlar sulolalarining hukmronlik mavqеi borgan sayin kuchayib boradi. Ular o`z tarixlari davomida birin-kеtin bir qancha davlatlarni tashkil etdilar. Bu xalqlarning davlatchilik an'analari islom dinini qabul qilganlaridan so’ng ham davom etdi. Ana shunday musulmon — turk davlatlaridan biri- g’aznaviylar davlati edi. Bu davlatning qamal toshini Alptakin qo’ydi. Sabuqtakin davrida g’aznalilar quyoshi chiqqan bo`lsa, Mahmud G’aznaviy podsholigi yillarida eng porloq va qudratli kunlarni o’z boshidan kechidi.
X asrga kelib G’azna shaxrining mavqеi har tomonlama ortdi va turkiy sarkardalarning diqqatini o`ziga torta boshladi. G’azna mamuriy-siyosiy jihatdan somoniylarga qaram edi. Biroq G’azna hukmdorlari aloxida mustaqil davlat bo`lib ajralib chiqish ishtiyoqi bilan yashaganlar. - X asrga kelib G’azna shaxrining mavqеi har tomonlama ortdi va turkiy sarkardalarning diqqatini o`ziga torta boshladi. G’azna mamuriy-siyosiy jihatdan somoniylarga qaram edi. Biroq G’azna hukmdorlari aloxida mustaqil davlat bo`lib ajralib chiqish ishtiyoqi bilan yashaganlar.
- Bu ishga birinchi marta astoydil kirishgan shaxs somoniylar lashkarboshisi turk g’ulomlaridan bo`lgan Alptakindir. U 962 yilda mahalliy hokimni ag’darib tashlab G’az-nada o`z hukmronligini o’rnatdi. G’aznada, hokimiyatni qo’lga olib mustaqil davlat barpo etishga ikkinchi marta urinish 977 yilda g`oyatda qobiliyatli va idrokli xukmdor Sabuqtakin tomonidan amalga oshirildi. Sabuqtakin Alptakinning g’ulomi bo’lib, uni Alptakin Nishopur shaxrida qul bozoridan sotib olganligi ta'kidlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |